Hexaplaric variant - Aquila = Septuaginta (Ps 1,1a); non habet Field: ὁμοίως·

Hexaplaric variant - Anonymus (Ps 1,1a): Ἄμεμπτος ὁ ἄνθρωπος ὃς οὐ περιεπά τησεν ἐν συ νεδρίῳ παρανόμων·

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 1,1a): Τέλειος ὁ νεώτε ροςὃς οὐκ ἀπῆλ θεν ἐν βουλῇ ἀλλοτρίων·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 1,1c): καὶ ἐν καθέδρᾳ χλευαστῶν, οὔ·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 1,1c): καὶ ἐν καθέδρᾳ ἐπιθετῶν, οὐ κεκοινώνησεν·

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 1,1c): καὶ ἐπὶ καθέδρᾳ παρανόμων, οὐχ εὑρέθη·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Quinta, Sexta (Ps 1,2b): ἐν νόμῳκυρίου· φθέγξε ται ἡμέρευσιν καὶ νύκτα·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 1,2b): βουλεύματα αὐτοῦ·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 1,2b; non habet Field); fort. Ϲ pro Α add. m1: λαλήσει·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 1,2b): φθέγξεται·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 1,3a): ἐπὶ διεξόδους·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 1,3a): εἰς τὰς διεξόδους·

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 1,3a): καὶ ἔσται ὡς τὸ ξύλον μεταπεφυτευμένον·

Commentary fragment - Basilius, hom. in Ps. 48 (PG 29,436 C3–5) in Ps 48,5: Ψαλτήριόν ἐστιν ὄργανον μουσικὸν ἐναρμονίους τοὺς φθόγγους πρὸς τὴν ἐκ τῆς φωνῆς μελῳδίαν ἀποδίδον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1: Τὴν ἀρχὴν τῆς προφητείας τῷ ἐξ αὐτοῦ κατὰ σάρκα τεχθησομένῳ Χριστῷ ἀνατίθησιν ὁ Δαυΐδ· διὸ ἐν πρώτοις μακαρίζει τοὺς εἰς αὐτὸν ἠλπικότας• μακαρίους δὲ καλεὶ. τοὺς μὴ πορευθέντας ἐν βουλῇ ἀσεβῶν· μήτε μὴν στάντας ἐν ὁδῷ ἁμαρτωλῶν· μήτε ἐπὶ καθέδραν λοιμῶν καθεστηκότας· τρία γὰρ ἦν τάγματα παρὰ ἰουδαί οις κατὰ τοῦ σωτῆρος ἐπαναστάντα· γραμματεὶς· φαρισαῖοι· καὶ νομικοί· οἳ καὶ κληθεῖεν εἰκότως. ἀσεβεῖς. καὶ ἁμαρτωλοὶ. καὶ λοιμοί: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,2a: Τῷ εὐαγγελικῷ δηλονότι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,2b: Τὸ σύντονον δηλοῖ· οὐ γὰρ ἠμελημένως δεῖ μελετᾶν τοῦ κυρίου τὸν νόμον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,3a: Ξύλον ὁ Χριστὸς ἀναγέγραπται ἐν τῇ θεοπνεύ στῳ γραφῇ. κατὰ τὸ εἰρημένον. πᾶσι τοῖς ἀντεχομένοις αὐτῆς· λέγει οὖν ὅτι οἱ πιστεύσαντες Χριστῷ. σῶμα αὐτοῦ ἔσονται· μετασχηματίσει γὰρ τὸ σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν πρὸς τὸ γενέσθαι σύμμορφον τῷ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ· διεξόδους δὲ ὑδάτων. τὰς θείας γραφάς· ἐν αἷς ἁπανταχοῦ ἔστιν εὑρεῖν Χριστὸν κηρυσσόμενον: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,2 (PG 80,869 B3–14): Προσήκει δὲ. οὐ μόνον τὰ προειρημένα βδελύξασθαι· ἀλλὰ καὶ τῷ θείῳ νό...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,2 (PG 80,869 B3–14) (continued): ...μῳ νύκτωρ καὶ μεθημέραν προσέχειν· κἀκεῖνα θέλειν ἃ ὁ θεῖος νόμος προαγορεύει· καὶ κατὰ τὸν ἐκείνου σκοπὸν. τὸν οἰκεῖον βίον εὐθύνειν· οὕτως γὰρ καὶ ὁ τῶν ὅλων θεὸς διὰ Μωϋσέως ἐνομοθέτησε λέγων· καὶ εἶ ναι τὰ ῥήματα τοῦ νόμου τούτου διὰ παντὸς ἐν τῷ στόματί σου· καὶ με...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,2 (PG 80,869 B3–14) (continued): ...λετήσεις ἐν αὐτοῖς. καθήμενος καὶ ἀνιστάμενος. κοιταζόμενος. καὶ πορευόμενος ἐν ὁδῷ· καὶ ἀπαρτήσεις αὐτὰ τῆς χειρός σου· καὶ ἔσται ἀσάλευτα πρὸ ὀφθαλμῶν σου· εἶτα δείκνυσι τὸν καρπὸν τὸν ἐντεῦθεν φυόμενον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,3b–c: Καρπὸν τοῦ ξύλου νοήσεις. τὴν ὀρθὴν πίστιν· φύλλα δὲ αὐτοῦ. τὴν πλήρωσιν τῶν ἐντολῶν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,3d: Οὐ γάρ ἐστι πρᾶξις τῶν κατὰ θεὸν γινομένων ἀνωφελής: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 1,4a (7,15–17 Devreesse): Τινὲς προστιθέασιν δεύτερον τὸ oὐχ οὕτως· οὔτε δὲ τὸ ἑβραϊκὸν ἔχει αὐτὸ. οὐ τις τῶν ἑρμηνευ σάντων ἐχρήσατο ἐπαναλήψει τῆς χρήσεως:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,4a (PG 80,872 B12–14 sub Ps 1,5): Τῷ διπλασιασμῷ τῆς ἀπαγορεύσεως. σαφέστερον τὴν ἐναντιότητα δείκνυσιν:–

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,4: Ἄλλα γὰρ περὶ αὐτῶν ἐβουλεύσατο· τοῖς μὲν δικαίοις. τὴν βασιλείαν ἀποδίδωσιν. τοῖς δὲ ἁμαρτωλοῖς ἐρεῖ ἀποστραφήτωσαν οἱ ἁμαρτωλοὶ εἰς τὸν ᾅδην:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,5: Διατοῦτο μὲν. διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν. ἀλλ’ ὁμοίους εἶναι χοῒ γῆς ὑπὸ ἀνέμου ῥιπιζομένῳ· ἄνεμον δὲ νοήσεις. τὴν ἀπειλὴν τοῦ θεοῦ τὴν λέγουσαν πορεύ εσθε ἀπ’ ἐμοῦ οἱ κατηραμέ νοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον· οἳ τὴν τοιαύτην ἀκούσαν τες φωνὴν. καταπεσοῦνται δικαίως· οὐ γὰρ ἐστήκα σιν εἰς Χριστὸν, ὅς ἐστι τῶν πιστευόντων. στήριγμα καὶ θεμέλιος: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,6 (PG 80,873 A12–B9 sub Ps 1,7): Οἶδεν φησὶν ἅπαντα καὶ πρὸ κρίσεως ὁ δί καιος κριτής· καὶ οὔτε ἀποδείξεων. οὔτε ἐλέγχων προσ δεῖται· διόπερ τὰ πρὸς ἀξίαν ἀπο νέμων ἑκάστῳ· τοὺς μὲν ἀναρρή σεων καὶ στεφά νων ἀξιώσει· τοὺς δὲ διηνεκεῖ παρα...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,6 (PG 80,873 A12–B9 sub Ps 1,7) (continued): ...πέμψει κολάσει · τὸ δὲ ὁδὸς ἀπολεῖται. ἔοικεν τοῖς ἀποστολικοῖς ἐκείνοις ῥητοῖς. εἴ τινος τὸ ἔργον κατακαήσεται. ζημιωθήσεται · ...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,6 (PG 80,873 A12–B9 sub Ps 1,7) (continued): ...τῶν μὲν γὰρ δικαίων ἀνδρῶν. καὶ τὸ ἔργον μένει δια λάμπον · τοῖς δὲ ἀσεβέσιν καὶ ἀνοσίοις. καὶ ἡ πονηρία συγκαταλύεται: –

Commentary fragment - Origenes, fr. 9 in Ps 1,6 (162,28–163,4 Goffinet) = schol. (?); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. gr. 166–167 (f. 2v) : Σημείωσαι καθολικῶς ὅτι καλὸν μὲν. γινώσκεται ὑπὸ κυρίου· φαῦλον δὲ, οὐδὲν οὐδέποτε· καλὸν γὰρ ὁδὸς δικαίων· καὶ οὐκ ἂν εἶπεν γινώσκει κύριος ὁδὸν ἀσεβῶν. ἢ τί τῶν ἀπολλυμένων· ἀλλὰ καὶ ἔγνω κύριος τοὺς ὄντας αὐτοῦ· ὁδὸς δὲ δικαίων ὁ εἰπὼν ἐγώ εἰμὶ ἡ ὁδός· καὶ τό ἴδετε ποῖά ἐστιν ἡ ὁδὸς ἡ ἀγαθὴ, ἐπὶ τοῦτον ἀναφέρεται: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 1,3b): ὃς καρπὸν αὐ τοῦ δῴη: –

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 1,3b): καὶ φύλλον:

Hexaplaric variant - Anonymous (Ps 1,4b): κονιορτός·

Commentary fragment - Origenes (?), fr. in Ps 1,5a (cf. Analecta sacra II 446,23–24); cf. PG 27,64 A6–7 ex Paris. gr. 166–167 : Τὸ εἰς κρίσιν φησὶν οὐκ εἰς ἐρώτησιν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 1,6a: Τὸ γινώσκει. ἀντὶ τοῦ τιμᾷ κατὰ τὸ εἰρημένον ὑπὸ θεοῦ πρὸς Μωϋσῆν γινώ σκω σε παρὰ πάν τας καὶ εὗρες χά ριν παρ᾿ ἐμοί:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 1,4b (PG 80,872 B15–C5 sub Ps 1,5): Ἐκεῖνοι μὲν γάρ φησὶν ὑπὸ τῶν θείων λογίων ἀρδόμε νοι ἀειθαλεῖς τε εἰσὶν καὶ ὥριμον φέρουσι τὸν καρ πόν· οὗτοι δὲ ὑπὸ τῶν ἐναν τίων πνευμάτων πα τούμενοι. μι μοῦνται τὸν χνοῦν τὸν τῆδε κἀκεῖσε ῥαδίως ὑπὸ τῶν ἀνέμων τῶν ἐναντίων φερό μενον: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,1a): ἵνα τί ἐθορυβήθησαν ἔθνη καὶφῦλα·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 2,1a): εἰς τί ἐθο ρυβήθησαν·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,1b): φθέγξε ται κενῶς·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 2,2a–b): συνίσταν ται βασιλεῖς τῆςγῆςκαὶὕπαρχοι συσκέ πτονται ὁμοθυμαδόν

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 2,4a); in Ps 2,4b Field: καταγε λάσει·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,4b): μυχθίσει αὐτούς·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2: Ἐν τῷ πρώτῳ ψαλμῷ ἀσεβεῖς καὶ ἁμαρτωλοὺς καὶ λοιμοὺς ἀποφηνάμενος τοὺς ἄρχοντας τοῦ ἰουδαίων ἔθνους. ἐν τούτῳ πάλιν δείκνυσι τὰς πράξεις διὰ τῶν τοιούτων ὀνομά των ὧν γεγόνασι μέτοχοι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,1: Φρύαγμά ἐστιν. τὸ ἀλόγιστον φρόνημα· ἀπὸ κοινοῦ τὸ ἵνα τί· ἵνα τί καὶ διὰ τί οἱ λαοὶ ἐ μελέτησαν κενά; πῶς γὰρ οὐ κενὴ γέγονεν αὐτοῖς ἡ μελέτη. μὴ δεξαμένοις τὸν σωτῆρα τοῦ γένους;

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. VIII (92,15–24 McDonough) in Ps 2,7: Ἀλλ’ ἐπειδὴ τὸ μὴ δεῖν ἀσεβεῖν ἐν τῇ ἀρχῇ τοῦ μακαρισμοῦ προσετάχθη. ὁ δεύτερος ὅπως ἔξω τῆς ἀσεβείας γενώμεθα ὑποτίθεται. τὸ εὐαγγελικὸν προαναφωνήσας μυστήριον· ὥστε τρόπον τινὰ ἐπιγραφὴν τοῦ δευτέρου ψαλμοῦ τὸν πρῶτον εἶναι: λέγει γὰρ τὴν δια σαρκὸς ἐκεῖ γέννησιντοῦ...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. VIII (92,15–24 McDonough) in Ps 2,7; φρυάξαντο – ἔθνη non habet McD. (continued): ...σήμερον μὲν γεννηθέν τος δι’ ἡμᾶς – χρόνου δὲ μέρóς ἐστι τὸ σήμερον – · ἀεὶ δὲ ἐκ τοῦ πατρὸς καὶ ἐν τῷ πατρὶ ὄντος υἱοῦ καὶ θεοῦ· τήν τε βασιλείαν ἐπὶ τῶν ἀ βασιλεύτων· οἳ διὰ τὸ μὴ δουλεύειν θεῷ. ἐπ᾿ ἔθνε σιν ἦσαν κατειλεγμένοι. φρυάξαντο γάρ φησιν ἔθνη: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,2a: Ἡρώδης τε καὶ Πόντιος Πιλᾶτος: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 2,2a (Analecta sacra II 449,27–28): Τούτων τὰς βασιλείας ἔ δειξεν ὁ διάβολος...

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 2,2a (Analecta sacra II 449,27–28) (continued): ...ἐν στι γμῇ χρόνου: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,2b: Τὰ προλεχθέντα τάγματα· γραμ ματεῖς καὶ φαρισαῖοι καὶ νομικοί: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 2,2b (ineditum?): Τούτων τῶν ἀρχόντων ἔστω καὶ σοφία κόσμου. οὐ γινωσκόντων τὴν ἐν μυστη ρίῳ σοφίαν ἀποκεκρυμ μένην· οἵτινες ἄρχουσι τούτου...

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 2,2b (ineditum?) (continued): ...τοῦ αἰῶνος ὄντως ἐπὶ τῆς γῆς. τουτέστιν καὶ τῶν υἱῶν τοῦ αἰῶνος τούτου: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,2c: Ἡ γὰρ εἰς τὸν Χριστὸν ἐπιβουλὴ. καὶ εἰς αὐτὸν ἀνατρέχει τὸν πατέρα· εἰ γὰρ ὁ πατὴρ ἐν τῷ υἱῷ καὶ ὁ υἱὸς ἐν τῷ πατρὶ. πῶς οὐκ ἂν μία τίς ἡ εἰς αὐτοὺς ὕβρις γένοιτ’ ἄν;

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,3a: Λείπει τὸ λέγοντες· ἵνα .. ᾖ ἡ διάνοια αὕτη· συνήχθησαν κατὰ τοῦ κυρίου καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ λέγοντες· διαρρήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτοῦ· οὐ γὰρ ἤ θελον εἴσω τῆς ἱερᾶς γενέσθαι σαγήνης περὶ ἧς γέγραπται· ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν σαγήνῃ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,3b: Περὶ οὗ εἴρηκε ὁ γὰρ ζυγός μου χρηστός ἐστιν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 2,4 (PG 80,877 A13–B3): Ὁ γὰρ ὑπ’ αὐτῶν προσηλωθεὶς· καὶ θανάτῳ παραδοθεὶς ἐν οὐρανοῖς ὢν καὶ τὰ πάντα περιέχων. κενὰς αὐτῶν καὶ ματαίας δείκνυσι τὰς βουλάς· καὶ ὁ τούτου δὲ πατὴρ· καὶ τῶν ἁπάντων δεσπότης. τὴν ἀξίαν αὐτοὺς εἰσπράξεται δίκην: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,4a: Ὡς ἀνότητα βουλευσαμένους: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,4b: Ἀντὶ τοῦ μισήσει καὶ ἀποστραφήσεται: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,5: Τότε πότε, ἢ ὅτε ἔλεγον· διαρρήξωμεν τοὺς δεσμοὺς αὐτῶν· τί δέ ἐστι. τὰ ἐν ὀργῇ παρ’ αὐτοῦ λαληθέντα; οὐαὶ ὑμεῖς γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι· ὅτι ἀρθήσεται ἀφ’ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ· καὶ ὑμῖν τοῖς νομικοῖς οὐαί: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 2,5a (282 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὀργή ἐστιν θεοῦ. κόλασις ἐπίπονος. ἐπὶ τῷ συμφέροντι τοῦ ἡμαρτηκότος: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 2,5 (PG 80,877 B5–C3): Καὶ τούτων δὲ τῶν ῥημάτων τὴν ἑρμηνείαν. διδάσκει τῶν πραγμάτων τὸ τέ λος. στρατιὰ γὰρ αὐτοῖς ἐπιστᾶσα ῥωμαϊκὴ. τήν τε πόλιν ἐπόρθησε. καὶ ἐνέπρη σε τὸν νεών· καὶ αὐτῶν τοὺς μὲν πλείστους θανάτῳ παρέπεμψε. τοὺς δὲ τὴν σφαγὴν ἐκφυγόντας ἐξανδραποδίσασα. δουλείᾳ παρέδωκεν• ἐπιστῆσαι δὲ προσή...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 2,5 (PG 80,877 B5–C3) (continued): ...κει τὸν νοῦν. ὡς δύο προ σώπων ἐφεξῆς μέμνηται· καὶ πρῶτον μὲν κυρίου καὶ Χριστοῦ· κατὰ τοῦ κυρίου γὰρ ἔφη καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ· εἶτα κατοι κοῦντος ἐν οὐρανοῖς καὶ κυρίου· ὁ κατοικῶν γὰρ ἐν οὐρανοῖς ἐκ γελάσεται αὐτοὺς. καὶ ὁ κύριος ἐκ μυκτηριεῖ αὐτούς· καὶ αὖ θις δὲ τὸ αὐτὸ διετήρη σεν σχῆμα: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,6a: Ὡς ἀποβληθέντος τοῦ ἐξ ἰσραὴλ λαοῦ τὴν εἰς τὰ ἔ θνη γενομένην αὐτοῦ πί στιν αὐτοῖς διηγεῖται

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 2,6 (ineditum?): Ἤδη κατασταθεὶς βασι λεὺς Χριστὸς ἐπὶ σιὼν· καὶ μη δέπω ἐθνῶν βασι λεύων· καὶ μὴ κατέ χων τὰ πέρατα τῆς γῆς...

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 2,6 (ineditum?) (continued): ...κατὰ τὸ ἀνθρώπινον. ἀπαγγέλλει ἀκηκοέναι ἀπὸ τοῦ πατρὸς τὸ αἴτησαι παρ᾿ ἐμοῦ καὶ τὰ ἑξῆς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,6b: Σιὼν τὴν ἐκκλησίαν δηλοῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,7a: Τὴν γνῶσιν τοῦ μόνου θεοῦ. καὶ τὴν ἐντολὴν τοῦ κυρίου: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 2,7a (ineditum?); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. gr. 166–167 (f. 4r) : Τουτέστιν ἐξαγγέλλων:–

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,7b: Ὅρα πῶς τὴν κατὰ σάρκα γέννησιν τοῦ μονογενοῦς οἰκειοῦται ὁ πατὴρ: –

Commentary fragment - Cyrillus, thes. 35 (PG 75,617 C3–14): Ὅτι γεννητός ἐστιν ὁ υἱὸς καὶ οὐχὶ πεποιημένος· ἡ σοφία φησίν· πρὸ τοῦ αἰῶνος ἐθεμελίωσέν με· ἐν ἀρχῇ πρὸ τοῦ τὴν γῆν ποι ῆσαι· καὶ πρὸ τοῦ τὰς ἀβύσσους ποιῆσαι· πρὸ τοῦ προελθεῖν τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων· πρὸ τοῦ ὄρη ἑδρα σθῆναι· πρὸ δὲ πάντων βουνῶν γεννᾷ με· κύριος εἶπεν πρός με υἱός μου εἶ σύ· ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· μετὰ σοῦ ἡ ἀρχὴ ἐν ἡμέρᾳ τῆς δυνάμεώς σου ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου· ἐκ γαστρὸς προεωσφόρου ἐξεγέννησά σε: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 2,7b (2 Jagić): Ἐν τῷ εἰπεῖν τὸν πατέρα οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητὸς ἐν ᾧ εὐδό κησα·

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 2,7c (2 Jagić): τὸ δὲ σήμερον. σημαίνει τὸ ἄναρχον. καὶ τὸ ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων φανεῖναι: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,5a): ἐπιφθέγ ξεται:

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 2,5b): κατα σπουδάσει:

Hexaplaric variant - Aquila, Quinta (Ps 2,6a): καὶ ἐγὼ ἐ διασά μην βα σιλέα μου:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 2,6a): καγὼ ἔχρι σα τὸν βασιλέ α μου:

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 2,6a): καγὼ διέσω σα τὸν βασι λέα μου:

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 2,7a): ἀναγγέλλων ἰσχυροῦ ἀκρι βασμόν:

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 2,7a): καταγγέλ λων εἰς θεὸν διαθήκας:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 2,7a): ἰσχυροῦ πρόσταγμα·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 2,7b–c (282 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἄχρι τὸ σήμε ρον καλεῖται:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 2,8a (282 Rondeau – Géhin – Cassin): Κληρονομίαν ἐνταῦθα ὠνόμασεν. τὴν φύσιν τὴν λογικὴν. κληρονομοῦ σαν αὐτὸν ὡς σοφίαν καὶ γνῶσιν καὶ ἀλήθειαν καὶ δικαιοσύ νην· κληρο νομία δέ ἐστι φύσεως λο γικῆς θεω ρία σωμά των καὶ ἀσω μάτων. καὶ τοῦ αἰτίου τούτων θεοῦ: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 30,9 (242 Gallay – Jourjon) in Ps 2,8a: Πέμπτον λεγέσθω τὸ λαμβάνειν αὐτὸν ζωήν· ἢ κληρονομίαν ἐθνῶν. ἢ ἐξουσίαν πάσης σαρκός. ἢ δόξαν. ἢ μαθητάς. ἢ ὅσα λέγεται· καὶ τοῦτο τῆς ἀνθρωπότητος· εἰ δὲ καὶ τῷ θεῷ δοίης. οὐκ ἄτοπον· οὐ γὰρ ἐπίκτητα δώσεις. ἀλλ’ ὡς ἀπαρχῆς συνυπάρχοντα· καὶ λόγῳ φύσεως ἀλλ’ οὐ χάριτος: –

Commentary fragment - Cyrillus, fr. in Ps 2,8a (PG 69,724 A15–B11): Οὐκ ἐν χρείᾳ δόξης ἢ ἑτέρου τινὸς καθεστη κὼς ὁ υἱὸς ᾗ λόγος ἐστιν αἰτεῖ παρὰ τοῦ πατρὸς ἢ καὶ λαμβάνειν λέγεται· οἰκονομικῶς δὲ τοῦτο ποιεῖ· δέχεται μὲν γὰρ ἀνθρωπίνως διὰ τὸ σχῆμα τῆς πρὸς ἡμᾶς ὁμοιώσεως. ἔστιν δὲ πλήρης ὡς θεός· καὶ μετ’ ὀλίγα• αἰτεῖ τοίνυν καὶ δέχεται παρὰ τοῦ πατρὸς δι’ ἡμᾶς. ἅπερ ἔχει μὲν φυσι κῶς ὡς θεός· ἐπειδὴ δὲ σάρκα τοῦ δοξάζεσθαι χρήζουσαν ἀνέλαβεν· καὶ οὐχ ἑτέρου τινὸς...

Commentary fragment - Cyrillus, fr. in Ps 2,8a (PG 69,724 A15–B11) (continued): ...ἀλλ’ αὐτοῦ γέγονεν. εἰκότως ἰδιο ποιεῖται τὰ εἰς αὐτὴν ἢ περὶ αὐτὴν γινόμενα· καὶ ὡς ἄνθρωπος μὴ ἔχων. δέχεται παρὰ πατρὸς ἅπερ ἔχει φυσικῶς ὡς υἱὸς καὶ θεός: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,9: Τὴν τῶν ῥωμαίων ἀρχὴν δηλοῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,10–11: Προτροπὴ εἰς μετάνοιαν: –

Commentary fragment - Hieronymus, fr. in Ps 2,9a (cf. PG 12,1112 A6–8); cf. PG 27,68 B2–4 (ex Paris. gr. 166–167) - non habent Morin et Waldis : Ῥάβδος. θεοῦ ἡ ἐξουσία· ἡ κατὰ τῶν ἀπειθούντων τιμωρία· τουτέστιν ἐν τῷ σταυρῷ·...

Commentary fragment - Hieronymus, fr. in Ps 2,9a (cf. PG 12,1112 A6–8); cf. PG 27,68 B2–4 (ex Paris. gr. 166–167) - om. Morin et Waldis (continued): ... ἡ μὲν γὰρ ὕλη ξύλου· ἡ δὲ ἰ σχὺς σιδήρου: τινὲς δὲ, τὴν τῶν ῥωμαίων βασιλείαν: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,9b): προσρήξεις·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,10a): καὶ νῦν βασιλεῖς ἐπιστημώ θητε·

Commentary fragment - Origenes (?), fr. in Ps 2,10b (PG 12,1116 C1–3) = PG 27,68 B9–11 (ex Paris. gr. 166–167): Τὴν μὲν προκο πὴν. διὰ τοῦ παιδεύθη τε παριστᾷ. τὴν δὲ τελείω σιν. διὰ τοῦ δράξασθε παι δείας: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 2,12a (284 Rondeau – Géhin – Cassin): Παιδία ἐστὶ μετριοπά θεια παθῶν ὅπερ συμβαί νειν πέφυκεν ἐκ τῆς πρα κτικῆς· εἴ γε πρακτι κή ἐστι διδα σκαλία πνευ ματικὴ. τὸ παθητικὸν μέρος τῆς ψυχῆς ἐκκα θαίρουσα: –

Commentary fragment - Theodorus, fr. in Ps 2,9 (15 Devreesse): Οὐχ ὥστε ἀπολέσαι καὶ ἀναλῶσαι συντρίβει. ἀλλ’ ὥστε ἀναπλάσαι· πρὸς τοῦτο γὰρ σκοπὸς τῷ κεραμεῖ. συντρίβειν τὰ οἰκεῖα σκεύη· ὅτ’ ἂν μὴ ὑγιῆ καὶ ἀκέραιον σώζῃ τοῦ κεραμέως τὴν διάπλασιν. οὐδέπω πυρὶ προσωμιληκότα: τούτοις δὲ μαρτυρεῖ καὶ ὁ μακά ριος Ἰερεμίας ὁ προφήτης λέγων ὡς ἐκ τοῦ θεοῦ· ἢ καθῶς ὁ κεραμεὺς οὗτος οὐ δυνήσομαι τοῦτο ποιῆσαι ὑμῖν οἶκος ἰσραήλ λέγει κύριος· τουτέστιν οὕτως καὶ διαπε σόντας ἀναπλάσαι· καὶ πάλιν εἰς τὸ ἀρχαῖον ἀποκαταστῆσαι: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 2,9 (cf. PG 12,1109 B2–9 B11–C1): Τίς δώσει κληρονομίαν ἐπὶ τῷ συντριβῆναι αὐτὴν ὑπὸ τοῦ κληρονομοῦντος; δεικτέ ον οὖν ἀπὸ τῶν γραφῶν· τὴν συντριβὴν τινῶν κεῖσθαι ἐπ’ ὠφελείᾳ· ὡς τὸ πνεῦμα συντετριμμένον• καρδίαν συντετριμμένην καὶ τεταπεινωμένην ὁ θεὸς οὐκ ἐξουδενώσει· οὐκοῦν πνεῦμά ἐστιν ἐν ἡμῖν ὃ συντρίψαι δεῖ· ἵνα συντριβὲν. γένηται θυσία τῷ θεῷ• καὶ τί ἂν ἄλλο τοῦτο εἴη. ἢ τὸ χεῖρον· ὅπερ ὑγιὲς μὲν πως εἶναι δοκεῖ. ὅτε ἐνεργεῖ· συντέτριπται δὲ. ὅτε λόγῳ θεοῦ τὰς δυνάμεις αὐτοῦ. συνεθραύσομεν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,12a: Τῆς εὐαγγελικῆς δηλονότι : –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 2,12a): καταφιλήσα τε ἐκλεκτῶς μήποτε ὀργισθῇ:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 2,12a): προσκυνήσα τε καθαρῶς μήποτε ὀρ γισθῇ:

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (Ps 3,1 = ᾠδή = Symmachus): ὠδὴ καὶ δι᾿ ὅλης τῆς βίβλου ὁμοίως:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 3,2a (284 Rondeau – Géhin – Cassin): Οἱ προκόπτον τες πολλοὺς τοὺς θλίβον τας ἔχουσιν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 2,12b: Τοῦ εἰρηκότος ἐγὼ εἰμί: :

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,2a: Τὸ τί. ἀντὶ τοῦ σφόδρα κεῖται: –

Commentary fragment - Eusebius, fr. 12 in Ps 2,10–12 (Villani): Ἐντεῦθεν μεταβατικῶς ὁ λόγος διδασκαλίαν ἐκτίθεται· τοῖς ἄρχουσι καὶ τοῖς βασιλεῦσι τοῖς ὑπὸ τῇ σιδηρᾷ ῥάβδῳ ποιμανθησομένοις καί φησιν· ὅτι γνόντες ὦ οὗτοι καὶ συνιέντες ὁπόση τίς ἡ δύναμις τοῦ παρὰ τοῦ πατρὸς εἰληφότος τὰ ἔθνη κληρονομίαν· καὶ ὁποία τίς τυγχάνει ἡ σιδηρᾶ ῥάβδος ἡ καθ’ ὑμῶν ἐπεγειρομένη, παύσασθε πολεμοῦντες αὐτῷ· ἀναλαβόντες δὲ μᾶλλον σύνεσιν. ἐπίδοτε ἑαυτοὺς τῇ λογικῇ παιδείᾳ: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 2,12a–b (PG 80,884 B4–8): Οὐκ ἀρκεῖ μόνη γὰρ τῆς θεογνωσίας ἡ κτῆσις εἰς τελειότητα· ἀλλὰ χρὴ καὶ τὴν πρακτικὴν μετελθεῖν ἀρετήν· ἧς ἐπιλαβόμενοι. τὴν ἀπλανῆ πορείαν ὁδεύ σετε: –

Commentary fragment - Didymus, fr. in Ps 2,12a–c (125 Mühlenberg): Τὸ ἐν τάχει. τῷ δράξασθε παιδείας ἀποδοτέον. καθ’ ὑπερβατὸν εἰρη μένον· δράξασθε παι δείας ἐν τάχει· ἔτι ἐν τῷ βίῳ τούτῳ τυγ χάνοντες. μήποτε ῥαθυμούντων ὑμῶν. ὀργισθῇ κύριος. καὶ ἀπο λεῖσθε ἐξ ὁδοῦ δικαί ας: –

Commentary fragment - Theodorus, fr. in Ps 2,12 (16 Devreesse): Ἀπρὶξ ἡμᾶς ἔχεσθαι τῆς τοῦ κυρίου διδασκα λίας βουλόμενος. εἰκότως τῇ τοῦ δρά ξασθε φωνῇ κέχρηται:

Commentary fragment - Eusebius, fr. 12 in Ps 2,10–12 (Villani): Ἐν τῷ καιρῷ φησὶ τῆς τοῦ θεοῦ κρίσεως. ὃς ἐπι στησεται ἐν τάχει· – βρα χὺς γὰρ πᾶς ὁ ἐνε στηκὼς βίος. – οἱ...

Commentary fragment - Eusebius, fr. 12 in Ps 2,10–12 (Villani) (continued): ...πεποιθότες ἐπὶ τὸν δι᾿ ὅλου τοῦ ψαλμοῦ προφητευθέντα Χριστὸν. μακάριοι εὑρεθήσονται: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 3,1 (PG 80,885 A8–11): Ἡνίκα τὸν πατραλοίαν ὑιὸν ἀπεδίδρασκεν· – λέγω δὴ τὸν Ἀβεσσαλὼμ καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ τὴν πρὸς αὐτὸν ἀναδεξαμένους πα ράταξιν. – τότε τοῦτον ἔγραψε τὸν ψαλμόν: –

Commentary fragment - Cyrillus, fr. in Ps 3,2a (PG 69,725 B1–6): – Κυρίλλου Καταπλήττεται τῶν ὄχλων τῶν ἀρτυόντων αὐτῷ τὰς ἐπιβουλὰς. ἀναριθμή τους ὄντας ὁρῶν· καὶ δεδίει μὲν ὡς ἄνθρωπος· πλὴν οὐχ ἡττᾶται τοῖς δείμασιν· ἀλλ’ ἐρρωμένην ἔχων ἐπὶ τῷ θεῷ τὴν καρδίαν. ὅτι περίεσται προσδοκᾷ: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 3,2–3 (PG 12,1120 B12–15); ἔχειν – τινα non habet PG: Ἔθλιβον μὲν τὸν Δαυῒδ πληθυνόμενοι οἱ προστιθέμενοι τῷ Ἀβεσσαλώμ· οἱ δὲ ἐπα νιστάμενοι αὐτῷ· Ἀχειτῶφελ· καὶ Σεμεεί· καὶ Θεκὼν· καὶ εἴ τις ἕτερος τῶν με γάλα δυναμένων ἔχειν ὑπεροχήν τινα: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 3,1 (PG 80,884 C11–885 A13): Δήλη μὲν τοῖς ἐμμελεστέροις ἡ ἱστορία· τῶν δὲ ῥαθυμοτέρων εἵνεκα συντόμως ταύτην ἐρῶ· μετὰ τὴν διπλὴν ἐκείνην παρανομίαν. ὁ μέγας Δαυῒδ πολλαῖς καὶ παντοδαπαῖς περιέπεσε συμφοραῖς· οὐ γὰρ μόνον τὰ προσοικοῦντα ἔθνη· πρὸς μά χην ἐκινήθη καὶ πόλεμον. ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὁ οἶκος τὴν στάσιν ἐδέξατο· καὶ παρανομία παρανομίαν διεδέξατο· καὶ τὴν τοῦ Ἀμνὼν ἀκολασίαν. ἡ τοῦ Ἀβεσσαλὼμ μιαιφονία· καὶ τὴν ἀδελφοκτονίαν. ἡ κατὰ τοῦ πατρὸς ἐπανάστασις· καὶ ἡ τῶν ὑπηκόων ἀπόστασις· προμηθουμένης γὰρ τῆς θείας χάριτος. τού...

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 3,1 (PG 80,884 C11–885 A13) (continued): ...των οὐδὲν ἐπέλασεν τῷ Δαυΐδ· ἐκείνης δὲ διὰ τὴν γεγενημένην ἀποστάσης παρα νομίαν. χώραν ἔλαβεν ἡ κακία· καὶ τραγωδίας ἄξια δέδρακεν· καὶ φορὰν ἐβλά στησε συμφορῶν· κατ᾿ εκεῖνον τοίνυν τὸν καιρὸν τὸν πατραλοίαν ἀποδιδρά σκων υἱὸν· καὶ τοὺς σὺν αὐτῷ τὴν πρὸς αὐτὸν ἀναδεξαμένους παράταξιν. τοῦ τον ἔγραψε τὸν ψαλμὸν τοῦ θείου πνεύματος δηλονότι καὶ τηνικαῦτα ἐνηργηκότος διὰ τὴν θερμὴν ὑπ’ αὐτοῦ γεγενημένην μετάνοιαν: –

Hexaplaric variant - Symmachus, Theodotion = LXX (Ps 3,2b): ὁμοίως τοῖς Ο

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 3,2b): ἐπανίσταντο·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 3,3b): ἐν τῷθεῷ·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 3,3b): διὰ τοῦθεοῦ

Hexaplaric variant - Theodotion = LXX (Ps 3,3b): ὁμοίως τοῖςΟ·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 3,5a): καλέσω

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 3,5a): ἐβόησα

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 3,5a): κεκράξομαι·

Hexaplaric variant - Theodotion, Symmachus (Ps 3,3c vel Ps 3,5c): διάψαλμα

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (Ps 3,3c vel Ps 3,5c = διὰ παντός = Quinta): διὰ παντός· καὶδι᾿ ὅλης δὲ τῆς βίβλου ἐπὶ τοῦ δια ψάλματος ὁμοίως ἐκδε δώκασιν·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 3,5b): καὶ ἐπακούσε ταί μου·

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 3,5b) = Aquila (Ps 3,5b καὶ ἐπακούσεταί μου): ὁμοίως·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 3,5b): ἡγιασμένου

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 3,5b): ἁγίου ἑαυτοῦ

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 3,5 (286 Rondeau – Géhin – Cassin): ὄρος ἅγιον ἔστιν ὁ Χριστός: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,2b–3: Ὁ θεὸς φησὶν αὐτοῦ. οὐ σώσει αὐτόν· εἰς γὰρ μόνην ἁμαρτίαν ἔβλε πον ἣν πεποιήκει. ἀγνοοῦντες αὐτοῦ τὴν μετάνοιαν:–

Commentary fragment - Theodorus, fr. in Ps 3,2b (17 Devreesse sub Ps 3,3): Θεοδώρου ἈντιοχείαςΤοῦτο φανερώτερον δείκνυσιν ἐπὶ τοῦ Δαυῒδ λέγεσθαι δεῖ.ν τὸν ψαλμόν· τὸ γὰρ ἐπανίστασθαι. κυρίως λέγεται. ἐπὶ τῶν πρότερον μὲν ἐν ὑπηκό ων τάξει καθεστώτων· μετὰ δὲ ταῦτα. πόλεμον ἀραμένων: –

Commentary fragment - Didymus, fr. 11 in Ps 3,4 (125,15–17 Mühlenberg): Ἐπειδὴ δὲ ἐλέχθη ὡς ἐκ προσώπου κυρίου ὁ ψαλ μὸς ἀπαγγέλλεται. ῥη τέον ὡς καὶ αὐτοῦ ὑψοῦ ται ἡ κεφαλὴ ὁ θεὸς οὖσα. ὅταν ἡ θεότης αὐτοῦ φανερὰ δι’ ἀποδείξε ως τοῖς πιστοῖς γένηται: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,4–5a: Διδάσκει ὁ λόγος ὡς ἐν ταῖς περιστάσεσιν οὐκ ἄλλῳ. ἢ θεῷ μόνῳ προσιέναι δεῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,5b: Οὗτος ὁ καιρὸς τῆς προ σελεύσεως· τὸ δὲ ἐξ ὄρους ἀντὶ τοῦ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ: –

Commentary fragment - Didymus, fr. 12 in Ps 3,5 (126 Mühlenberg); Ὄρος – θεοῦ non habet M.: Ὄρος ἅγιον θεοῦ. ἡ ὑπερφυὴς γνῶσις αὐτοῦ: δύναται ὄρος ἅγιον εἶναι θεοῦ. ἐξ οὗ εἰσακούει τῶν εὐχομέ νων ὁ θεὸς. ὁ μονογενὴς υἱὸς αὐτοῦ· περὶ οὗ εἴρηται ἔσται ἐμφανὲς τὸ ὄρος τοῦ κυρίου ἐπ’ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν· δηλούσης τῆς λέξεως ταύτης. τὴν γενομένην αὐτοῦ φανέρωσιν κατὰ τὴν ἐπιδημίαν ἐπὶ συντελείᾳ τῶν αἰώνων: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,6a: Ἐγὼ ἐκοιμήθην τὸν περὶ τὸν νοῦν ὕπνον. δι’ οὗ καὶ εἰς τὴν ἁμαρτίαν κατέπεσον: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 3,6 (PG 80,885 D1–5): Νύκτα. τὰς συμφορὰς ἡ θεῖα πολλάκις καλεῖ γραφή· ἐπειδὴ ὡς ἐν σκότει διάγειν νομίζουσιν. οἱ τοῖς ἄγαν ἀνιαροῖς περιπίπτοντες· ταῖς δὲ νυξὶν ὁ ὕπνος συνέζευκται: –

Commentary fragment - Cyrillus, fr. 3 in Ps 3,6a (55,1–5 Toniolo): Ὁμολογεῖ τὸ πλημμέλημμα. καὶ ὕπνου τοῦ κατὰ νοῦν συμβάντος. ἔγκλημα ποιεῖ ται τὸ γεγονός· νοῦ μὲν γὰρ ἐγρηγορότος. ἔργον ἂν γένοιτο καὶ σπουδὴ. τὸ παραιτεῖσθαι τὸ φαῦλον· καὶ ἀποφοιτᾶν ἐπείγεσθαι τοῦ πεφυκότος ἀδικεῖν· ῥέγχοντός τε καὶ ἠρρωστηκότς. τὸ ῥάθυμον. τὸ ἡττᾶσθαι παθῶν· καὶ τοῦτο σαρκικῶν:

Commentary fragment - Origenes, schol. in Ps 2,2d (72 Cadiou): Μουσικοῦ μέλους ἢ ῥυθμοῦ τροπῆς γενομένης. ἢ διανοίας καὶ δυνάμεως λόγου ἐναλ λαγῆς: –

Hexaplaric variant - Origenes, titulus in Definitiones (cf. Risch 66, TU 183): Πῶς λαμβά νουσιν καὶ ὁρι ζονται εἰς τὸ τέλος οἱπαλαιοί:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 4,1): Τῷ νικοποιῷ ἐν ψαλμοῖς μελώδημα τοῦ Δαυΐδ:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 4,1): Ἐπινίκιος διὰ ψαλτηρίων ὠδὴ τοῦ Δαυΐδ:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 4,1): Εἰς τὸ νί κος ἐν ὕμνοις ψαλμὸς τοῦ Δαυΐδ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,7b–8b: Ἀντὶ τοῦ πατάξεις· οὐ γὰρ ἠδικημένοι ἐπετίθοντο: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 3,8c (286–288 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὀδόντες ἁμαρτωλῶν εἰσὶ λογισμοὶ ἄλογοι. παρὰ φύσιν ἡμῖν ἐπισυμβαίνοντες· τοῖς γὰρ λογισμοῖς ὡς ὀδοῦσι χρώμενοι. πολλάκις οἱ ἀντικείμενοι προσεγγίζουσιν ἡμῖν τοῦ φαγεῖν τὰς σάρκας ἡμῶν· τουτέστι τὰ ἐκ τῆς σαρκὸς φυόμενα· φανερὰ δέ φησίν ἐστιν τὰ ἔργα τῆς σαρκὸς ὁ θεῖος ἀπόστολος:–

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,9: Σῶσόν με φησὶ κύριε. εὔχομαι δὲ τοῦτο καὶ εἰς πάντα ἐξενηνέχθαι τὸν λαόν· ἰστέον δὲ ὡς ἅπας ὁ ψαλμὸς ἀναφορὰν ἔχει εἰς τὴν ἀνθρωπότητα· ἁμαρτοῦσαν μὲν. καὶ διὰ τοῦτο πα ραδεδομένην τοῖς νοητοῖς ἐχθροῖς. βοῶσαν δὲ ἐν θλίψει καὶ ἐπακουσθεῖσαν διὰ τὸ...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 3,8c–9 (continued): ...ἀναστῆναι αὐτόν· ἐκ νεκρῶν δὲ, δηλονότι· καὶ πατάξαι τοὺς ἐχθραίνοντας ἡμῖν δαίμο νας ματαίως. αὐτὸς ὁ τὰς μύλας τῶν λεόντων συνθλάσας κύριος. καὶ αὐτὸς ἤτοι παρ’ αὐτοῦ ἡ σωτηρία: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 4,1: Τοῦτον τὸν ψαλμὸν μετὰ τὸ νι κῆσαι τὸν πόλεμον. ἀνατί θησι τῷ νικοποιῷ

Commentary fragment - Origenes, def. 1–2 (66 Risch): Διὰ τοὺς ἐπιγεγραμμένους ψαλμοὺς εἰς τὸ τέλος. ἐπελε ξάμεθα τοὺς ὅρους αὐτοῦ· ἐκ μὲν τῶν Ἀριστοτέλους οὕτως ἔχοντας· τέλος ἐστὶν. οὗ ἕνεκεν τὰ ἄλλα· αὐτὸ δὲ οὐδενὸς ἕνεκα· ἢ οὕτως. οὗ ἕνεκεν τὰ ἄλλα· αὐτὸ δὲ, αὐτοῦ ἕνεκα· ἢ οὕτως· διὸ τὰ...

Commentary fragment - Origenes, def. 1–2 (66 Risch) (continued): ...ἄλλα τίς πράττει· αὐτὸ δὲ διὰ μηδὲν ἄλλο· ἐκ δὲ τῶν Ἡρωφίλου περὶ στωϊκῆς ὀνομάτων χρήσεως· τέλος δὲ εἶναι λέγουσιν. κατηγόρημα. οὗ ἕνε κεν τὰ λοιπὰ πράττομεν μὲν. αὐτὸ δὲ οὐδενὸς ἕνεκα· τὸ δὲ συζυ γοῦν τούτῳ καθάπερ ἡ εὐδαιμονία τὸ εὐδαιμονεῖν σκοπόν· ὃ δὲ ἔσχα τόν ἐστι τῶν ἀρετῶν: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 4,1 (PG 80,888 C8–889 A12): Ἀντὶ τοῦ εἰς τὸ τέλος ὁ μὲν καὶ ὁ . τῷ νικο ποιῷ ἡρμήνευσαν· ὁ δὲ · ἐπινίκιος: σημαίνει δὲ. τὸ μὲν εἰς τὸ τέλος. ὅτι μα κροῖς ὕστερον χρόνοις πληρωθήσεται τὰ προφητευόμενα· προηγόρυσ δὲ ἐν τῷ τέλει τοῦ ψαλμοῦ. τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν εἰρηκός· εἰρηκως ἐν εἰρήνῃ ἐπὶ τὸ αὐτὸ κοιμηθήσομαι καὶ ὑπνώσω ὅτι σὺ κύριε κατὰ μόνας ἐπ’ ἐλπίδι κατῴκησάς με· κατὰ δέ γε τοὺς λοιποὺς ὕμνους. ἐπινίκιος τῷ νικο ποιῷ προσφέρεται θεῷ ὁ παρὼν ψαλμὸς ὑπὸ τοῦ μακαρίου Δαυῒδ. μετὰ τὴν γενομένην κατὰ τοῦ Ἀβεσσαλὼμ νίκην· ἔοικεν γὰρ τού τοις ὁ ψαλμὸς εἰρῆσθαι μετὰ τὴν ἐκείνου τοῦ πολέμου διάλυσιν: – ἐν γὰρ τῷ πρὸ τούτου ψαλμῷ ὁ μακάριος ἔφη Δαυΐδ• πολλοὶ λέγουσι τῇ ψυχῇ μου οὐκ ἔστιν σωτηρία αὐτῷ ἐν τῷ θεῷ αὐτοῦ• ἐν δὲ τούτῳ, φησίν• υἱοὶ ἀνθρώπων ἕως πότε βαρυκάρδιοι ἵνα τί ἀγαπᾶτε ματαιότητα καὶ ζητεῖτε ψεῦδος; καὶ γνῶτε ὅτι ἐθαυμάστωσε κύριος τὸν ὅσιον αὐτοῦ· διδάσκει τοίνυν ἐν τῷ παρόντι ψαλμῷ. τοὺς ἀθεΐαν νοσοῦντας καὶ προνο εῖν τὸν θεὸν καὶ κυβερνᾶν τὰ ἀνθρώπινα· μὴ νομίζοντας. ὅς ἐστιν ὁ ἐφορῶν καὶ πρυτανεύων ἅπαντα· καὶ εἰς ἀπόδειξιν τῆς διδασκαλίας. τὰ καθ᾿ ἕκαστον διηγεῖται: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (?), Quinta, Sexta (?) (Ps 4,2a) = οἱ πάντες: οἱ πάντες ἐπάκουσον·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 4,2a (288 Rondeau – Géhin – Cassin): Οὐ μετὰ τὸ ἐπικαλέσα σθαι εἰσή κουσέν μου. ἀλλ’ ἐν τῷ ἐπικαλεῖ σθαι:

Hexaplaric variant - Symmachus, Theodotion (Ps 4,3a): ἀνδρός·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (?), Quinta (?), Sexta (?) (Ps 4,3a) = οἱ πάντες: ἔνδοξοί μου οἱ πάντες·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,2a: Ὅμοιον τῷ ἔτι σοῦ λαλοῦντος ἐρῶ. ἰδοὺ πάρειμι: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 4,2a (PG 80,889 A14–B10): Μάθετε φησὶν ἐκ τῶν εἰς ἐμὲ γεγενη μένων· ὅπως καὶ ἐφέστηκεν τοῖς ἀνθρωπίνοις ὁ τῶν ὅλων θεὸς. καὶ τῶν εἰλικρι νῶς ἐπικαλουμένων ἀκούει• ἐγὼ γοῦν παραυτίκα προσενεγκών μου τὴν δέησιν. ἔτυχον τῆς αἰτήσεως• τὸ δὲ τῆς δικαιοσύνης μου· ἀντὶ τοῦ τῆς δι καίας μου αἰτήσεως τέθεικεν· οὐδὲ γὰρ ἴδιον τοῦ φρονήματος τοῦ Δαυῒδ· δι καιοσύνην αὐτῷ καὶ ἀρετὴν μαρτυρεῖν· ἔοικεν δὲ ταύτη τὰ ῥήματα. τοῖς διὰ τοῦ Ἡσαΐου ὑπὸ τοῦ θεοῦ εἰρημένοις· τό..τε καλέσεις ἐγὼ δέ σου ὑπακού σομαι· ἔτι λαλοῦντός σου ἐρῶ. ἰδοὺ πάρειμι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,2b: Οὐ μόνον φησὶ τῶν περι στάσεων ἐξήγαγες. ἀλλὰ καὶ εἰς εὐρυχωρίαν πολλὴν στῆναι παρε σκεύασας: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 4,2b (290 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὅτ᾿ ἂν τῶν θλίψεων καὶ τῶν πειρασμῶν τοὺς λόγους ἐπιγινώσκο μεν. τότε μάλιστα πλατυνόμεθα: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 4,2c (PG 80,889 B7–11 sub Ps 4,3): Οὐ λαμβάνει κόρον ὁ δί καιος τῆς προσευχῆς·...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 4,2c (PG 80,889 B7–11 sub Ps 4,3) (continued): ...ἀλλὰ καὶ δεόμενος καὶ εὐμενείας ἀπολαύων· καὶ τῆς δεήσεως τρυγῶν τοὺς καρποὺς. ἐπιμένει τὰς ἱκετείας προσφέρων· ἅτε δὴ τὴν ἐντεῦ θεν ἐσομένην ἐπιστάμενος ὠφέλειαν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,2c: Ἐπειδὴ εἰσηκούσθη φησὶν ἐκ τῆς δικαιοσύνης αὐτοῦ. τούτου χάριν ἐπὶ τοὺς οἰκτιρμοὺς ἀνατρέχει τοῦ θεοῦ. τὸ πᾶν ἐκείνοις ἀνατιθείς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,3: Ταῦτα ὡς πρὸς τοὺς πιστεύσαντας τῷ πλήθει τοῦ στρατοῦ ἑλεῖν τὸν δίκαιον· αὕτη δέ φησιν ἡ ἐλπὶς, ματαία καὶ ψευδής ἐστιν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 4,3a (290 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἐντεῦθεν γινώσκομεν ὅτι βαρείας φύσεως ἐστὶν ἡ κακία· διόπερ ὁ ἐρχόμενος εἰς τὴν αἴγυπτον κύριος. ἐπὶ νεφέλης λέγεται καθέζεσθαι κούφης· νεφέλη δὲ κούφη ἐστὶν φύσις λογικὴ. πάσης ἀρετῆς πεπληρωμένη καὶ γνώσες:

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. I 4 (34,27–35,19 McDonough; καὶ μεθ᾿ ἕτερα - sed alia non habet McD.) in Ps 4,3 et seq. : Kαὶ τοῦτο οὐκ ἐξ ἄλλων τέ τινων κατά τε τὸ πρόχειρον καὶ κατὰ τὴν ἐν τῷ βάθει κειμέ νην θεωρίαν τῶν νοημάτων· ἐν πολλοῖς τῆς ψαλμωδίας ἐστιν εὑρεῖν· καὶ μάλιστά γε κατὰ τὸν Δ ψαλμόν. ἐν ᾧ φησι βαρυκαρδίους εἶναι. τοὺς τὸ ψεῦδος καὶ τὸ μάταιον. τῆς ἀληθείας μὴ διακρίνοντας· ἀλλ’ ἀγαπῶντας μὲν τὸ ἀνύπαρκτον. περιορῶντας δὲ τὸ μένον καὶ τοῦ ἀγαπᾶσθαι ἄξιον: καὶ μεθ᾿ ἕτερα: μόνην γὰρ εἶπε θαυμαστὴ ἀληθῶς εἶναι τὴν ὁσιότητα. τὰ δὲ ἄλλα πάντα τὰ ἀντὶ τῶν ἀγαθῶν σπουδαζόμενα τοῖς ἀνθρώποις. ἐν ὑπολήψει κεῖσθαι· ἐφ’ ἑαυτῶν οὐκ ὄντα. ἀλλ’ ἐν τῇ ματαίᾳ τῶν ἀνθρώπων οἰήσει. τὸ εἶναι ἔχειν δοκοῦντα· καὶ ὡς ἂν φανερώτερον ἐκκαλύψειεν τὸ περὶ τούτων δόγμα. προϊὼν φησίν· ὅτι οἱ πολλοὶ τὸ ἀγαθὸν ἐν τοῖς φαινομένοις ὁρίζονται· λέγοντες ἐκεῖνο μόνον εἶναι ἀγαθὸν. ὅπερ ἄν τις τῇ αἰσθήσει προδείξει· πολλοὶ γάρ φησι λέγουσιν· τίς δείξει ἡμῖν τὰ ἀγαθά; ὁ δὲ πρὸς τὴν ἀρετὴν βλέπων. τὴν μὲν ἀνδραποδώδη ταύτην τοῦ καλοῦ κρίσιν περι ορᾷ. ἐν δὲ τῷ φωτὶ τὸ καλὸν βλέπει· καὶ οὕτως ἐπισημειοῦται τὴν θεοειδῆ τε καὶ ὑψηλὴν εὐφροσύνην· φῶς δὲ ἐκεῖνο λέγει. τὸ ἐκ τοῦ θείου προσώπου ἀπαυγαζόμενον· οὗ καθι κέσθαι ἡ αἴσθησις φύσιν οὐκ ἔχει· ἐσημειώθη γάρ φησιν ἐφ’ ἡμᾶς τὸ φῶς καὶ τὰ ἑξῆς: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 14,21 (PG 35,885 A2–8) in Ps 4,3.8: Τοῖς δὲ λοιποῖς ἡμῖν καλῶς ὁ αὐτὸς ἐμβοᾷ Δαυῒδ ὥσπέρ τις μεγαλοφωνότατος κήρυξ ἀπὸ ὑψηλοῦ καὶ πανδήμου κηρύγματος· βαρυκαρδίους τε ἀποκαλῶν καὶ ἀγαπῶντας ψεῦδος μὴ σφόδρα περιέχεσθαι τῶν ὁρωμένων· μὴ δὲ ἄλλό τι ἢ κωρὸν σίτου καὶ οἴνου τῶν φθειρομένων, πᾶσαν τὴν ἐντεῦθεν εὐδαιμονίαν ὑπολαμβάνειν: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 4,5a): κλονεῖσθε

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 4,5a): ὀργίσθητε ἀλλὰ μή·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 4,5a (292 Rondeau – Géhin -Cassin): Παραινεῖ μὴ συγκατατίθε σθ(αι) τῇ φαντα σίᾳ· μὴ δὲ τὸ ἔργον ἐπά γειν κυροῦντα τὴν ὀργήν:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 4,5c): ἡσυχάσατε·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 4,6 (292 Rondeau – Géhin - Cassin): θυσία δικαι οσύνης ἐστὶν. ἀπάθεια ψυχῆς λογικῆς προφερομέ νη θεῷ· ἐλ πὶς δέ ἐστιν ἀγαθὴ. προσ δοκία γνώσε ως ἀληθοῦς:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 4,7b): ἔπαρον·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 4,7b): ἐπίσημον ποίησον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,4a: Ἀντὶ τοῦ γνῶτε τοιγαροῦν οἱ πεποιθότες ἐπὶ πλήθει. ὡς θαυμαστὸν ἀπέδειξε τὸν πεποιθό τα ἐπ’ αὐτῷ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,4b: Ἀντὶ τοῦ ἐπήκουσεν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,5: Ὡς πρὸς τοὺς ἰδίους αὐτοῦ τὰ τοιαῦτα φησὶν ὡς πρὸς πάντας ἀνθρώπους· εἰ καὶ δέξησθε φησὶ τὴν ὀργὴν. ἀλλ’ ἄπρακτον ἀπoφήνατε τῇ ἐν ἡσυχίᾳ κατανυγῇ· τοῦτο γάρ ἐστι τὸ ἐν ταῖς κοί ταις ὑμῶν κατανύγητε: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., beat. 6 (146,22–147,4 Callahan) in Mt 5,21–22: Οὐ γὰρ καθόλου τὴν ὀργὴν ..... ἀπεῖπεν· – ἔστι γὰρ καὶ ἐπὶ καλῷ ποτὲ. τῆ τῇ τοιαύτῃ χρήσασθαι ὁρμῇ. – ἀλλὰ τὸ πρὸς τὸν ἀδελφὸν ὀργιστικῶς ποτὲ σχεῖν ἐπὶ μηδενὶ ἀγαθῷ. τοῦτο τῇ παραγγελίᾳ κατέσβεσεν· πᾶς γὰρ ὁ ὀργιζόμενος φησὶ τῷ ἀ...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., beat. 6 (146,22–147,4 Callahan) in Mt 5,21–22 (continued): ...δελφῷ αὐτοῦ εἰκῆ· εἰ γὰρ τοῦ εἰκῆ προσθήκη. δείκνυσι τὸ εὔκαιρον πολλάκις τῆς τοῦ θυμοῦ χρήσεως. ὅταν ἐπὶ κο λάσει τῆς ἁμαρτίας ζέσῃ τὸ πάθος· τοῦτο τὸ εἶδος τῆς ὀργῆς τῷ Φινὲς ὁ τῆς γρα φῆς λόγος προσεμαρ τύρησεν· ὅτε τῇ σφαγῇ τῶν παρανομούντων. τὴν κατὰ τοῦ λαοῦ κι νηθεῖσαν ἀπειλὴν ἱλεώσατο: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,6: Διδάσκει πς περιε σόμεθα τῶν ἐχθρῶν· πῶς δὲ περιεσόμεθα, ἢ δίκαια πράττοντες. καὶ τοῦτο ὥσπερ θυσί αν ἀναπέμποντες τῷ θεῷ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,7a: Ταῦτα τῶν περὶ τὰς διοικήσεις τοῦ θεοῦ ὀ λιγωρούντων τὰ ῥή ματα: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 4,7a (PG 80,893 A5–7 sub Ps 4,6): Αἰνίττεται οὓς βαρυκαρδίους...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 4,7a (PG 80,893 A5–7 sub Ps 4,6); καὶ – καὶ non habet PG (continued): ...ὠνόμασεν· ὡς δυσχεραίνοντας ἐπὶ τοῖς περιπίπτουσιν λυπηροῖς καὶ τῇ τοῦ θεοῦ προμηθείᾳ διαπιστοῦντας. καὶ λέγειν τοῦτο τολμῶντας: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,7b–8a: Τὸ φῶς τοῦ κυρίου. ὁ Χριστός ἐστιν. ὃς καὶ ἐδίδαξεν ἡμᾶς τὰ ὄντως ἀγαθὰ διὰ τὴν νοητὴν εὐφροσύνην ἣν ἐσχήκαμεν τὴν εἰς νοῦν καὶ καρδίαν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 4,7b (292–294 Rondeau – Géhin - Cassin): Οἱ μὲν ἄγγελοι διὰ παντὸς βλέπουσι τὸ πρόσωπον τοῦ θεοῦ· οἱ δὲ ἄνθρωποι τὸ φῶς τοῦ προ σώπου αὐτοῦ· πρόσωπον γὰρ κυρίου ἐστὶν. θεωρία πνευματικὴ πάντων τῶν ἐπὶ γῆς γεγονότων· φῶς δὲ προσώπου ἐστὶν. ἡ μερικὴ γνῶσις τούτων αὐτῶν εἴπερ κατὰ τὴν σοφὴν Θεκωϊτίδα. ὥσπερ ἄγγελος θεοῦ ἦν ὁ Δαυῒδ πάντα εἰδὼς τὰ ἐπὶ τῆς γῆς: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. I 4 (35,20–36,9 McDonough) in Ps 4,7b–8: Θεοῦ πρόσωπον ἐν χαρακτῆρσι τισὶ θεωρούμενον. οὔ μοι δοκεῖ παρὰ τὰς ἀρετὰς νοεῖν ὁ προφήτης· ταύταις γὰρ τὸ θεῖον εἶδος, χαρακτη ρίζεται· ἐκ τούτου εἰπὼν τὸ τέλειον γνώρισμα τῆς ἀρετῆς, λέγει· ἔδωκας εὐφροσύνην εἰς τὴν καρδίαν μου· ἀντὶ τῆς ψυχῆς ἢ τοῦ νοῦ, τὴν καρδίαν λέγων· οὐ γάρ ἐστι τοῖς ἐκ...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. I 4 (35,20–36,9 McDonough) in Ps 4,7b–8 (continued): ...κακίας δελεάσμασι. τὸν νοῦν ἡσθῆναι· ἀντιδιαστέλλει δὲ τῇ τῆς καρδίας εὐφρο σύνῃ. τὴν ὑλώδη ταύτην καὶ βιωτικὴν εὐθηνίαν. λέγων τοῖς τὸ παρὸν ὁρῶσι. τὴν γαστέρα τοῦ καλοῦ κριτήριον γίνεσθαι· σῖτον γὰρ ἢ οἶνον εἰπὼν τοῖς τοιούτοις πληθύνεσθαι. ἀπὸ μέρους πάσας τὰς περὶ γαστέρα καὶ θοίνην ἡδο νὰς. τῷ λόγῳ συμπεριέλαβεν· αἵτινες ἄρχουσιν ὑλικῆς ἀσχολίας· περὶ ἃ ἡ σπουδὴ εἰς οὐδὲν εὐοδοῦται πέρας· οὐ γάρ ἐστι τῆς ἐν ἀκαρὶ γινομέ νης τοῖς ἀνθρώποις ἀπολαύσεως ἐν τῇ φύσει ταμιεῖον οὐδὲν. ὥστε ἀπόθετον ἑαυτοῖς ποιῆσθαι τὴν ἡδονήν· ἣν κατὰ πᾶσαν κτῶνται σπουδήν. ἀλλ’ ὥσπέρ τι τῶν ἀπα...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. I 4 (35,20–36,9 McDonough) in Ps 4,7b–8 (continued): ...τηλῶν φαντασμάτων κεκρα τῆσθαι παρὰ τῶν φιληδόνων δόξν εὐθὺς ἠφανίσθη καὶ εἰς τὸ μὴ ὂν μετεχώρησεν: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion = οἱ Γ´ = LXX (Ps 4,8b ἀπὸ καιροῦ, teste Origenes): ὁμοίως οἱ

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 4,9a): κατ᾿ ἰδίαν ἐς πεποίθησιν καθήσεις με·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 4,8 (294 Rondeau – Géhin – Cassin): Σῖτος καὶ οἶνος καὶ ἔλαιον. πλη θύνει ἁμαρτω λούς· εὐφρο σύνη δὲ θεοῦ. εὐφραίνει δικαίους: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 4,9b); add. m2 (ut vid.); non habet Field (ζητητέον Ϲ(ύμμαχος) m1 in marg.) : ἀμέριμνον κατοικήσεις με: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,1): Tῶ Tῷ νικοποιῷ: –

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (Ps 5,1 = ἐπινίκιος = Symmachus); non habet Field: Ἐπινίκιος καὶ δι᾿ ὅλης δὲ τῆς γραφῆς ἀντὶ τοῦ εἰς τὸ τέλος τοῦτον ἐκδεδώκασι τὸν τρόπον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,8b: Ἐν τούτοις εὐθηνοῦντες οἱ περὶ τὴν γῆν ἐπτοημένοι. ἐνόμι σαν τὰ ὄντως ἀγαθὰ ἔχειν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 4,9: Ἐγὼ φησὶν οὐδὲν τῶν αὐτῶν ἐ κείνοις πεφρονηκὼς. ἐπὶ πά σης ἀσφαλείας ἔσομαι· καὶ τοῦτό μοι ἔσται ἀνάπαυσις: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. I 4 (36,24–37,10) in Ps 4,9: Ἐν τοίνυν τῷ προειρημένῳ ψαλμῷ τὸ τῆς ἀρετῆς εἰπὼν τέλος. εἰρήνην εἶναι καὶ ἄνεσιν τὴν μονοειδῆ τε καὶ ἀνεπίμικτον πρὸς τὰ πάθη κατοίκησιν. τὴν ἐπ’ ἐλπίδι τῆς τοῦ θεοῦ μετου σίας κατορθουμένην τὸ ἀντι κείμενον τούτῳ· ἐνταῦθα μὲν, διὰ τῆς σιωπῆς ἐνεδείξατο πολλαχοῦ δὲ τῆςψαλμωδίας...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. I 4 (36,24–37,10) in Ps 4,9 (continued): ...βοᾷ λέγων· οἱ δὲ παράνομοι ἐξολοθρευθήσονται· καὶ σπέρμα ἀσεβῶν ἐξολοθρευ θήσεται· καὶ ὁ ἀγαπῶν τὴν ἀδικίαν. μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν· καὶ ἐπιβρέξει ἐπὶ ἁ μαρτωλοὺς παγίδας. καὶ ἄλλα τούτοις ὁμοιότροπα• γέμει δὲ πᾶσα τῆς ψαλμω δίας ἡ βίβλος τῶν τε τῆς ἀρετῆς ἐπαίνων. καὶ τῆς κατηγορίας τῶν ἐν κακίᾳ ζώντων· ἥ τε τῶν ἱστοριῶν μνήμη εἰς τοὺς δύο σκοποὺς μεριζομένη· ζηλωτὴν μὲν ποιεῖ τὴν ἀρετὴν, διὰ τῶν εὐδοκίμων προσώπων. φευκτὴν δὲ διὰ τῶν κατε γνωσμένων τὴν πονηρίαν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 5,1 (294 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἡ κληρονομοῦσα τòν Χριστὸν ἐστὶν, ἡ φύσις ἡ λογική: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,1: Ἡ κληρονομοῦσά ἐστιν ἡ θεοφιλὴς ψυχὴ, ἤτοι ἐκκλησία· τί δέ ἐστιν ἃ κληρονομεῖ, ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ ἴδεν καὶ οὖς οὐκ ἤκουσεν καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη· εὔχεται δὴ καὶ τί ἂν ποιουμένη εἰσακουσθῆναι· ἑαυτῆς τό τε εὐθὲς παριστᾶσα. καὶ τῶν αἰτίων διαβάλλουσα τὴν πονηρίαν: –

Hypothesis - Hesychius, comm. brevis in Ps 5,1 (5 Jagić): Περὶ τῆς ἐκκλησίας ὁ λόγος· αὕτη γὰρ κληρονομεῖ τὰ τοῦ Χριστοῦ· ἡ γὰρ συναγωγὴ ἀποκληρο νόμος· ὑπὲρ ταύτης οὖν ἡ προφητεία ἐπὶ τέλει ἐγένετο: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (120,20–121,2 McDonough) in Ps 5,1: Ἐν τῷ ἐφεξῆς ψαλμῷ. ἄλλον τρόπον νικᾷς· δύο γὰρ ὄντων τῶν ὑπὲρ τῆς θείας κληρονομίας μαχομένων πρὸς ἀλλήλους· καὶ τοῦ μὲν προβαλλομένου τὸν νόμον· σοῦ δὲ τὴν πίστιν. ὁ δίκαιος ἀγωνοθέτης σοι δίδωσιν κατ’ ἐκείνου τὰ νικητή ρια· ὥστέ σοι τὴν καθαρὰν τῆς ψυχῆς κατάστασιν. ἀνατολὴν ἡλίου γενέσθαι ἀφεστη...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (120,20–121,2 McDonough) in Ps 5,1 (continued): ...κότι τοῦ τὸν ὄρθρον ἐπάγοντος· τοῦτο γὰρ ὀνομάζει ἡ ψαλμωδία· καὶ οὕτως ἐστιν ἀεὶ. εὑρεῖν νίκην ἐκ νίκης τῷ ἀθλητῇ προσγινομένης· πρὸς τὸ μεῖζον πάντοτε καὶ περιφανέστερον προϊόντων τῶν ἐκ τῆς νίκης κατορθωμάτων: –

Commentary fragment - Cyrillus, fr. in Ps 5,2b (PG 69,741 A15–B6): Τοῦ σύνες ἐνταῦθα σημαίνοντος τὸ κατεξέτασον καὶ βασάνισον τῆς ἐμῆς κραυγῆς τὸν σκοπόν· οὐ γὰρ αἰτῶ τί τῶν ἀνθρωπίνων· ἢ τῶν ἀπαδόντων τοῖς σοῖς ὦ δέσπο τα νόμοις· ἐκεῖνα δὲ μᾶλλον. ἃ καὶ τοῖς λαβοῦσι χρήσιμά τε καὶ ἀναγκαῖα πρὸς σωτηρίαν. καὶ τῇ σῇ φιλοτιμίᾳ χαρίζεσθαι πρέπει: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 5,3b (PG 12,1168 D5–7): Οὐχ ὁ ὑπὸ ἁμαρτίας βασιλευόμενος. ἐρεῖ τῷ θεῷ ὁ βασιλεύς μου· ὧν ὁ θεὸς ἡ κοιλία. οὐκ ἐροῦσιν ὁ θεός μου τῷ θεῷ: –

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 5,2a): Tοὺς λόγους μου·

Hexaplaric variant - Symmachus, Theodotion = LXX (Ps 5,2a): ὁμοίως τοῖς ·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Quinta, Sexta (?), Theodotion (?) (Ps 5,3c) = οἱ λοιποὶ: οἱ λοιποὶ εὔχομαι:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 5,4 (296 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὁ ἀποθέμενος τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐν δυσάμενος τὰ ὅπλα τοῦ φωτὸς. ταῦτα λεγέτω τὰ ῥή ματα: –

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 5,4b): ἀποσκοπεύσω:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,5b): οὐ προσηλυτεύσει σοι·

Hexaplaric variant - Septuaginta, Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 5,6a): οἱ οἱ οὐδὲ διαμενοῦσιν·

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 5,6a (PG 12,1169 A8–11): Ὡς οὐ διαμένει, νοσῶν ἐν ὀ φθαλμοῖς τοῦ δυναμέ νου θεραπεῦ σαι αὐτὸν ἰατροῦ. οὐ διαμενοῦσι παράνομοι ἔ ναντι τῶν ὀ φθαλμῶν τοῦ θεοῦ:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,4a: Ἐν ἀπολαύσει φησὶν τοῦ νοητοῦ γενομένη φω τὸς. προσεύξομαί σοι· διὸ καὶ εἰσακουσθῆ ναι πιστεύω: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,4b: Μέγα εἰς ἁγνείας καύχη μα. τὸ ἐκ κοίτης αὐτῆς παρίστασθαι τῷ θεῷ· καὶ φθά νειν ἐν εὐχαριστίᾳ τὸν ἥλιον· οὕτω γάρ φησιν ἐπόψομαι τὰ θεῖα καὶ ἅγιά σου μυστήρια ἃ ἡτοίμασας τοῖς ἀγα πῶσίν σε: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 5,4 (5–6 Jagić): Τουτέστιν τῇ ἀναστάσει· ὄρθρου γὰρ ἡ ἀνάστα σις· τότε γὰρ συνή φθην σοι τῷ Χριστῷ φησὶν ἡ ἐκκλησία· τότε ἐπιβλέψας ἀνεκα λέσω με: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 5,4b–5 (PG 12,1169 A4–7): Ἅμα τῷ ἀνατεῖλαί μοι τὸν ἥλιον. παραστήσομαί σοι καὶ ἐν θεωρίᾳ ἔσομαι· τῇ περὶ τοῦ μὴ εἶναί σε θέλοντα ἀνομίαν θεόν· μὴ δὲ παροικήσει σοι πονηρευ όμενον καὶ τὰ ἑξῆς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,5–7: Διὰ τοῦτο φησὶν εἰσακουσθή σεσθαι θαρρῶ. ὅτι τῶν τοι ούτων οὐκ ἐπετήδευσα οὐδὲν

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,5a (continued): ...ὧν μεμίσηκας· ταῦτα δέ ἐστιν ἀνομία καὶ πονηρία καὶ παρανομία καὶ ψεῦδος. καὶ φθόνος καὶ δόλος: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 5,6b–7a (PG 12,1169 A14–B6; PG 69,741 C4–11) = schol. (?); PG 27,73 C13–D5 ex Paris. gr. 166–167 : Τοὺς μὲν ἐν τῇ πολιτείᾳ πταίοντας. ἐργαζομένους τὴν ἀνομίαν ὠνόμασεν. τούτους δὲ μισεῖ ὁ θεός· τοὺς δὲ ἀποπεσόντας τῆς ἀληθείας ἑτερο δόξους. λαλοῦντας ψεῦδος εἶπεν. οὓς, ἀπολεῖ ὁ θεός: καὶ τήρει διαφορὰν τοῦ ἐμίσησας καὶ ἀπολεῖς• πρῶτον μὲν εἰ χεῖρον τὸ ἀπολεῖς τοῦ ἐμίσησας· δεύτερον δὲ. διὰ τὶ τὸ μὲν εἰς παρεληλυθότα ἔκλινε χρόνον. τὸ δὲ εἰς μέλλοντα: –

Hexaplaric variant - Anonymous (Ps 5,7b): ἀποστρέφεται

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,8b): προσκυνήσω πρὸς ναὸν ἡγιασμένον σου ἐν φόβῳ σου

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,8b), iterum scripsit m1: προσκυνήσω πρὸς ναὸν ἡγιασμένον σου:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 5,8b): προσκυνήσω τῷ ναῷ τῷ ἁγίῳ σου ἐν φόβῳ σου:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,9): διεφοδεύοντάς μοι κατεύθυνον εἰς πρόσωπόν μου ὁδόν σου: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 5,9): διὰ τοὺς ἀποθλίβοντάς με ὁμάλισον ἔμπροσθέν μου τὴν ὁδόν σου: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 5,9a (300 Rondeau – Géhin - Cassin): Ἐν τῇ κατὰ πρακτικὴν δικαιοσύνῃ ἦ ἐν τῷ Χριστῷ:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 5,8b (298 Rondeau – Géhin - Cassin): Ναὸς ἅγιος ἐστὶν τοῦ θεοῦ ὁ Χριστὸς διότι ὁ θεὸς ἦν ἐν Χριστῷ. κόσμον κα ταλλάσσων ἐν αὐτῷ: –

Commentary fragment - C4 contra Evagrium, schol. nr. δ´ in Ps 5,8b: πρόσεχε ἀδελφὲ εὐσεβέστατε· τοῦτο γὰρ τὸ δόγμα αἱρετικόν ἐστι· μήποτε παγιδευθῆς ἐν αὐτῷ καὶ ῥαδίως ἀπόλλῃ· ὁ γὰρ Χριστὸς, οὐκ ἔστιν ἕτερος. καὶ ἕτερος ὁ θεὸς. ὡς οὗτος ληρεῖ· ἵνα οἰκῇ ἐν αὐτῷ ὁ θεὸς καὶ καταλλάσσῃ τὸν κόσμον· ἀλλ᾿ ὁ αὐτὸς ἐστὶ Χριστὸς καὶ θεὸς ἐν διπλότητι φύσεων καὶ μιᾷ ὑποστάσει· τούτου οὖν τὸ θεῖον καὶ πανάγιον σῶμα ἤγουν ἡ τεθεωμένη σὰρξ καὶ ἔστιν ναὸς. εἰς ὃν αὐτὸς ὁ θεὸς λόγος οὐσιωδῶς κατοικεῖ· καὶ αὐτὸν ἡμεῖς προσκυνοῦμεν ἐν φόβῳ καὶ εὐσεβῶς ἀσπαζόμεθα: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,8a: Τὴν ἐπουράνιον ἱερουσαλὴμ τὴν τῶν πρωτοτόκων μητέρα: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 5,8 (= PG 27,76 A4–7; PG 12,1169 C13–D1; PG 39,1172 A15–B2): Ναὸς θεοῦ. ἡ ἐνάρετος καὶ ἁγία κατάστασις· ἣν οἱ ἔχοντες. μετὰ παρρησίας φησίν• Χριστὸς δὲ ὡς υἱὸς ἐπὶ τὸν οἶκον αὐτοῦ· οὗ οἶκος ἐσμὲν ἡμεῖς: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,8 (PG 80,897 C2–7): Τῆς γὰρ σῆς ἀπολαύουσα φιλανθρωπίας· καὶ τῇ σῇ δεξιᾷ φρουρουμένη. τὴν διηνεκῆ σοι προσφέρω προσκύνησιν. ἐν τῷ ἀφιερωμένῳ τῆς σῆς δόξης ναῷ. τὸν σὸν ἀεὶ περι φέρουσα φόβον· οὐδὲ γὰρ ἀνέξομαι τοῦτον ἀποβαλεῖν τῇ φιλανθρωπίᾳ θαρροῦσα: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 5,7a (296 Rondeau – Géhin – Cassin): οὐκ εἶπεν τοὺς λαλήσαντας. ἀλλὰ τοὺς λαλοῦντας· εἰ δὲ ἀ πόλλυσι κύριος τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος. – πᾶς δὲ ἄνθρωπος ψεύστης κατὰ τὸν Δαυῒδ· – πάντας ἄρα τοὺς ἀνθρώπους κατὰ τὸν λό γον τοῦτον ἀπόλλυσι κύριος· ἵν᾿ ἀ ποθέμενοι τὸ εἶναι ἄνθρωποι. γέ νωνται θεοί· ἐπειδὴ καὶ θε οὶ γεγονότες καὶ υἱοὶ ὑψίστου γεγόνασιν πάντες ἄνθρωποι: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 5,8b (sic) (298 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ τῷ φόβῳ κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ ἐν φόβῳ δὲ κυρίου προσκυνεῖ τὸν ναὸν. ὅς ἐστι Χριστός· λύσατε γὰρ φησὶν τὸν ναὸν τοῦτον. καὶ ἐν τρισὶν ἡμέραις ἐγερῶ αὐτόν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,9: Τῶν νοητῶν δηλονότι· πολ λοὶ γὰρ οἱ ἐπιβουλεύοντες τῇ θεοφιλῇ ψυχῇ· τῇ κα τὰ θεὸν αὐτῆς προκοπῇ δια βασκαίνοντες: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 5,9b (6 Jagić): Τὴν εἰς οὐρανοὺς ἄνοδον· ἵνα ἰουδαῖοι ἰδόντες. φόβῳ τακήσονται· ὁμοίως καὶ οἱ δαίμονες ὁρῶντες τὸν ἄνθρωπον. ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης πορευόμενον: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,9 (PG 80,897 C10–D6): Ἔνια τῶν ἀντιγράφων ἐνώπιόν μου τὴν ὁ δόν σου ἔχει· ἑκάτερα δὲ. τῆς εὐσεβοῦς ἔχεται διανοίας· εἴτε γὰρ ἡ ἡμετέρα ...... ὁδὸς κατευθυνθείη ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. πλάνης οὐ ληψόμεθα πεῖραν. εἴτε ἡ τοῦ θεοῦ ὁ δὸς ἐνώπιον ἡμῶν κατευθυνθείη. αὐτὴν ὁδεύσο.μεν καὶ πρὸς αὐτὴν προθύμως δραμούμεθα· αἰτεῖ τοίνυν ἡ κληρονομοῦσα ὁδηγηθῆναι ὑπὸ τῆς τοῦ θεοῦ δικαιοσύνης· κατευθυν θῆναι δὲ αὐτῆς ὁδὸν καὶ ἐξευμαρισθῆναι ῥαδίως ὁδεύει· ὁ δὲ . ἀντὶ τοῦ κατεύθυνον. ὁμάλισον εἴρηκεν: –

Commentary fragment - Theodorus, fr. in Ps 5,9 (29 Devreesse): Τὸ ὁδήγησόν με καὶ τὸ κατεύθυνον ἐνώπιόν σου τὴν ὁδόν μου. τὸ αὐτὸ λέγει· ἀντὶ τοῦ ἐπανάγαγε· τὸ γὰρ ἐνώπιόν σου. ἀντὶ τοῦ πρὸς σέ μου κατεύθυνον τὴν ὁδὸν· ἵνα ἐπανέλθω πρὸς σὲ κατὰ τὴν ἰουδαϊκὴν ὑπόληψιν· ὡς ἐν τῷ σιὼν ὄρει τοῦ θεοῦ διάγοντος· τὸ οὖν ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν μου διὰ μέσου πρὸς ἀμφότερα ἔχον τὴν ἀνταπόδοσιν· ἐπανάγαγε γάρ με φησὶν ὥστε ἀπαλλάξαι τῶν κατεχόντων ἐχθρῶν· καὶ ἐπειδὴ εἶπεν ἐν τῆ τῇ δικαιοσύνῃ σου τουτέστιν καθὼς ἔθος σοί ἐστιν κρίνειν δικαίως. δείκνυσιν εὐθὺς ὅπως αὐτὸς ἀπαλλαγῆναι δίκαιον τῶν ἐχθρῶν· ἀπὸ τοῦ ἐκείνων τρόπου. τὴν ἀπόδειξιν ποιούμενος:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 5,10a (300 Rondeau – Géhin - Cassin): Πρότερον οὐδε μία ἀλήθεια. ἢ ὁ Χριστὸς· καὶ τάχα τὸ δεύτερον: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 5,10a (300 Rondeau – Géhin - Cassin) (conclusio scholii et non Aquila) : Ἐνεγκάτω αὐτῶν ἐπιβουλήν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. η´ in Ps 5,10c (300 Rondeau – Géhin – Cassin): Νεκρῶν ἔργων πεπληρωμένος:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,11d): προσήρισαν ἐν σοί:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ια´ in Ps 5,12b (302 Rondeau – Géhin – Cassin): Αἰών ἐστι σύστημα φυσικὸν ἐκ σω μάτων ποικίλων λογικὰ διάφορα περιέχον τῆς τοῦ θεοῦ γνώσεως: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,12a–b: Αὐτὸς γὰρ ἐλεύσεται καὶ ὁ πατὴρ. καὶ μονὴν παρ’ αὐ τοῖς ποιήσονται: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. θ´ in Ps 5,11b (300 Rondeau – Géhin – Cassin): Μακαριό της ἐστὶν. βουλῆς κα κῆς ἐκπε σεῖν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ι´ in Ps 5,11c (302 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἔξωσον αὐτοὺς ἀπὸ τῆς ἀσε βείας. εὐσε βεῖς αὐτοὺς ἐρ γασάμενος: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,12c): γαυριάσουσιν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,10a–b: Τῶν σοφῶν τοῦ αἰῶνος τούτου· ἢ καὶ τῶν αἱρετικῶν· οὗτοι γὰρ ἀληθείας λόγους οὐκ ἴσασιν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,10a (PG 80,900 A11–12): Τῷ ψεύδει φησὶ διηνεκῶς τὴν γλῶσσαν μολύνουσιν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,10b (PG 80,900 A12–14): Τοῖς λόγοις αὐτῶν καὶ οἱ λογισμοὶ συμβαίνουσιν· καὶ συνομολογεῖ τῷ στόματι ἡ διάνοια: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,10c–d: Τὰ νεκρὰ ἐρευγόμενοι δόγματα:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,10c (PG 80,900 B1–8 sub Ps 5,11): Οἱ κεκλεισμένοι τάφοι. κεκρυμμένην ἔχουσιν τὴν δυσοσμίαν· οἱ δὲ ἀνεῳγμένοι. πολλὴν ἀποπέμπουσι τὴν δυσωδίαν· τοιαῦτα καὶ οὗτοι φησὶν ἐρυγγάνουσιν ῥήματα πάσης ἀσεβείας καὶ δυσοσμίας μεστά· διὰ τούτων δὲ τῶν λόγων. τὰς κατὰ τοῦ θεοῦ βλασφημίας αἰνίττεται καὶ τῆς ἀκολασίας καὶ ἀσελγείας τὰ ῥήματα:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,11b: Ταῦτα γάρ φησιν πάντα τὰ διαβούλια κατ’ ἐμοῦ ἐποιοῦντο. τῇ κατὰ θεόν μου προκοπῇ ἐναντιούμενοι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,11c–d: Οἱ γὰρ διώκοντες τὴν φίλα τῷ θεῷ πράττουσαν ψυχὴν. θεὸν παραπικραί νουσιν θεομαχοῦν τες σαφῶς: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,12c), iterum scripsit m2 (ut vid.): γαυριάσουσιν:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,12a–b (PG 80,900 C9–D1): Τοῦτο δὲ τοὺς εἰς σὲ πεπιστευκότας εὐφροσύνης ἐμ πλήσει καὶ πα ρέξει τούτοις θυμη δίαν αἰώνιον· οὐχ ὁ ἐκείνων ὄλεθρος. ἀλλ’ ἡ σὴ προμήθεια· πείθονται γὰρ ὡς ἐνοικεῖς ἐ ν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατεῖς· καὶ οἶκον αὐτοὺς ἀφιερωμένον ἀποφαίνεις: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,12c (PG 80,900 D3–991 A3): Τῆς γὰρ σῆς εὐλογίας τε καὶ προνοίας...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,12c (PG 80,900 D3–991 A3) (continued): ...τοῖς σοῖς χορηγουμένης θεραπευταῖς οἳ σφᾶς αὐτοὺς ἐραστὰς τοῦ σοῦ ὀνόματος καταστήσαντες: ἐπὶ τῇ σῇ κηδεμονίᾳ μεγάλα φρονήσουσι. τὴν σὴν διηγούμενοι δύναμιν· οὕτω καὶ ὁ μακάριος λέγει Παῦλος. ὁ καυχώμενος ἐν κυρίῳ καυχάσθω: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 5,11 (cf. PG 12,1172 B3–5) = Analecta sacra II 455,26–29: Οὐ γὰρ ἀπ’ αὐτοῦ ὁ θεὸς ἐξωθεῖ τινά· οἱ γὰρ μακρύνοντες ἑαυτοὺς φησὶν ἀπὸ σοῦ ἀπολοῦνται· τοῦ τοίνυν πλήθους τῶν ἀσεβῶν ἔξωσον αὐτούς: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 5,13b): στεφανώσειςαὐτόν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 5,13b: Στέφανος φησὶν ἡμῖν τῶν πόνων χάρις· ἡ τὸ τέλος τοῦτο καθάπερ ὅπλῳ τινὶ περι φράττουσα ἡμᾶς: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 5,13b (PG 80,901 A4–13): Εὐδοκίαν ἡ θεία γραφὴ καλεῖ. τὸ ἀγαθὸν τοῦ θεοῦ θέλημα· τοιοῦτόν ἐστιν τὸ ηὐδόκησας κύριε τὴν γῆν σου· ἀντὶ τοῦ ἀγαθὰ ἠθέλησας τῇ γῇ σου· καὶ παρὰ τῷ μακαρίῳ Παύλῳ κατὰ τὴν εὐδοκίαν τοῦ θελήματος αὐτοῦ. τουτέστιν κατὰ τὸ ἀγαθὸν αὐτοῦ θέλημα· καὶ ἐνταῦθα τοίνυν τοῦτο λέγει· ὅτι τὸ ἀγαθόν σου θέλημα καὶ ἡ πολλή σου περὶ ἡμᾶς φιλοστοργία τε καὶ ἀγάπη· καὶ ὅπλον ἡμῖν γέγονε νίκης πρόξενον. καὶ στέφανος ἐπινίκιος: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ in Ps 5,13b (304 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ. ᾗ μὲν ἀμύνεται τοὺς πολεμίους. ὅπλον ἐστὶν εὐδοκίας· ᾗ δὲ βασιλεύειν τινὰ ποιεῖ τῶν παθῶν. στέφανος ὀνομά ζεται· τέμνεται δὲ ἡ γνῶσις ἡ τοῦ θεοῦ εἰς...

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ in Ps 5,13b (304 Rondeau – Géhin – Cassin) (continued): ...δύο· εἰς πρᾶξιν καὶ θεωρίαν· καὶ τῆς μὲν πράξεως. τὸ ὅ πλον τῆς εὐδοκίας ἐστίν· τῆς δὲ θεωρίας ὁ στέφανος• τετήρηται δὲ καὶ ἡ τάξις· πρὸ γὰρ τοῦ στεφάνου τὸ ὅπλον· ἐπειδὴ καὶ πρὸ τῆς θεωρίας ἡ πρᾶξις: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 6,1 (PG 80,901 B2–C13): Ὀγδόην τὴν μέλλουσαν κατάστασιν ὁ προφητικὸς λόγος καλεῖ· ἐπειδὴ γὰρ ὁ παρὼν βίος. διὰ τῶν Ζ τῆς ἑβδομάδος ἡμερῶν ἀνακυκλεῖ ται· ἀπὸ γὰρ τῆς πρώτης ὁ χρόνος ἀρχόμενος. καὶ λήγων εἰς τὴν ἑβδόμην. πάλιν εἰς τὴν α ἐπάνεισιν· καὶ οὕτως εἰς τὴν ἑβδόμην χωρεῖ· εἰκότως τὸν ἔξω τοῦ ἑβδοματικοῦ ἀριθμοῦ αἰῶνα ὀγδόην. ὁ θεῖος προσηγόρευσε λόγος· μέμνηται δὲ θανάτου καὶ κρίσεως. ἐν τῷδε τῷ ψαλμῷ· διὸ καὶ ταύτην τέθεικε τὴν ἐπιγραφήν· λέγει γάρ· οὐκ ἔστιν ἐν τῷ θανάτῳ ὁ μνημονεύων σου· ἐν δὲ τῷ ἅ δῃ τίς ἐξομολογήσεταί σοι; ἀντὶ ἀποκεκλεῖσθαι τοῖς ἐντεῦθεν ἐξιοῦσι τῆς μετανοίας. ἡ θύρα· καὶ οὐχ οἷόν τε τοὺς μὴ κατὰ τὸν παρόντα βίον τοῖς τῆς μετα νοίας χρησαμένοις φαρμάκοις. ἐκεῖ τὴν ὑπὲρ τῆς ἁμαρτίας ἐξομολόγη σιν προσενεγκεῖν τῷ θεῷ· μαρτυρεῖ δὲ τούτοις τοῖς λόγοις, καὶ ἡ τῶν παρθένων παραβολή· καὶ γὰρ δι’ ἐκείνης μεμαθήκαμεν· ὡς αἱ μωραὶ παρθένοι σβεσθεισῶν τῶν λαμπάδων. ἔμειναν ἔξω τῶν τοῦ νυμφῶνος θυρῶν· παίουσαι μὲν τὰς θύρας. ἀποπεμπό μεναι δὲ. καὶ τῆς παστ..άδος ἀποστερούμεναι· ἔφη γὰρ πρὸς αὐτάς· ὑπάγετε οὐκ οἶδα ὑμᾶς· διά τοι τοῦτο κα...ὶ ὁ μακάριος Δαυῒδ· μετὰ τὴν διπλῆν ἐκείνην ἁμαρτίαν. ταύτην τῷ θεῷ προσφέρει τὴν ἱκετείαν· ἰατρευθῆναι παρακαλῶν. ὡς μη κέτι χώραν ἐχόντων ἐν ἐκείνῳ τῷ βίῳ τῶν τῆς μετανοίας φαρμάκων: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 6,1: Καὶ τίς ἂν εἴ η ἡ ὀγδόη. ἢ ἡ τοῦ Χριστοῦ ἀνα στάσιμος ἡμέρα· καθ’ ἣν τῶν ἡμετέρων κό πων ἀπολη ψόμεθα τοὺς καρπούς; τῶν ἐχθρῶν δηλαδὴ ἀπο στρεφομένων εἰς τὰ ὀπίσω. μετ’ αἰσχύνης δηλονότι καὶ ταραχῆς· ᾄ δει δὲ τὸν ψαλ μὸν ὡς μακρὸν χρόνον ἔχων ἐν τῆ τῇ μετανοίᾳ, ἣν ὑπὲρ ἁμαρ τίας προσέ φερεν:–

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. 2,11 (121,2–11 McDonough) in Ps 6,1: Πάλιν ἑτέρα διαδέχεται νίκη κατὰ τὸ ἀκόλουθον· διὰ τῶν προδιηνυσμένων...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. 2,11 (121,2–11 McDonough) in Ps 6,1 (continued): ...κατορθουμένη· ὁ γὰρ τὴν κληρονομίαν γνωρίσας. αὐτὸς καὶ τῆς ὀγδόης μέμνη ται· ἥτις πέρας τοῦ ἐνεστῶτος χρόνου γίνεται. καὶ ἀρχὴ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος· ἴδιον δὲ τῆς ὀγδόης. τὸ μηκέτι καιρὸν εἰς παρασκευὴν ἀγαθῶν ἢ κακῶν ἐνδιδόναι τοῖς ἐν αὐτῇ γινομένοις· ἀλλ’ ὧν ἄν τις ἑαυτῷ καταβάληται διὰ τῶν τὰ σπέρματα. τού των ἀντιπαρέχειν τὰ δράγματα· οὗ χάριν ἐνταῦθα ἐνεργεῖν νομοθετεῖ τὴν μετάνοιαν. ὡς ἐν τῷ ᾅδῃ τῆς τοιαύτης σπουδῆς ἀπρακτούσης: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,2a): Κύριε μὴ ἐν θυμῷ σου ἐλέγξῃς με: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 6,2b); in Ps 6,2a Field: μὴ τῇ ὀργῇ σου ἐλέγξῃς με:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,2b): καὶ μὴ ἐν ὄχλῳ σου παιδεύσῃς με: –

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 6,2b): μὴ δὲ τῷ θυμῷ σου παιδεύσῃς με:

Hexaplaric variant - Anonymous (Ps 6,3a): Δώρησαί μοι·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 6,2a (304 Rondeau – Géhin – Cassin): Θυμός ἐστιν. ὁρ μὴ ἐπιθυμίας ἡμέρου ψυχῆς κατ’ ἐξοχὴν ἀμύνης: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., beat. 8 (161,18–19; 161,23–162,3 Callahan) in Ps 6,1 et Mt 5,10: Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ μακάριοι οἱ δε διωγμένοι: Ἐκεῖ τε γὰρ ὁ προφήτης τὴν ἀναστάσιμον ἡμέραν. τῷ τῆς ὀγδόης αἰνίγματι διασημαίνει: καὶ μετ᾿ ὀλίγα• καὶ ἐνταῦθα ἡ ὀγδόη μακαριότης. τὴν εἰς οὐρανοὺς...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., beat. 8 (161,18–19; 161,23–162,3 Callahan) in Ps 6,1 et Mt 5,10 (continued): ...ἀποκατάστασιν ἔχει· τῶν εἰς δουλείαν μὲν ἐκπεσόντων· ἐπὶ βασι λείαν δὲ πάλιν ἐκ τῆς δουλείας ἀνακληθέντων:

Commentary fragment - Gregorius Nyss., hom. 15 in Cant. (464,1–10.12–21 Langerbeck) in Ps 6: Τοῦ αὐτοῦ ἐκ τοῦ ᾄσματος τῶν ᾀσμάτων Ἀκολούθως καὶ διὰ τῶν ὀγδοήκοντα τὸ τῆς ὀγδόης μυστήριον παρα δηλοῦσθαι φαμὲν. διὰ τοῦ ὁμοίου αἰνίγματος· πρὸς ἣν βλέποντες οἱ τῷ φόβῳ παιδαγωγού μενοι. τῆς τῶν κακῶν. κοινωνίας ἀπείργονται· οὕτω γὰρ ἐν ταῖς ψαλ μῳδίαις ἐμάθομεν· ἐν αἷς προτέτακται μὲν διὰ τῆς ἐπιγραφῆς ἡ ὀγδόη· μαστιγουμέ νων δὲ. ἄντικρυς εἰσὶν...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., hom. 15 in Cant. (464,1–10.12–21 Langerbeck) in Ps 6 (continued): ...αἱ φωναί· τῷ φόβῳ τῶν ἐλπιζομένων. εἰς ἔλεον τὴν ἀκοὴν ἐπικάμπτουσαι· φησὶν | γὰρ πρὸς τὸν φοβερὸν κριτὴν ὁ πρὸς τὴν ὀγδόην βλέπων• κύριε μὴ τῷ θυμῷ σου ἐλέγξῃς με· καὶ ὅσα ἐκ τοῦ ἀκολούθου τῷ ἀδεκάστῳ κριτῇ. διὰ τῆς ἱκετηρίας προτείνεται· ἐν οἷς καὶ τὸ μὴ εἶναι θεοῦ μνήμην ἐν τῷ θανάτῳ ὀδύρεται· πῶς γὰρ ἂν εἴη δυνατὸν τοῖς κλαυθμῷ τε καὶ βρυγμῷ καταδεδικασμένοις. τὴν ἐκ τῆς μνήμης τοῦ θεοῦ εὐφροσύνην ἐγγίνεσθαι. οὕτως εἰπόντος τοῦ προφήτου ἑτέρωθι· ὅτι ἡ μνήμη τοῦ θεοῦ εὐφροσύνην ποιεῖ; καὶ ἄλλα τοιαῦτά τινα προτεινάμενος· ὁ δεδοικὼς τὴν ὀγδόην. ἐν αἰσθή σει τῆς τοῦ ἐλέους γίνεται μετουσίας λέγων· ὅτι εἰσήκουσε κύριος τῆς φωνῆς τοῦ κλαυθμοῦ μου:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,2: Οὐ τὸν ἔλεγχον παραιτεῖται. ἀλλὰ τὸν μετὰ θυμοῦ· οὐδὲ τὴν παιδείαν. ἀλλὰ τὴν μετ’ ὀργῆς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,3a: Πᾶσα γὰρ ψυχὴ οὐ πρότερον εἰς ἁμαρτίαν πίπτει. πρὶν τῆς ἰσχύος ἐνδῷ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,3b–4a: Αἱ τῆς ψυχῆς δηλονότι δυνάμεις: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 6,3b–4a (PG 80,904 A9–16 sub Ps 6,4): Ὀστᾶ ἐνταῦθα. τοὺς λογισμοὺς ὀνομάζει· ἐπειδὴ γὰρ τὰ ὀστᾶ στεγανωτέραν ἔχει τὴν φύ σιν· καὶ αὐτὰ φέρει τὸ σῶμα. τροπικῶς τοὺς λογισμοὺς δι’ ὧν τὸ ζῷον ἰθύνεται. ὀστᾶ προσηγόρευσεν· ἡ τούτων φησὶν ταραχὴ ἐκλόνησέ με καὶ διέσεισε· διόπερ τῆς σῆς φιλανθρωπίας ἀπολαῦσαι παρακαλῶ· ἵνα διὰ ταύτης τὴν ἴασιν δέξωμαι: –

Hexaplaric variant - Theodotion = LXX (Ps 6,6b): ὁμοίως τοῖςΟ·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,6a): μνήμη σου·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 6,6a): ἀνάμνησίς σου: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,8a): αὐχμώθη·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 6,8a): ἐφλέγμαινεν ἀπὸ πικρασμοῦ·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,8b): μετήρθην ἐν πᾶσιν ἐνδεσμοῦσίν με

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 6,8b): ἐτριβακώθην διὰ τοὺς θλίβοντας με:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,4b: Τῆς πολυχρονίου μετανοίας τὸ ῥῆμα παραστατικόν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,5a: Ὡς ἀποστραμμένου αὐτοῦ δηλονότι δι᾿ ἁμαρτίαν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,5b: Ἅπαν γὰρ τὸ τῆς σωτηρίας ἡμῶν. τῷ ἐλέῳ ἀναθετέον τοῦ θεοῦ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,6a: Ἐπειδὴ μακρός μοι γέγονε φησὶν ὁ τῆς μετανοίας καιρὸς. δέδοικα μὴ φθάσῃ τὸν πα ρὰ σοῦ ἔλεον ὁ θάνατος. ἐν ᾧ τὰ τῆς ἐξομολογήσεως οὐκ ἔστιν· τούτου χάριν ἐπι ταχύναι τὸν ἔλεον αἰτῶ: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 6,6 (PG 80,904 C3–7): Διὰ τοῦτο τῆς θεραπείας ἐπὶ τοῦ παρόντος ἀπο λαῦσαι παρακαλῶ. ἐπειδὴ οἶδα ὅτι τοῖς τόνδε τὸν βίον ἐξιοῦσι μετὰ τραυμάτων. οὐδεμία λοιπὸν θεραπεία δοθήσεται, οὐκέτι χώραν τῆς μετανοίας ἐχούσης: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,7b–c: Ἀντὶ μιᾶς φησὶ νυκτὸς κα θ’ ἣν τὴν ἁμαρτίαν ἐποίησα. πολλὰς δι ετέλεσα νύκτας. δά κρυσι βρέχων τὴν στρω μνήν μου: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,8a: Τὸν νοῦν φησὶν· οὗτος γάρ ἐστι τῆς ψυχῆς ὁ ὀφθαλμός:

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 6,8a (PG 12,1176 C10–12): Διὰ ταύτην τὴν τοῦ ὀφθαλ μοῦ ταραχὴν. οὐ κα θαρῶς. ἀλλὰ συγκεχυμέ νως ὁρᾷ καὶ ὁ βλέπειν τὰ νοητὰ δοκῶν: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 6,8a (8 Jagić): Ὁ τῆς διανοίας ὀφθαλμὸς τεθόλωται. ἐξογκωμέ νος τῆς ἁμαρτίας ὡς ἀπὸ θυμοῦ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 6,6a (306 Rondeau – Géhin – Cassin): Πᾶς ὁ μνημονεύων τῆς ζω ῆς τῆς εἰπούσης ἐγώ εἰ μι ἡ ζωὴ, οὐκ ἔστιν ἐν τῷ θανάτῳ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 6,7b–c (306 Rondeau – Géhin – Cassin): Προτρεπτικὸν πρὸς τὸ δα κρύειν ἐν νυκτὶ προ σευχόμενον: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 6,8a (306 Rondeau – Géhin – Cassin): Οὐδὲν oὕτω τυφλοῖ νοῦν, ὡς θυμὸς ταρασσόμενος: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,8b: Τὸν χρόνον τῆς κακοπαθεί ας δηλοῖ:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 6,8a (PG 80,905 Β5–8): Αὐτό μου τὸ ὀ πτικὸν τῆς διανοίας τετάρακται διὰ τὴν ἀγανά κτησιν δέ σποτα· ὀ φθαλμὸν γὰρ ἐνταῦθα. τὸν νοῦν προσηγό ρευσεν· διὸ καὶ ἑνὸς ἐμνη μόνευσεν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 6,8b (PG 80,905 B9–11): Πάντων μοι φησὶ χαλεπώτερα. τῶν ἐχθρῶν τὰ ὀνείδη· ταῦτα γάρ με δαπανᾷ καὶ κατατήκει. καὶ γῆρας ἄωρον ἐπιφέρει: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 6,7 (PG 80,905 Α9–17): Οἶδα μὲν μεγάλα καὶ χαλεπὰ πλημμελήσας· ἀλλ’ ὅμως διηνεκῶς διατελῶ. καὶ τὰ ὑπ’ ἐμοῦ τετολμημένα θρηνῶ· καὶ μέντοι καὶ τὴν μιανθεῖσαν ὑπὸ τῆς παρανομίας κλίνην ἀεὶ δάκρυσιν ἀπολούω ἐκκαθάραι ταύτην διὰ τούτων πειρώμενος· κἂν τύχω δὲ τῆς ἀφέσεως. οὐ παύσομαι τοῦτο ποιῶν· τοῦτο γὰρ σημαίνει· λούσω καθ᾿ ἑκάστην νύκτα τὴν κλίνην μου καὶ βρέξω: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,9a): ἀνωφελές·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 6,11a αἰσχυνθείησαν); in ταραχθείησαν Field: κατασπουδασθείησαν·

Hexaplaric variant - Αquila, Symmachus, Theodotion (Ps 6,11b) = οἱ Γ´: σφόδρα ὁμοίως οἱ·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 6,11b): ἐξαίφνης·

Hexaplaric variant - Αquila (Ps 6,11b): ἀθρόως

Hexaplaric variant - Anonymus (Ps 7,1): αἰθίοπος·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 6,9–11: Ὡς ἤδη εἰσακουσθεὶς. μακρὸν κατὰ τῶν ἐχθρῶν συνείρει λόγον:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 6,9a (308 Rondeau – Géhin – Cassin): Δαιμόνων μὲν. τὸ διὰ παντὸς ἐργάζεσθαι τὴν ἀνομίαν· ἀνθρώπων δὲ τὸ μὴ διὰ παντός· ἀγγέλων δὲ. τὸ μήτε διὰ παντὸς. μήτε μὴ διὰ παντός· ὅπέρ ἐστι οὐδέποτε: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 6,11a (308 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἡ αἰσχύνη εἰς συναίσθησιν. ἄγει τὸν ἁμαρτάνοντα: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 7,1: Ἀρχιεταῖρος τοῦ Δαυῒδ ὁ Χουσή· ὃς καὶ ἀποστέλλεται παρὰ τοῦ Δαυῒδ πρὸς Ἀβεσσαλὼμ ἐπὶ τὸ ἀντιπρᾶξαι τῷ Ἀχιτóφελ· βουλὰς εἰσηγουμένῳ κατὰ τοῦ Δαυΐδ· ὃς καὶ ἀ πελθὼν καὶ προδοσίαν ὑποκρινάμενος. βουλῆς προτεθείσης παρὰ τοῦ Ἀβεσσα λὼμ αὐτῷ τε τῷ Χουσὴ καὶ τῷ Ἀχιτóφελ· καὶ τοῦ μὲν κελεύοντος ἐπιδιώκειν·...

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 7,1 (continued): ...τοῦ Ἀχιτóφελ· τοῦ δὲ μὴ τοῦ Χουσί· – οὐ γὰρ δεῖ ἀπράκτως φησὶν ἐπιέναι ἀνδρὶ ἐπιστα μένῳ τὰ πολέμια· καὶ τούτῳ τῷ λόγῳ διασώ σαντος τὸν Δαυΐδ· – ὡς ἂν μὴ ὑπὸ ἀνθρωπίνης ἐπικου ρίας σωζόμενος. τῷ θεῷ τὴν ὑπὲρ τού των χαριστήριον ᾠδὴν ἀναπέμπει· τὸ πᾶν ἐκείνῃ τῇ χάριτι ἀνα τιθεὶς. ἀνθρώπων δὲ οὐδενί:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,1 (PG 80,905 D2–908 A13): Ἀποδιδράσκων ὁ μα κάριος Δαυῒδ τὸν ἀλά στορα καὶ πατραλοίαν. τὸν Χουσὶ πέπομφε.. ὥστε διασκεδάσαι τοῦ Ἀχιτόφελ τὰς συμβουλάς· καὶ δὴ τοῦτο δέδρακεν ὁ Χουσὶ καὶ πέπεικεν τὸν Ἀ βεσσαλὼμ. μὴ κατὰ τὴν εἰσήγησιν τὴν ἐκεί νου παραυτίκα διῶξαι τὸν πατέρα. ἀλλὰ τὸν λαὸν ἅπαντα συναγεῖραι καὶ τηνι καῦτα κατὰ τοῦ γεγενη...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,1 (PG 80,905 D2–908 A13) (continued): ...κότος στρατεῦσαι· ἀχθεσθεὶς τοίνυν καὶ λίαν ἀδημονήσας ὁ Ἀχιτόφελ· ὡς αἱρε τωτέρας ὀφθείσης τῆς τοῦ Χουσὶ συμβουλῆς. αὐτόχειρ αὐτοῦ γενόμενος. τὴν δι’ ἀγχόνης ἐδέξατο τελευτήν· ὁ δέ γε θεῖος Δαυῒδ τῆς ἐφόδου τὴν ἀνα βολὴν καιρὸν εἰς φυγὴν λαβὼν. τῆς σωτηρίας ἔτυχεν• τοῦτον τοιγαροῦν τὸν ψαλμὸν οἷόν τινα ὕμνον καὶ προσευχὴν. τῷ σωτῆρι προσφέρει θεῷ• προστίθησι δὲ καὶ διδασκαλίαν· τοὺς μὲν ὑπό τινων ἀδικουμένους εἰς τὸν θεὸν ἔχειν τὰς ἐλπίδας προτρέπων. καὶ τὴν ἐκεῖθεν ἀναμένειν ῥοπήν· τοὺς δὲ ἀδικοῦντας δεδιττόμενος τῇ τῆς τοῦ θεοῦ δικαίας κρίσεως μνήμῃ: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (121,11–122,15 McDonough) in Ps 7,1: Ταῖς αὐταῖς νίκαις ἐγγυμνασθέντα ὁ γεννηθεὶς ἐξ ἡμῶν τὸν πόλεμον τὸν ἐξ ἡμῶν. ἐξαρτύεται· καὶ ἀπο[.....]τρέπει φονῶντα καθ’ ἡμῶν τὸν πολέμιον. ἡ ἡμετέρα περὶ τοῦ πράγματος εὐβουλία· μᾶλλον δὲ ἡ παρὰ τοῦ θεοῦ συμμαχία· τῶν γὰρ κατορ...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (121,11–122,15 McDonough) in Ps 7,1 (continued): ...θωθέντων αὐτῷ χρηστῶν διὰ τῶν λόγων Χουσὶ. τῷ θεῷ τὴν αἰτίαν ἀνατιθεὶς. ταύτην τὴν εὐχαριστίαν πεποίηται• περιττὸν δ’ ἂν εἴη· τὰς ἱστορίας δι’ ἀκριβείας σοι ἐκτίθεσθαι· πῶς πιστὸς ὢν τῷ Δαυῒδ ἐν τοῖς ὑπασπισταῖς οὗτος ὁ Χουσὶ. ἐν τοῖς φίλοις τοῦ Ἀβεσσαλὼμ καταμίγνυται· καὶ πιθανώτερος γίνεται τῷ τυράννῳ. τῆς τοῦ Ἀχειτόφελ συμβουλῆς· ὅθεν συνέβη τούτου κατὰ τὴν εἰσήγησιν τῆς γνώμης κατακρατήσαντος αὐτοῦ. ὑφ’ ἑαυτοῦ καταπνιγεὶς τὸν κατὰ τοῦ Δαυῒδ τῷ Ἀβεσσαλὼμ συμβουλεύσαντα· καὶ μετ’ ὀλίγα: Ἡ μὲν τῇ ἱστορίᾳ. ἡ δὲ τῇ ψαλμῳδίᾳ ἐγγέγραπται· ἡμῖν δὲ σκοπός ἐστι τῶν ἐν τάξει τῶν ψαλμῶν εἱρμὸν κατανοῆσαι. δι’ οὗ τῷ ἀγαθῷ προσαγόμεθα· οὐκοῦν τὴν ἐνταῦθα γνώμην. τὴν ἀναιρετικὴν τοῦ ἐπιβουλεύοντος ἡμῖν κατανοήσωμεν· τίς οὖν ἐστιν αὕτη; τὸ ἴσον εἰς κακίαν ἡγεῖσθαι· ἄρχειν τε ἀδικίας καὶ ἀμύνεσθαι τὸν ἀπάρξαντα· τιμᾶται γὰρ ἑαυτῷ τῶν ἐσχάτων· καὶ τῆς καθ’ ἑαυτοῦ τιμωρίας ὁριστὴς γίνεται. εἰ εὑρεθείη κακοῦ τὸ κακὸν ὥσπερ ἐν συναλλάγματι διαμείψας· καὶ ἀναδοὺς τοῖς προπαρασχομένοις, ὃ ἔλαβεν· καὶ οὕτως μετὰ τοὺς ἀγῶνας τούτους. πάλιν νικητὴς ἀναδείκνυται· διαδέχεται γὰρ ἐπιγραφὴ. τὸ ὑπὲρ τῶν ληνῶν προ...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., in inscrip. psalm. 2, 11 (121, 11–122, 15 McDonough) (continued): ...δεικνύουσα τέλος· τὸ δὲ τῶν ἀγώνων τέλος. νίκη ἐστίν: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 7,5a): A εἰ ἀνήρπασα τοὺςθλίβοντάς με ματαίως·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 7,5b): Θ ἀποπέσοιμι ἀπὸτῶν·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 7,5a (308 Rondeau – Géhin – Cassin): Πρὸς ἀμνησικακίαν ἀναγκαῖον τὸ ῥητόν τοῦτο: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,4–5: Τὸ ἀμνησίκακον προβάλλεται· ἐκκαλούμενος δι’ αὐτοῦ εἰς ἔλεον τὸν θεόν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,2–3: Ἐπειδὴ ἀνθρώπῳ φησὶ περὶ σωτηρίας οὐ θαρρῶ. εἰ καὶ τοῦ Χουσὶ οἱ λόγοι καλοί: σῶσόν με καὶ ἐκ τῶν παρόντων μὲν ἐχθρῶν. μάλιστα δὲ ἀπὸ τοῦ ἐφεδρεύοντος νοητοῦ λέοντος τῆν ἡμετέραν ψυχῆν: –

Commentary fragment - Basilius, hom. in Ps. 7 (PG 29,232 B10–13; 232 D2–233 A2) in Ps 7,2: Τίς οὖν ἡ διαφορὰ τοῦ σώζεσθαι καὶ τοῦ ῥύεσθαι; ὅτι τῆς σωτηρίας μὲν κυρίως. οἱ ἀσθενοῦντες χρῄζουσιν· τοῦ ῥύεσθαι δὲ. οἱ ἐν τῇ αἰχμαλωσίᾳ κατεχόμενοι· εὔχεται οὖν περὶ τῆς ἐνταῦθα ζωῆς καὶ περὶ τῆς μελλούσης· σῶσον γάρ με φησὶν ἐνταῦθα ἀπὸ τῶν διωκόντων· ῥῦσαι δέ με ἐκεῖ. ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἐρεύνης:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,5–6 (PG 80,908 C2–D5): Τῆς ἀρετῆς πολλὰ μόρια· οὐ γὰρ μόνον σωφροσύνη καὶ φρόνησις. ἀλλὰ καὶ ἀνδρεία καὶ δικαιοσύνη· ἐνταῦθα τοίνυν οὐ τὴν ἄκραν ἑαυτῷ μαρτυρεῖ. ἀλλ’ ὅτι τούτοις ἥκιστα τοὺς πολέμους ἠδικηκὼς. τὴν ἄδικον δι’ αὐτοὺς ὑπομενεῖ φυγήν· οὐ μόνον γάρ φησιν ἀδικίας οὐκ ἦρξα. ἀλλ’ οὐδὲ τοὺς ἠδικηκότας ἠνεσχόμην ἀμύνασθαι πώποτε· πολλάκις γὰρ τὸν Σαοὺλ ὑποχείριον λαβὼν. τῆς ἀδίκου δυσμενείας δίκας οὐκ ἐπραξάμην οὗ δὴ χάριν σε δέσποτα παρακαλῶ. τὰ πάντα σαφῶς ἐπιστάμενον. δικάσαί μοι δικαίως· καὶ εἴ τι τοιοῦτον δέδρακα πώποτε...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,5–6 (PG 80,908 C2–D5) (continued): ...τῆς μὲν σῆς κηδεμονίας γυμνῶσαι· τοῦτο γὰρ λέγει ἀποπέσοιμι ἄρα ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν μου κενός· ὑποχείριον δὲ τοῖς δυσμενέσιν ἐκδοῦναι ὡς ἂν μὴ μόνον τῆς παρὰ σοῦ με δόξης καὶ βασιλείας γυμνώσαιεν. ἀλλὰ καὶ καταγελάστῳ παραδοῖεν θανάτῳ· τοῦτο γὰρ ἐσήμανεν εἰρηκὼς. τὴν δόξαν μου εἰς χοῦν κατασκηνώσαι: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 7,6c (310 Rondeau – Géhin – Cassin): Χοϊκὸς ἀντὶ ἐπουρανίου γενοίμην: –

Hexaplaric variant - Symmachus, Aquila (Ps 7,7b): Ϲ ἐν χόλῳ· A ἐν ἀνυπερθεσίαις:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 7,6d): ἑβραϊστὶ σέλ· | Ἀκύλας· ἀεί

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 7,7b (312 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἐὰν ὑψωθῶ πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτὸν φησὶν ὁ σωτήρ:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,7b: Τουτέστιν ἐν τοῖς κραταιοῖς τῶν ἐχθρῶν μου· πέρατα γὰρ τὰ ἄκρα δηλοῖ: –

Hexaplaric variant - Septuaginta, Quinta, Sexta, Symmachus, Theodotion (Ps 7,6d): διάψαλμα· Ο´ Ε´ S´ Ϲ Θ

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,5b (= PG 27,80 A4–6; PG 12,1180 A10–13): Ὁ μὲν δίκαιος νικήσας. πλήρης ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν ἐξέρχεται· ὁ δὲ φαῦλος. ὡς νικηθεὶς. ἀποπίπτει αὐτῶν κενὸς. καὶ οὐδὲν ἔχων πληρώματος: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,6: Ὃ λέγει τοιοῦτόν ἐστιν· εἰ καὶ τό καὶ τὸ ἐποίησα. μὴ ἐλευθερωθείην τῆς ἁμαρτίας πρὸ τοῦ θανάτου: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 7,5b (310 Rondeau – Géhin – Cassin): Κενός ἐστιν. ὁ μὴ δυνάμενος εἰπεῖν τὸ ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς...

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 7,5b (310 Rondeau – Géhin – Cassin) (continued): ...πάντες ἐλάβομεν. καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος: διόπερ καὶ οἱ τοιοῦτοι. κάλαμοι λέγονται τρέφοντες ἐν ἑαυτοῖς τὰ θηρία· ἐπιτίμησον γάρ φησὶ τοῖς θηρίοις τοῦ καλάμου· καὶ ὁ διάβολος φησὶν ὁ ᾿Ἰὼβ. παρὰ παντοδαπὰ δένδρα κοιμᾶται· παρὰ πάπυρον καὶ βούτομον καὶ κάλαμον· αὐτὸς γὰρ βασιλεύς ἐστι πάντων τῶν ἐν τοῖς ὕδασι: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,6b–c (PG 12,1180 B10–15; PG 23,124 B12–C2): Ἡ ζωὴ τοῦ ἔτι τὴν εἰκόνα τοῦ χοϊκοῦ φοροῦντος. καταπεπάτηται ὑπὸ τοῦ ἐχθροῦ εἰς γῆν· οὕτως δὲ κἂν δοξάζεσθαί ποτε δοκῇ. κατεσκήνωσεν αὐτοῦ ἡ δόξα εἰς χοῦν· ὡς τῶν τοιούτων διὰ δόξαν· καὶ τὸν παρ’ αὐτὸν ἔπαινον. ἢ τὴν παρ’ αὐτοῖς ἀποδοχήν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,7c1: Σαφῶς περὶ τῆς θεοφανείας τοῦ σωτῆρος διὰ τῶν παρόντων εὐαγγελίζεται: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 7,7c (ineditum?): Ἐξεγέρθητι φησὶν ἐλθὲ ἐν προστάγματι τῆς κατὰ σάρκα σου θεοφανείας· καὶ ἀνάστηθι ἐκ θανάτου ἐθελουσίου· καὶ τριημέρου ταφῆς. καὶ συναγωγὴ λαῶν· – οὐ τοῦ ἐμπλήκτου ἔτι ἰσραὴλ. ἀλλὰ τοῦ ἐκ περάτων εἰς πέρατα γῆς ἐθνῶν λαοῦ – κυκλώσει σε: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,7c2: Ἄνωθεν γὰρ διὰ τῶν πατριαρχῶν. ταύτην ἡμῖν τὴν σωτηρίαν ὑπέσχετο: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,8a: Σαφῶς διὰ τῶν παρόντων. τῆς ἐκκλησίας τὴν εἰς αὐτὸν πίστιν δηλοῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,8b–9a: Ταύτης μὲν τῆς συναγωγῆς δηλονότι· τὸ δὲ εἰς ὕψος. ἢ τὸν τίμιον αἰνίττεται σταυρὸν εἰς ὃν ἀνήνεγκεν ἡμῶν τὰς ἁμαρτίας. ἢ τὴν εἰς οὐρανοὺς ἀναφοίτησιν· ἐπορεύθη γὰρ ἐμφανισθῆναι τῷ προσώπῳ τοῦ πατρὸς ὑπὲρ ἡμῶν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,9a (PG 80,909 B12–14): Οὐ γὰρ μόνον τὴν ἐμὴν δίκην δικάσει, ἀλλὰ καὶ πάσῃ τῇ τῶν ἀνθρώπων φύσει: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 7,9b): A κατὰ δικαιόνμου:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 7,9b): Θ δικαιοσύνηνσου·

Hexaplaric variant - Symmachus = LXX (Ps 7,9b): Ϲ ὁμοίως τοῖςΟ´

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 7,9c): Ϲ ἁπλότητά μου τὴνἐπ᾿ ἐμοί: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 7,10a); non habet Field: Aκακόν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 7,10a): Ϲ κάκωσις·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 7,10 (312 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἐὰν συντελεσθῇ ἡ πονηρία τῶν ἁμαρτωλῶν. ὁ δίκαιος κατευθύνει τὴν ὁδὸν αὐτοῦ μηκέτι πολεμούμενος ὑπ’ αὐτῶν:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Quinta, Sexta (Ps 7,10b): A Ϲ Ε´ S´ καὶ κατευθύνει δίκαιος:

Hexaplaric variant - Septuaginta, Theodotion (Ps 7,10c–11a) = ... ὁ θεός. / δικαία ... pro ὁ θεὸς δικαίως / ... : Ο´ Θ δικαία

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 7,13a): Ϲ ἀκονήσει·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 7,13a (312 Rondeau – Géhin – Cassin): Ῥομφαία ἐστὶ νοητὴ. λόγος πνευματικὸς χωρίζων ψυχὴν ἀπὸ σώματος. ἢ κακίας ἢ ἀγνωσίας: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,9b: Ἀξιοῖ πάλιν ἀπὸ τῶν ὄντων ἐχθρῶν σωθῆναι· ἀφ’ ὧν ἔπραξαν τὸν ἔλεον ἐκκαλούμενος: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,9b–c (PG 80,909 C2–15): Οὐ δικαιοσύνην ἑαυτῷ διὰ τούτων τῶν λόγων μεμαρτύρηκεν ὁ θεῖος Δαυΐδ· τἀναντία γὰρ αὐτοῦ βοῶντος ἀκούομεν· ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω· καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μου ἐστι διὰ παντός· καὶ εἶπον ἐξαγορεύσω κατ’ ἐμοῦ τὴν ἀνομίαν μου τῷ κυρίῳ· ἀλλὰ δικαιοσύνην. τὴν ἐν τῷ προκειμένῳ πράγματι λέγει· οὔτε γάρ φησιν τὸν Ἀβεσσαλὼμ ἠδίκηκά τι· οὔτε τὸν Ἀχιτώφελ· οὔτε τοὺς μετὰ τούτων κατ’ ἐμοῦ στρατεύοντας· κατὰ ταύτην τοίνυν τὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν ἀκακίαν. κριθῆναι παρακαλῶ. καὶ μὴ κατὰ τὰς ἤδη παρ’ ἐμοῦ γεγενημένας πλημμελείας. αὐ...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,9b–c (PG 80,909 C2–15) (continued): ...τὴν καθ’ αὑτὴν κριθῆναι τὴν παροῦσαν ὑπόθεσιν ἱκετεύω. καὶ μὴ ἑτέρων νῦν δοῦναι δίκας ἁμαρτημάτων: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,10a (PG 12,1181 A4–6): Ὅτε οὐκέτι ἁμαρτάνει τις. συντελεῖται αὐτοῦ ἡ πονηρία. ἠREGἢ ἡ πονηρία τῶν ἁμαρτωλῶν. ὁ διάβολος ἐστιν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,10c–11: Ἐπειδὴ οἶδας φησὶ τῆς ἡμετέρας καρδίας τὰ κινήματα. τούτου χάριν τὴν βοήθειαν ἐξαιτῶ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,12–14a: Σαφῶς διὰ τῶν τοιούτων παρίστησι τὸ μακρόθυμον τοῦ θεοῦ· ἀναβολὴν μὲν ἔχων τῆς ἡμετέρας κολάσεως. οὐ μὴν παντελῆ συγγνώμην: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,13–17 (PG 12,1181 A8–10); cf. PG 23,125 B3–5 - sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. gr. 166–167 (f. 14v) : Μήποτε παρασεσιωπημένως ταῦτα περὶ τοῦ διαβόλου λέγεται· οὗτοι γὰρ πρὸς τούτοις καὶ ὠδίνησαν ἀδικίαν. καὶ τὰ ἑξῆς ὀργὴ τυγχάνων: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,10c–11 (PG 80,912 A2–13 sub Ps 7,11): Νεφροὺς ἐνταῦθα. τοὺς λογισμοὺς ὀνομάζει· ἐπειδὴ γὰρ τὰς ὑπογαστρίους ὀρέξεις οἱ νεφροὶ διεγείρουσιν. ἐντεῦθεν δὲ λοιπὸν κινοῦνται τῆς ἐπιθυμίας οἱ λογισμοί· νεφροὺς τροπικῶς τοὺς λογισμοὺς προσηγόρευσεν· ὁ τοίνυν φησὶ τοὺς κεκρυμμένους τῆς διανοίας τῶν ἀνθρώπων λογισμοὺς ἐπιστά μενος. δικαίαν μοι παρέξει βοήθειαν. ἅτε δὴ τοῦτο ποιεῖν εἰωθώς· τοῖς γὰρ ἀδικουμένοις ἐπαμύνων διατελεῖ· ἐντεῦθεν λοιπὸν δὲ αἰνίττεται τοὺς πονηρίᾳ συζῶντας τὰς δικαίας τιμωρίας ὑποδεικνὺς. καὶ προ[σ]αγορεύει τοῦ Ἀχειτόφελ τὸν ὄλεθρον: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 7,14a (314 Rondeau – Géhin – Cassin): σκεύη θανάτου εἰσὶν. ἀκάθαρτα λόγια:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ (ἄλλο) in Ps 7,14a (314 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ σκεύη θανάτου εἰσὶν αἱ τὸν θάνατον ἔχουσαι ψυχαὶ, σκεύη ζωῆς εἰσιν αἱ τὴν ζωὴν ἔχουσαι ψυχαί· οὕτως γὰρ καὶ Παῦλον σκεῦος ἐκλογῆς ὠνόμασεν ὁ κύριος:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 7,14b): Ϲ εἰς τὸ καίειν:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 7,15b): A ψεῦδος·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 7,14b (314 Rondeau – Géhin – Cassin): Καιόμενοί εἰσιν, οἱ τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ διαβόλου δεχόμενοι: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. θ´ in Ps 7,15 (316 Rondeau – Géhin – Cassin): Διατοῦτο ἔτεκεν ἀνομίαν. ἐπειδὴ συνέλαβεν πόνον καὶ ὠδίνησεν ἀδικίαν· αὕτη γὰρ ἡ ἀκολουθία τῆς φύσεως:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ι´ in Ps 7,17 (316 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἡ κορυφὴ νῦν. τὸν νοῦν σημαίνει· εἴπερ ὁ στέφανος τῶν χαρίτων κατὰ τὸν Σολομῶντα ἥτις ἐστὶν ἡ σοφία, δίδοται τῇ κορυφῇ:

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 7,16b): ἐν διαφθορᾷ ἣν·

Hexaplaric variant - Aquila (?), Symmachus (?), Quinta (?), Sexta (?), Theodotion (?) = LXX (Ps 7,17b); non habet Field : ὁμοίως τοῖς Ο᾿·

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,14a (PG 12,1181 A11–15): Ὁ πατὴρ τοῦ εἰπόντος ἐγὼ εἰμὶ ἡ ζωὴ. οὐχ ἑτοιμάζει ἐν τόξῳ αὐτοῦ σκεύη θανάτου· τίθησι γοῦν τὸ τόξον αὐτοῦ ἐν τῇ νεφέλῃ. ἵνα μὴ ἐπαγάγῃ ὕδωρ κατακλυσμοῦ ἐπὶ τὴν γῆν· διὸ περὶ τοῦ διαβόλου ταῦτα λέγεσθαι νομιστέον: -

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,14b: Βέλη μὲν τὴν τιμωρίαν· καιομένοις δὲ. τοῖς ἀξίοις πυρός: -

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,14b (cf. PG 12,1181 A15–17); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 1r) : Ταῦτά ἐστι τὰ πεπυρωμένα βέλη τοῦ πονηροῦ· ἃ ἐξειργάσατο τοῖς καιομένοις καὶ πυρουμένοις ὑπὸ παθῶν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,14b (PG 80,912 C1–5): Οἱ γὰρ τὴν εὔπρηστον τῆς ἁμαρτίας ὕλην δεξάμενοι· καὶ ξύλα καὶ χόρτον καὶ καλάμην οἰκοδομήσαντες ᾗ φησὶν ὁ ἀπόστολος. τοῖς πυρφόροις τούτοις βληθή...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,14b (PG 80,912 C1–5) (continued): ...σονται βέλεσι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,15a: Ὁ ἐχθρὸς τῆς ἡμετέρας ζωῆς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,15b: Τουτέστι καὶ βεβούληται καὶ εἰς ἔργον ἐξήγαγε τὰ σκέμματα: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,15b (PG 12,1181 B9–C3): Ὁ μὴ φιλόθεος ἀλλὰ φιλήδονος. ἀνάλογον αἷς δουλεύει ἡδοναῖς συλλαμβάνει πόνον ἕνα συνημμένον· καὶ μὴ ἔχοντα μεταξὺ διάλειμμα· καὶ ὠδίνει ἀδικίαν· καὶ τίκτει ἀνομίαν· ἐκ δὲ τῶν ἐναντίων· ὁ μὴ φιλήδονος ἀλλὰ φιλόθεος. ἀνάλογον οἷς ἀναδέχεται δι’ ἀρετὴν πόνοις. συλλαμβάνει εὐπάθειαν τὴν χαρὰν μίαν συνημμένην καὶ μὴ ἔχουσαν μεταξὺ διάλειμμα· καὶ ὠδίνει δικαιοσύνην· καὶ τίκτει εὐνομίαν. καὶ οὕτως τέκνα γίνεται ἤτοι ἀνομίας ἢ εὐνομίας ἕκαστος:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 7,16–17a: Θάνατον γὰρ κατασκευάσας κατὰ τοῦ σωτῆρος Χριστοῦ. θανάτῳ παραδίδοται: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 7,16 (cf. PG 12,1181 C12–13); ὁ γὰρ – ὤρυξεν non habet PG : Μήποτε ὁ λάκκος χωρίον τί κολάσεως ἐστιν· εἰς ὃν προνοίᾳ θεοῦ αὐτὸς ὁ ὀρύξας ἐμπεσεῖται· ὁ γὰρ ὀρύσσων βόθρον. ἐμπεσεῖται εἰς αὐτόν: τὸ αὐτὸ μέντοι. γε καὶ λάκκος ἐστὶν καὶ βόθρος· λάκκος μὲν. τῇ προθέσει τοῦ ὀρύσσοντος καὶ σκάπτοντος· ἀλλ᾿ ἐπεὶ οὐ δύναται ὕδωρ συνέχειν. βόθρος γίνεται εἰς ὃν ἐμπεσεῖται ὁ ἐργασάμενος αὐτόν· καὶ τάχα οὐκ ἂν εἶπεν φρέαρ ὤρυξεν;

Commentary fragment - Theodorus, fr. in Ps 7,16 (41 Devreesse): Βαθυτέραν φησὶν εἰργάσατο τὴν ἐπιβουλήν· ἐκ μεταφορᾶς τὸ δολερὸν καὶ βαθὺ τῆς βουλῆς παραστήσας:

Commentary fragment - Origenes (?), fr. in Ps 7,17b (PG 12,1181 C13–D5): Ἰσόπεδός ἐστιν αὐτοῦ ἡ κορυφὴ τῷ λοιπῷ σώματι· οὐδὲν γὰρ αὐτοῦ ἄνω. διὸ καὶ δράκων ποῦ λέγεται· εἰκότως οὖν ἡ ἐπαρθεῖσα καὶ ὑψωθεῖσα κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ ἀδικία αὐτοῦ καθαιρουμένη, ἐπὶ τὴν κορυφὴν αὐτοῦ καταβήσεται: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 8,2b): A τί ὑπερμέγεθος·

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 7,18 (PG 80,913 A1–3): Ἐγὼ δὲ τοσαύτης παρὰ τοῦ θεοῦ προνοίας τυχὼν. ὑμνήσω τὸν εὐεργέτην διηνεκῶς, τῆς κρίσεως τὸ δίκαιον διηγούμενος:

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 8,1: Πάλαι μὲν ἐν τῇ νομικῇ λατρείᾳ. ὃν ἦν προλήνιον. τὸ θυσιαστήριον δηλονότι τὸ ἐν τῷ νεῴ· μετὰ δὲ τὴν τῶν ἐθνῶν κλῆσιν. πολλαὶ ληνοί· αὗται δὲ ἂν εἶεν. αἱ ἐκκλησίαι αἱ τοὺς τῶν κατορθούντων ἐν θεοσεβείᾳ δεχόμεναι καρπούς:

Commentary fragment - Evagrius, schol. + in Ps 8,1 (318 Rondeau – Géhin – Cassin): Ληνοὶ εἰσὶν φύσεις λογικαὶ τοὺς ἐκ τῆς πνευματικῆς ἀμπέλου καρποὺς ὑποδεξάμεναι: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 8,1 (PG 80,913 A6–C12): Ἰστέον ὅτι ἐν ἑκάστῳ ψαλμῷ ἐν ᾧ οἱ Ο (ἑβδομήκοντα) τὸ εἰς τέλος τεθείκασιν· ὁ μὲν Ἀκύλας καὶ ὁ Θ (Θεοδοτίων). τῷ νικοποιῷ ἡρμήνευσαν· ὁ δὲ Σύμμαχος ἐπινίκιον· καὶ οὗτος τοιγαροῦν ὁ ψαλμὸς ἐπινίκιος τῷ νικοποιῷ προσφέρεται θεῷ τῷ τὸν ἐχθρὸν καὶ ἐκδικητὴν διάβολον καταλύσαντι καὶ τοὺς ἀνθρώπους εἰς τέλος τῆς ἐκείνου τυραννίδος...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 8,1 (PG 80,913 A6–C12) (continued): ...ἐλευθερώσαντι· ληνοὺς δὲ. τὰς ἐκκλησίας προσαγορεύει· ἐπειδὴ καὶ τὸν κύριον ἄμπελον· αὐτὸς γὰρ ἐν τοῖς ἱεροῖ εὐαγγελίοις ἔφη· ἐγὼ εἰμὶ ἡ ἄμπελος ἡ ἀληθινή· ταύτην δὲ τρυγῶντες οἱ πεπιστευκότες. τὸν μυστικὸν κατασκευάζουσιν οἶνον· μεγίστη δὲ καὶ αὕτη τῆς ἰουδαίων ἀπιστίας κατηγορία· πλῆθος γὰρ ληνῶν ἀκούοντες. καὶ σαφῶς εἰδότες ὡς μία τίς ἐδόθη ληνός· – μᾶλλον δὲ οὐδὲ ληνὸς ἀλλὰ προλήνιον· προλήνιον γάρ φησιν ὤρυξα ἐν αὐτῷ καὶ ἔμεινα τοῦ ποιῆσαι σταφυλήν· ἐποίησεν δὲ ἀκάνθας, – νοεῖν οὐκ ἐθέλουσιν ὡς ἐπαύσατο μὲν τὰ παλαιὰ. ἐπεφάνη δὲ τῆς νέας διαθήκης ἡ χάρις· πάντας ἀνθρώπους εἰς σωτηρίαν προκαλουμένη• οὗ δὴ χάριν οὐκέτι κατὰ τὸν παλαιὸν νόμον ἐφ’ ἑνὸς θυσιαστηρίου τοὺς τῶν ἀνθρώπων καρποὺς ληνοβατοῦσιν οἱ ἱερεῖς. ἀλλὰ μυρία καὶ ἀριθμὸν νικῶντα κατὰ πᾶσαν γῆν καὶ θάλατταν ἐπάγη θυσιαστήρια· καὶ τοῦτο σαφέστερον ὁ τρίτος καὶ ὀγδοηκοστὸς διδάσκει ψαλμός· καὶ αὐτὸς γὰρ ἐπιγραφὴν ἔχων ληνῶν. πολλῶν θυσιαστηρίων ἐποιήσατο μνήμην· ὡς ἀγαπητὰ γάρ φησι τὰ σκηνώματά σου· καὶ μετ’ ὀλίγα· τὰ θυσιαστήριά σου κύριε τῶν δυνάμεων· καὶ Η (ὄγδοος) δὲ ψαλμὸς. ὑπὲρ τῶν ληνῶν ἐπιγεγραμμένος. τῆς οἰκουμένης προθεσπίζει τὴν σωτηρίαν· καὶ τὴν περὶ τοὺς ἀνθρώπους τοῦ θεοῦ κηδεμονίαν διδάσκει· καὶ τοῦ μονογενοῦς προλέγει τὴν ἐνανθρώπησιν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,3a: Τῶν κατὰ θεὸν νηπιαζόντων τῇ κακίᾳ· τοῦτο δὲ σαφῶς καὶ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ἀναγέγραπται· εἰρηκὼς ὁ σωτὴρ ὅτε τοὺς παῖδας οἱ φαρισαῖοι ἐπεστόμιζον εὐλογοῦντας αὐτόν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,3b: Ἢ τῶν νοητῶν. ἢ τῶν αἰσθητῶν: –

Commentary fragment - Ιohannes Chrys., exp. in Ps. 8 (cf. PG 55,109, l. 33–38) in Ps 8,3c; cf. PG 27,81 B2–7 : Τὸν λαὸν ἐνταῦθα φησὶ τὸν ἰουδαϊκόν· ἤλαυνον μὲν γὰρ ὡς ἐχθρὸν τὸν Χριστόν• προσεποιοῦντο δὲ τὸν πατέρα ἐκδικοῦντες τοῦτο ποιεῖν· διὰ τοῦτο ἄνω καὶ κάτω ταύτης αὐτοὺς ἀποστερῶν τῆς ἀπολογίας ἔλεγεν· ὁ ἐμὲ μισῶν. καὶ τὸν...

Commentary fragment - Ιohannes Chrys., exp. in Ps. 8 (PG 55,109, l. 33–38 in Ps 8,3c; cf. PG 27,81 B2–7) in Ps 8,3b (continued): ...πατέρα μου μισεῖ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 8,3 (318 Rondeau – Géhin – Cassin): Κολαστικὸν καὶ τιμωρητικόν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ (ἄλλο) in Ps 8,3 (318 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὡς ἐχθρὸς μὲν ἡμᾶς ὁ Σατανᾶς ἁμαρτάνειν καταναγκάζει· ὡς δὲ ἐκδικητὴς. παραδιδομένους κολάζει· Ὑμέναιον γοῦν καὶ Ἀλέξανδρον αὐτὸς βλασφήμους ἀπεργασάμενος. πάλιν ἐπαίδευσεν διὰ τὰς εἰς θεὸν βλασφημίας: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 8,4 (320 Rondeau – Géhin – Cassin): Τῷ μηδέπω θεασαμένῳ τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὸν ἥλιον καὶ τὴν σελήνην ἔστι τὸ λέγειν:

Commentary fragment - Origenes (?), fr. in Ps 8,4a (PG 12,1184 D2–4): ὅτι ὄψομαι τοὺς οὐρανούς· ἢ τότε τὸ πρᾶγμα σαφῶς ἐπιστάμεθα ὅτ᾿ ἂν καὶ τὸν λόγον καὶ τὴν αἰτίαν αὐτοῦ γινώσκωμεν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,3c: Tὸν διάβολον δηλονότι· ἐπειδὴ μετὰ τὸ ἀναγκάσαι πληρῶσαι τὴν ἁμαρτίαν. καὶ τιμωρεῖται τοὺς ἁμαρτάνοντας· τὸ μέγεθος αὐτοῖς τοῦ ἁμαρτήματος. ἐν ὀφθαλμοῖς παριστῶν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,4: Ἐκεῖνοι μὲν ἀγανακτῶσιν. τῶν νηπίων καταρτιζόντων αἶνον· ἐγὼ δὲ τὸ οὕτω μέγα καὶ περικαλλὲς τοὺς οὐρανοὺς φημὶ μικρόν τι ἔργον τῆς σῆς δημιουργίας θεωρῶ: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (122,18–19; 122,23–123,13 McDonough) in Ps 8: Ὥσπερ τοίνυν κατὰ τὴν πρώτην ἐκ τοῦ Ἀβεσσαλὼμ φυγὴν· νικητὴς γίνεται διὰ τοῦ καταλῦσαι τὸν ἐχθρὸν ἅμα καὶ ἐκδικητήν· ὃς διὰ τοῦτο καὶ ἐχθρὸς καὶ ἐκδικητὴς ὀνομάζεται· ὅτι αὐτὰ τὰ πρὸς ἁμαρτίαν αὐτοῦ δελεάσματα. τιμωρία τοῖς αἰσθομένοις ἡ πικροτάτη ἐστίν· καὶ δι’ ὧν ἐφέλκεται πρὸς τὴν τοῦ κακοῦ κοινωνίαν ἐν ἀπάτῃ τὸν ἄνθρωπον· αὐτὸ ἐκεῖνο τὸ χαλεπώτατον τῆς τιμωρίας εἶδος ἐστὶν. οὕτως ἑρμηνεύει τὴν διάνοιαν ταύτην ὁ θεῖος ἀπόστολος εἰπὼν. ὅτι τὴν ἀντιμισθίαν ἣν ἔδει τῆς πλάνης αὐτῶν ἐν ἑαυτοῖς ἀπολαμβάνοντες: τίς γὰρ ἂν γένοιτο πρὸς τιμωρίαν ἄλλη χαλεπωτάτη ἐπίνοια τῆς κατὰ τὴν ἀσχημοσύνην ἀκαθαρσίας ἣν ἐν ἑαυτοῖς κατεργάζονται οἱ τῆς ἀσχημοσύνης ἐργάται; ὁ οὖν καταλύσας ἐν τῷ ἰδίῳ βίῳ τοῦ τοιούτου τὴν δύναμιν· ὃς τιμωρεῖται τὸν ἐν κακίᾳ γενόμενον δι’ αὐτοῦ τοῦ μετασχεῖν τῆς κακίας. ὁρᾷ τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὴν τῶν οὐρανῶν ὑπερκαθημένην μεγαλοπρέπειαν. καὶ τὸ τῆς φύσεως ἡμῶν ἀξίωμα· τίνων τὲ ἄρχει. καὶ τίνι συντεταγμένη ἐστίν· τῷ γὰρ αὐτῷ καὶ τῶν ἀλόγων ἡγεμονεύει. καὶ τοῖς ἀγγέλοις διὰ συγκρίσεως παρισουμένη. μικρὸν ἐλαττοῦται· λόγος ἐστι τοίνυν δι’ οὗ γίνεται καὶ ἡ κατὰ τούτων ἀρχὴ καὶ ἡ πρὸς τοὺς ἀγγέλους οἰκείωσις: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 20,11 (80,10–17 Mossay – Lafontaine) in Ps 8,4a: Τίς οὐρανοῦ περιφορά; τίς ἀστέρων κίνησις· ἢ τάξις. ἢ μέτρα. ἢ σύνοδος. ἢ ἀπόστασις. τίνες δὲ ὅροι θαλάσσης; πόθεν δὲ ἀνέμων ῥεύματα· ἢ ὡρῶν περιτροπαί· ἢ ὄμβρων ἐπιχύσεις; εἰ τούτων οὐδὲν κατενόησας ὦ ἄνθρωπε. κατανοήσεις δὲ ἴσως ποτὲ ὅτ᾿ ἂν ἀπολάβῃς τὸ τέλειον· ὄψομαι γὰρ τοὺς οὐρανοὺς ἔργα τῶν δακτύλων σου· ὡς ὑπονοεῖσθαι τὰ νῦν ὁρώμενα μὴ εἶναι τὴν ἀλήθειαν. ἀλλὰ τῆς ἀληθείας ἰνδάλματα: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 8,6a); Symmachus (Ps 8,6a): Aὀλίγον παρὰ θεόν· / Ϲ βραχύ τι θεοῦ:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,5–7: Ταῦτα τοῦ Παύλου σαφῶς ἐπὶ τὸν σωτῆρα ἡμῶν ἐξειληφότος. ἀρκεῖσθαι τῇ ἐκδόσει χρή:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,8a: τοὺς ἐξ ἰσραὴλ πιστεύσαντας αἰνίττεται: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 28,5 (108,1–110,10 Gallay – Jourjon) in 1Cor 2,9 et Ps 8,4: Tὸ δὲ ἡμέτερον ἐν ἀπορίᾳ· οὐχὶ ἡ εἰρήνη τοῦ θεοῦ μόνη ἡ ὑπερέχουσα πάντα νοῦν καὶ κατάληψιν· οὐδὲ ὅσα τοῖς δικαίοις ἐστὶν ἐν ἐπαγγελίαις ἀποκείμενα· τὰ μήτε ὀφθαλμοῖς ὁρατά· μήτε ὠσὶν ἀκουστά· μήτε διανοίᾳ θεωρητά· κατὰ μικρὸν γοῦν οὐδὲ ἡ τῆς κτίσεως ὡς ἀκριβὴς κατανόησις· καὶ γὰρ καὶ ταύτης πείσθητι τὰς σκιὰς ἔχειν μόνον· ὅταν ἀκούσῃς ὄψομαι τοὺς οὐρανοὺς καὶ τὰ ἑξῆς· καὶ τὸν ἐν αὐτοῖς πάγιον λόγον ὡς οὐχὶ νῦν ὁρῶν· ὀψόμενος δὲ ἔστιν ὅτε: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., or. dom. 5 (70,12–71,8 Callahan) in Ps 8,7b–9a et Ps 146,9a et Ps 103,14b : Ἀληθῶς γὰρ ὁβολός εἰσιν εὐτελεῖς τε καὶ εὐαρίθμητοι πρὸς μυριάδας ταλάντων παρατιθέμενοι. τὰ τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν εἰς ἡμᾶς ὀφλήματα. συγκρίσει τῶν ἡμετέρων πρὸς τὸν θεὸν ὀφλημάτων· ζημία πάντως ἐστὶν ἢ ὕβρεως ἀφορμὴ. ἡ παρά τινος γεγενημένη οἰκέτου κακία. ἢ καὶ εἰς σωματικὸν θάνατον ἐπιβουλή· εἶτα σὺ πρὸς τὴν ἄμυναν τούτων ἐν φλεγομένῃ καρδίᾳ ἐξερεθίζεις· καὶ πᾶσαν ἐπίνοιαν εἰς τὴν τῶν προλελυπηκότων τιμωρί...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., or. dom. 5 (70,12–71,8 Callahan) in Ps 8,7b–9a et Ps 146,9a et Ps 103,14b (continued): ...αν ἐπιζητεῖς· καὶ οὐ λογίζει· εἰ μὲν πρὸς οἰκέτην ὁ θυμὸς φλεγμαίνοι: ὅτι οὐ φύσις ἀλλὰ δυναστεία πρὸς δουλείαν τε καὶ κυριότητα τὸ ἀνθρώπινον ἔσχισε· τῷ γὰρ ἀνθρώπῳ δουλεύειν ὁ τοῦ παντὸς οἰκονόμος. τὴν ἄλογον φύσιν ἐνομοθέτησεν καθώς φησιν ὁ προφήτης ὅτι πάντα ὑπέταξας ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτοῦ. πρόβατα καὶ βόας ἁπάσας. ἔτι δὲ καὶ τὰ κτήνη τοῦ πεδίου· τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ τοὺς ἰχθύας τῆς θαλάσσης• ταῦτα δοῦλα προσαγορεύει. φησάσης ἑτέρωθι τῆς προφητείας. διδόντι τοῖς κτήνεσι τροφὴν αὐτῶν. καὶ χλόην τῇ δουλείᾳ τῶν ἀνθρώπων· τὸν δὲ ἄνθρωπον τῇ αὐτεξουσίῳ χάριτι κατεκόσμησεν. ὥστε τὸ ἴσον ἔχειν σοι τῷ τῆς φύσεως ἀξιώματι· ὁ ὑπεζευγμένος συνηθείᾳ καὶ νόμῳ· οὔτε παρὰ σοῦ γέγονεν· οὔτε ἐν σοὶ. οὔτε τὰς σωματικὰς τε καὶ ψυχικὰς ἐνεργείας. παρὰ σοῦ λαβὼν ἔχει: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,1): A Τῷ νικοποιῷ νεανιότητος τοῦ υἱοῦ μελώδημα τοῦΔαυΐδ·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,1): Ϲ Ἐπινίκιος περὶ θανάτου τοῦ υἱοῦ ἆσμα τοῦΔαυΐδ:

Hexaplaric variant - Quinta (Ps 9,1): ἡ Ε´ Τῷ νικοποιῷ ὑπὲρ ἀκμῆς:

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 9,1): ἡ S´ Εἰς τὸ τέλος νεανικότης: –

Hexaplaric variant - Secunda (Ps 9,1): τὸ ἑβραϊκὸν ἀλμὼθ βέν·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,8b: Διὰ τούτων τὰ ἔθνη δηλοῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,9: Τοὺς ἐπῃρμένους κατὰ τὸν βίον· καὶ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντας τοὺς ἀλογωτάτους: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 8,10: Ἀναδιπλασιάζει τὸ θαῦμα ἐκπληττόμενος ὡς ἔφη ἐπὶ τῇ γενομένῃ τῶν ἀνθρώπων θεογνωσίᾳ: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 9,1: Διὰ τούτου τοῦ ψαλμοῦ τὰ κρυφίως πεπραγμένα τῷ σωτῆρι δηλοῖ· πολλὰ δὲ ἦν αὐτῷ τὰ κρυφίως πραττόμενα• ἥ τε ἐκ παρθένου διὰ πνεύματος ἁγίου κατὰ σάρκα γέννησις. αἵ τε παράδοξοι καὶ θαυματουργοὶ δυνάμεις· ὅ τε θάνατος αὐτὸς καὶ ἡ εἰς ἅδου κάθοδος καὶ ἡ ἐκ νεκρῶν ἀναβίωσις· ταῦτα γὰρ πάντα...

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 9,1 (continued): ...κρυφίως αὐτῷ πέπρακται· ἀπέκρυψε γὰρ αὐτὰ καὶ τοὺς ἄρχοντας τοῦ κόσμου τούτου· ὑπὲρ δὴ τούτων τῶν κρυφίων ὁ προφήτης ἐκ προσώπου τῆς ἀνθρωπότητος εἰσέρχεται εὐχαριστῶν καὶ λέγων· ἐξομολογήσομαί σοι κύριε: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (123,13–17 McDonough) in Ps 9,1: Πάλιν ἕτερος ἐκδέχεται νίκης τρόπος· ὅταν ὑπερβὰς τὰ φαινόμενα τοῖς ἀπορρήτοις ἐμβα τεύσῃς τῷ λόγῳ· – υἱὸς δὲ ὁ λόγος· – καὶ ἱκανὸς ἤδη γένῃ ταῖς προλαβούσαις νίκαις ἐγγυμνασθεὶς. ὑπὲρ τῶν κρυφίων τοῦ υἱοῦ ὡς ψάλλει διὰ τῆς εὐαρμόστου τε καὶ ἐμμελοῦς: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 9,1 (320 Rondeau – Géhin – Cassin): Κρύφια ἐστιν γνῶσις ἀπόρρητος τῶν περὶ Χριστοῦ μυστηρίων: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,1 (PG 80,920 B10–921 A4): Ὁ μὲν Ϲ ἐπινίκιον περὶ τοῦ θανάτου τοῦ υἱοῦ· ὁ δὲ Ἀκύλας τῷ νικοποιῷ. νεανιότητος τοῦ υἱοῦ· καὶ ὁ Θ ὑπὲρ ἀκμῆς τοῦ υἱοῦ· συμφώνως τοίνυν ἅπαντες τοῦ υἱοῦ μνημονεύσαντες. διδάσκουσιν ἡμᾶς ὡς προφητείαν. καὶ οὗτος ὁ ψαλμὸς περιέχει. τῆν κατὰ τοῦ θανάτου νίκην τοῦ δεσπότου Χριστοῦ· ἀνδρικῶς γὰρ καὶ νεανικῶς νικήσας τὴν ἁμαρτίαν· καὶ λαβῆς ἀφορμὴν οὐδεμίαν δεδωκὼς τῷ θανάτῳ. κατέλυσεν αὐτοῦ τὸ κράτος· κρύφιον δὲ τοῦτο τὸ μυστήριον οἱ Ο προσηγόρευσαν. ἐπειδὴ καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας· καὶ μέντοι καὶ αὐτοὺς τοὺς ἀποστόλους πρὸ τοῦ τέλους ἐλάνθανεν· καὶ μάρτυς ὁ εὐαγγελιστής· τοῦ γὰρ κυρίου πολλάκις αὐτοῖς εἰρηκότος· ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς ἱεροσόλυμα καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται εἰς τὸ σταυρω...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,1 (PG 80,920 B10–921 A4) (continued): ...θῆναι καὶ τὰ ἑξῆς· ἐπάγει καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθεὶς ἐπήγαγεν ὁ εὐαγγελιστής· καὶ ἦν τοῦτο κεκρυμμένον ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν· διὸ καὶ ὁ μακάριος Παῦλος βοᾷ· σοφίαν λαλοῦμεν θεοῦ ἐν μυστηρίῳ τὴν ἀποκεκρυμμένην. ἣν οὐδεὶς τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου ἔγνωκεν· εἰ γὰρ ἔγνωσαν οὐκ ἂν τὸν κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσαν· καὶ πάλιν· τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν· εἰκότως τοίνυν οἱ οἱ Ο τοῦ υἱοῦ τὸν θάνατον ὠνόμασαν κρύφιον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,2–4a: Ἐπὶ τίσιν ἡ ἐξομολόγησις δηλοῖ· ἐχθρὸν δὲ αὐτοῦ τὸν θάνατον δηλοῖ φησὶ τὸν καὶ εἰς τὰ ὀ...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,2–4a (continued): ...πίσω ἀποστρεφόμενον τουτέστιν εἰς τὸ μὴ εἶναι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,4b: Ἐπειδὰν φησὶν ἀποστραφῇ εἰς τὰ ὀπίσω ὁ θάνατος. τότε δὴ καὶ πᾶσα δύναμις ἀντικειμένη καταργηθήσεται· εἰ γὰρ ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος. δηλονότι προαναιρεθεισῶν τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,5a: Τὴν αἰτίαν τῆς εὐχαριστίας δίδωσι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,5b: Τὸ ἐκάθισας. τὴν εἰς τὸ κρίνειν ἐπισκοπὴν δηλοῖ τοῦ θεοῦ:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,6a: Τοὺς νοητοὺς ἐχθροὺς δηλονότι:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,6b: Τὸν δράκοντα φησίν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 9,5b (322 Rondeau – Géhin – Cassin): Θρόνος θεοῦ ὁ Χριστός· θρόνος δὲ Χριστοῦ. ἡ ἀσώματος φύσις: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 9,6b (322 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ τὸ ὄνομα ἐνταῦθα τὴν κακὴν σημαίνει κατάστασιν· ἐξήλειψεν δὲ τὸ ὄνομα τῶν ἁμαρτωλῶν ὁ κύριος. ἐξήλειψεν ἄρα τὴν χειρίστην αὐτῶν κατάστασιν:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,7a): A ἔρημα·

Hexaplaric variant - Symmachus, Quinta (?), Sexta, Theodotion (?) (Ps 9,7a); non habet Field: Ϲ ἐρείπια· οἱ λοιποὶ σὺν αὐτοῖς: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 9,8b): A Ϲ ἥδρασεν

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,10a: Τῷ πτωχῷ τῷ πνεύματι λαῷ φησίν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,10b: Ὡς τὸ ἐν καιρῷ δεκτῷ ἐπήκουσά σου:

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,9a (PG 23,132 C10–13): Εἰ οἱ ἐν τῇ οἰκουμένῃ οὐκ ἐν ὁμοίοις εἰσὶν ἔργοις· οὐκ ἂν ἡ ἐν δικαιοσύνῃ κρίσις τοῦ θεοῦ. ὁμοίως τοὺς ἁμαρτάνοντας κολάζοι. ἢ τοὺς δικαίους δοξάζοι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,7a1: Ῥομφαίας τοῦ διαβόλου. τὰς ἀντικειμένας δυνάμεις φησὶ δι’ ὧν ἦν ἰσχυρός: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,7a1 (ineditum?): Ζητῶ εἰ καὶ τῷ ἐχθρῷ λυσιτελεῖ τὸ ἐκλ{ε}ιπεῖν αὐτοῦ πάσας τὰς ῥομφαίας καὶ μηκέτι ἔχειν | ᾧ ἀνελεῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,7a2: Καὶ ποίας ἢ ταύτας περὶ ὧν ἀλλαχοῦ λέγεται· ἔθηκας εἰς χῶμα πόλεις ὀχυρὰς τοῦ πεσεῖν αὐτῶν τὰ θεμέλια; αὗται δέ εἰσιν πάλιν. αἱ ἀντικείμεναι δυνάμεις· αἳ ὥσπερ πόλεις ὀχυραὶ τετειχισμέναι· τοὺς ἁλόντας αὐτῶν τῇ ἀπάτῃ. ἐν αὐταῖς συλλαβοῦσαι εἶχον: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,7a2 (ineditum?): Πόλεις καθεῖλεν ὁ θεὸς τὰ συστήματα τῶν ἑτεροδόξων· καθελῶν αὐτῶν τὰ ἐπαιρόμενα κατὰ τῆς γνώσεως τοῦ θεοῦ ὑψώματα· ἅτινα ἦν ὡς πόλεως οἰκοδομήματα ἐν ᾗ ᾤκουν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,7b: Ἐξάκουστος γὰρ γέγονεν αὐτῶν ἡ ἀπώλεια: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,7b (ineditum?): Αὐτῶν ἤτοι τῶν ῥομφαίων ἢ τῶν ἐθνῶν: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., hom. 5 in Eccl. 2,16 (365,13–19 Alexander) in Ps 9,7b: Τοῦ μὲν γὰρ σοφοῦ φησὶν ἡ μνήμη. διὰ παντὸς ζῇ καὶ παντὶ τῷ αἰῶνι συμπαρατείνεται· τῷ δὲ ἄφρονι συναπεσβέσθη καὶ τὸ μνημόσυνον· περὶ γὰρ τῶν τοιούτων φησὶ καὶ ὁ προφήτης. ὅτι ἀπώλετο τὸ μνημόσυνον αὐτῶν μετ᾿ ἤχου· τοῦτο γὰρ ἡ τοῦ ἤχου προσθήκη ἐνδείκνυται· οὐκ ἔστιν οὖν φησὶ μνήμη τοῦ σοφοῦ μετὰ τοῦ ἄφρονος εἰς αἰῶνα:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,7b–8a (PG 80,925 A6–13): Ἐκεῖνων μὲν φησὶν ἔκδηλον ἅπασι καὶ διαφανῆ λίαν πεποίηκεν τὴν ἀπώλειαν· τὸ γὰρ μετ᾿ ἤχου. τοῦτο σημαίνει· ἐκ μεταφορᾶς τῶν ἀπό τινος σεισμοῦ συμπιπτουσῶν οἰκιῶν....

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,7b–8a (PG 80,925 A6–13) (continued): ...καὶ πολὺν ἐργαζομένων τὸν κτύπον· ὁ δέ γε ἡμέτερος φησὶ θεὸς καὶ δεσπότης. αἰώνιον ἔχει τὸ κράτος. καὶ τὴν βασιλείαν ἀνώλεθρον:

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,9b (PG 23,132 C14–D6); cf. PG 17,105 C6–10: Οἰκουμένην μὲν. τὴν ἐκκλησίαν· ἥτις οἰκεῖται ὑπὸ πατρὸς καὶ υἱοῦ καὶ ἁγίου πνεύματος· κατὰ τὸ ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἐλευσόμεθα πρὸς αὐτὸν καὶ μονὴν παρ’ αὐτῷ ποιησόμεθα· λαοὺς δὲ. τοὺς λοιποὺς παρὰ τὴν ἐκκλησίαν· ἢ τοὺς ἐκ περιτομῆς· ὅσοι γὰρ ἐν νόμῳ ἥμαρτον. διὰ νόμου κριθήσονται· τῶν ἀνόμως ἁμαρτανόντων. ἀνόμως ἀπολουμένων: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,8b–9a (PG 80,925 B1–5): Οὐ γὰρ μόνον κατὰ τὸν παρόντα βίον τὴν οἰκείαν δύναμιν ἔδειξεν. ἀλλὰ κἀν τῷ μέλλοντι φρικῶδες αὐτοῦ δείξει κριτήριον· πᾶσιν ἀνθρώποις δικάζων. καὶ τὰ πρὸς ἀξίαν νέμων ἑκάστῳ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 9,12a (322 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἐκεῖνος ψάλλει. ὁ ἔχων ἐν ἑαυτῷ τὸν Χριστόν: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,12b): Ϲμηχανήματα·

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 9,13a (12 Jagić): Ἐκδίκησιν γὰρ ποιήσει ὁ θεὸς ἐν τοῖς αἱμάξασι τὰς χεῖρας ἔθνεσιν ἐν ταῖς εἰδωλικαῖς θυσίαις: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 9,14b (324 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἵνα μὴ αἱ πύλαι τοῦ ἅδου κατισχύσουσιν αὐτοῦ αἵτινές εἰσιν αἱ κακίαι κατάγουσαι εἰς πυθμένα ἅδου: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,14a (PG 80,928 B11–C1): Τοιαύτη τίς ἦν ἡ διὰ τῶν ὀλοφύρσεων καὶ τῶν θρήνων γινομένη κραυγή· οἷόν τινα αἴτησιν ἔχουσα περὶ τῶν κατεχόντων δεινῶν: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,11b (PG 12,1189 A6–8): Οἱ ἐκζητήσαντες τὸν κύριον· οὐκ ἐγκαταλειφθέντες ὑπ’ αὐτοῦ ἔγνωσαν τὸ ὄνομα αὐτοῦ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,12a: Τῇ ἐπουρανίῳ φησίν:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,12a (PG 80,925 C13–D2): Κατὰ τὴν πάλαι τῶν ἰουδαίων δόξαν τοῦτο εἴρηκεν ὁ προφήτης· μεμαθήκαμεν δὲ ὅμως ἐκ τῆς ἀποστολικῆς διδασκαλίας. καὶ ἐπουράνιον εἶναι σιών· προσεληλύθατε γάρ φησι σιὼν ὄρει καὶ πόλει θεοῦ ζῶντος. ἱερουσαλὴμ ἐπουρανίῳ·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,12b: Ταῦτα ὡς πρὸς τοὺς ἀποστόλους· καὶ τοὺς τῶν εὐαγγελίων κήρυκας φησίν· τίνα δὲ τὰ ἐπιτηδεύματα. διὰ τῶν ἑξῆς σημαίνει:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,12b (PG 80,928 A1–13): Ἐπιτηδεύματα ὁ Ϲ· μηχανὰς εἶπεν· ὁ δὲ Ἀκύλας. ἐναλλαγάς· τῷ ὄντι παρεναλλαγὴ μεγίστη πραγμάτων ἐγένετο· οἱ πάλαι ἐχθροὶ φίλοι· οἱ μακρὰν. ἐγγύς· οἱ δοῦλοι. υἱοί·...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,12b (PG 80,928 A1–13) (continued): ...οἱ ἐν ἀγνοίᾳ. ἐν γνώσει· ἐν φωτὶ οἱ ἐν σκότει· ἐπ᾿ ἐλπίδι ζωῆς. οἱ νεκροί· οἱ πτωχοὶ. κληρονόμοι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν· οἱ ἰουδαῖοι πόρρω. καὶ τὰ ἔθνη πλησίον· οἱ υἱοὶ κύνες. καὶ οἱ κύνες υἱοί· καὶ αἱ μηχαναὶ δὲ τοῦ σωτῆρος θεοπρεπεῖς· ἀθανασία γὰρ διὰ θνητότητος ἐδωρήθη· καὶ διὰ θανάτου ζωή· δι’ ἀτιμίας τιμή· εὐλογία. διὰ κατάρας· διὰ σταυροῦ σωτηρία· ταῦτα γὰρ τὰ ἐπιτηδεύματα: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,14a: Αὕτη ἡ εὐχὴ τῶν πενήτων: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,13a: Τὰ αἵματα φησὶ τὰ ὑπὲρ αὐτοῦ χεόμενα ἐκζητήσει ἐπὶ τῷ ἐκδικίας ἀξιῶσαι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,13b: Πένητας πάλιν. τοὺς...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,13b (continued): ...δι’ αὐτὸν πτωχεύοντας φησὶν οἳ καὶ διὰ παντὸς τὰς πρὸς αὐτὸν ἱκεσίας ἐποιοῦντο· ἐκδίκησιν τῶν κατ’ αὐτῶν γινομένων ἀδικιῶν παρὰ τῶν δαιμόνων αἰτοῦντες: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,13 (PG 80,928 A15–Β9): Ὁ πάντα φησὶν ἐφορῶν ἀκριβῶς ἐκζητῶν τὰ γινόμενα. εἶδεν τὰς τολμωμένας ὑπὸ τοῦ διαβόλου δι’ ἀπάτης τῶν ἀνθρώπων σφαγὰς. καὶ εἰς ἐπικουρίαν τῶν ἀδικουμένων ἐλήλυθεν· τοῦτο γὰρ σημαίνει τὸ οὐκ ἐπελάθετο τῆς κραυγῆς τῶν πενήτων: κραυγὴν γὰρ ἐνταῦθα· οὐ προσευχὴν λέγει καὶ δέησιν. ἀλλὰ τὴν δι᾿ ἁμαρτίας ἐπελθοῦσαν ταλαιπωρίαν· δι’ ἣν καὶ θάνατοι ἄωροι. καὶ θρῆνοι καὶ συμφοραί: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,14b–15: Διὰ τοῦτο φησὶν ἐγείρεις ἐκ τῆς ταπεινώσεως. ἵνα ἐν τῇ ἐπουρανίῳ. συγχορεύσωμεν σιών: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,14b–15a (PG 80,928 C3–6 sub Ps 9,15): Τοῦτο φησὶν ἐπὶ τὸ τέλος τῶν ἀγαθῶν ἡ τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγὴ. καὶ τοῦ θανάτου κατάλυσις· ἧς ἀπολαύσαντες ἀεὶ. τῆς σῆς εὐεργεσίας ὑμνήσωμεν: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,14b–15b (PG 12,1189 C3–8); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 4v) et Paris. gr. 166–167 (f. 19r) : Πύλαι θανάτου. αἱ πρὸς θάνατον ἁμαρτίαι· ἀφ’ ὧν ὑψοῦται ὁ μηδὲ λογισάμενος αὐτὰς ἁμαρτεῖν· ὃς καὶ μόνος δύναται ἐξαγγεῖλαι πάσας τὰς αἰνέσεις τοῦ κυρίου ἐν ταῖς πύλαις τῆς θυγατρὸς σιὼν. ταῖς ἀρεταῖς: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 9,17a (324 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἔστιν ὅτε καὶ ἐκ τῶν κριμάτων ποδηγούμενος ὁ ἄνθρωπος. ἐπιγινώσκει τὸν κύριον: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 9,18a (324 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὥσπερ ὁ παράδεισος τῶν δικαίων ἐστὶ παιδευτήριον. οὕτως ὁ ἅδης τῶν ἁμαρτωλῶν. ἐστι κολαστήριον: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,17c = ᾠδὴ ἀεί): A ὠδὴ ἀεί·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,17c): Ϲ μέλος διαψάλματος

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,18a?): Ϲ ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. η´ in Ps 9,18b (326 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ ἐπελάθετο τὰ ἔθνη τοῦ θεοῦ. ἤδη ποτὲ τὰ ἔθνη τὸν κύριον· ἡ γὰρ λήθη δευτέρα γνώσεως. οὐκοῦν ἐντεῦθεν σαφὲς καὶ τὸ ἐγὼ ἐφύτευσα ἄμπελον καρποφόρον πᾶσαν ἀληθινήν· πῶς ἐστράφη εἰς πικρίαν ἡ ἄμπελος ἡ ἀλλοτρία: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,16 (ineditum): Ταῦτα φησὶ πεπόνθασιν. ἃ τοῖς ἁγίοις ἐξήρτυσαν: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,16a (cf. PG 12,1189 C12–13); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 4v) : Ὡς ἐν πηλῷ τῷ σώματι ἐνεπάγησαν τὰ ἔθνη. δι᾿ ἣν ἐποιήσαν διαφθοράν: –

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 9,15c (ineditum?); cf. Theodoretus, comm. in Ps 9,15c–b (PG 80,928 C10–12) : Ἐν ταύταις τοίνυν ταῖς ἐλπίσιν τῆς ἀναστάσεως ἀγαλλόμεθα καὶ χορεύομεν: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,16b (cf. PG 12,1189 C14): Ὁ νοητὸς ποῦς:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,17: Κρίμα γὰρ ἀληθῶς δίκαιον. τὸ τοὺς κατασκευάσαντας ἀνθρώπῳ θάνατον. ἐν αὐτῷ περιληφθῆναι: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,17a (= PG 27,88 A1–3; cf. PG 12,1189 C14–D2): Τάχα ἐπεὶ καὶ οἷς τὸ κρίμα γίνεται. γνώσονται τὸν κρίνοντα ἐν καιρῷ κρίσεως: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 10 (114,4–15; 114,18–115,1 McDonough) in Ps 9,17c: Ἕνα δὲ μόνον τρόπον διαψάλματος ἐν πάσῃ τῇ βίβλῳ τῶν ψαλμῶν. κατὰ τὸν ἔνατον ψαλμὸν παρετηρήσαμεν· οὐ γὰρ ἁπλῶς διάψαλμα φησὶν. ἀλλ’ ὠδὴ διαψάλματος· τάχα μὲν οὖν ἀνέστραπται κατά τι σφάλμα...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 10 (114,4–15; 114,18–115,1 McDonough) in Ps 9,17c (continued): ...γραφικὸν ὁ λόγος· ὥστε λέγεσθαι μᾶλλον ὠδῆς διάψαλμα· καὶ οὐκ ὠδὴν διαψάλματος· πλὴν. ἐπειδὴ προσήκει πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχειν τὸ ἐν τῇ ἀποκαλύψει τοῦ Ἰωάννου κείμενον κρῖμα· κατὰ τῶν μεταποιούντων τὰ θεῖα ἐκ προσθήκης ἢ ὑφαιρέσεως. φυλάσσοντες τὴν παραδοθεῖσαν ἐν τῷ μέρει τούτῳ τῆς γραφῆς ἀκολουθίαν. ἀναζητῆσαι πειρασόμεθα τὴν αἰτίαν τοῦ τῆς ὠδῆς· καὶ Ἀλλ’ οὐχ ὥσπερ ἐπὶ τῶν λοιπῶν καὶ ἐνταῦθα ἐγένετο· ἐν μὲν γὰρ τοῖς ἄλλοις. οὐ κατὰ ταὐτὸν ἐνηργεῖτο. ἥ τε κατήχησις ἡ κατὰ τὸ ἀπόρρητον τῇ ψυχῇ παρὰ τοῦ πνεύματος ἐγγινο...

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 10 (114,4–15; 114,18–115,1 McDonough) in Ps 9,17c (continued): ...μένη. ἥ τε τῆς ἐντεθείσης αὐτῷ γνώσεως ἐξαγόρευσις. ἀλλὰ τῆς καρδίας ἔνδοθεν διδασκομένης. ὁ λόγος ἡσύχαζεν· ἐνταῦθα δὲ ὁμοῦ τὰ δύο καὶ κατὰ ταὐτὸν ἐνεργεῖται· καὶ παραγίνεται αὐτῷ μεταξὺ προφητεύοντι. ἡ τῶν ὑψηλοτέρων νοημάτων διδασκαλία παρὰ τοῦ πνεύματος. καὶ τὸ συνεχὲς τῆς μελωδίας οὐ διακόπτεται· ἀλλ’ ἐμφυὲν τῷ ὀργάνῳ τοῦ προφήτου τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον. αὐτὸ κατὰ τὴν ἰδίαν γνώμην κινεῖ τὰ φωνητικὰ αἰσθητήρια· ὡς μήτε τὴν ὠδὴν καταλιπεῖν. μήτε ἐμποδισθῆναι τὴν διδασκαλίαν τῷ φθόγγῳ: –

Commentary fragment - Origenes, fr. in Ps 9,18a (cf. PG 12,1189 D6–1192 A3 et Analecta Sacra II 463,8–11) = schol. (?); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 5v) : Ἵνα μὴ ἴδωσι τὴν Ἰησοῦ ψυχὴν καταβαίνουσαν καὶ ἀναβαίνουσαν. ἔνδον ἀπεστραμμένοι· οἱ γὰρ προσδοκήσαντες αὐτὸν, ὡσπερεὶ ἔξω ἔβλεπον· πρῶτον μὲν. οἱ ἐν ἡμῖν ἁμαρτωλοὶ. εἶτα τὰ ἔθνη: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,18b (ineditum?); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 5v) : Εἰ ἐπιλανθάνονται. ἐμέμνηντο καὶ ᾔδεισάν ποτε αὐτόν: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,21a): A θοῦ κύριε φόβημα αὐτοῖς:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 9,21a): Θ κατάστησον κύριε φόβον αὐτοῖς·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,21a): Ϲ τάξον κύριε νόμον αὐτοῖς·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ι´ in Ps 5,22a (328 Rondeau – Géhin – Cassin): Θεὸς ἐγγίζων ἐγώ φησιν ἐν τῷ προφήτῃ:

Hexaplaric variant - Secunda, Aquila (Ps 9,23a): Β· A ἐκκαέται

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,23a): Ϲ φλέγεται·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 9,22b): A· Ϲ ἐν καιροῖς θλίψεως·

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (Ps 9,22a); non habet Field: Ἐντεῦθεν ἡ ἔκδοσις. ἀρχὴν τοῦ ι´ ψαλμοῦπεριέχει: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,20a: Ἐπιλάμψειν τοῖς ἐπὶ τῆς γῆς εὔχεται τὸν μονογενῆ· ὅπως ὁ ὑψηλόφρων ἐκεῖνος διάβολος. ὃν καὶ ἄνθρωπον ἐπὶ τοῦ παρόντος καλεῖ. ἐπὶ πλέον μὴ ἐπαίρῃ τὴν ὀφρύν: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,20a (cf. PG 12,1192 A12–15); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 5v) : Πῶς οὖν λέγεται κύριος κραταίωμά μου; ἐρεῖς δὲ ὅτι θεὸς ἤδη ἐστὶν κραταιούμενος ὁ ἅγιος· τῶν ἀνθρωπίνων αὐτοῦ λογισμῶν καὶ κινημάτων καθαιρεθέντων: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. θ´ in Ps 9,19b (326 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὥσπερ τὸ πνεῦμα σβέννει. οὕτω καὶ ἡ ὑπομονὴ ἀπόλλυται· ὁ γὰρ κύριος τὸ πνεῦμα ἐστίν· καὶ τὸ σὺ εἶ ἡ ὑπομονή μου κύριε. οὕτω καὶ ἐν γαλάταις μορφοῦται Χριστὸς ἄμορφος ὤν· ἔν τισι δὲ λέγεται καὶ κοιμᾶσθαι· ἐξεγέρθητι γάρ φησιν ἵνα τι ὑπνοῖς κύριε: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,20b (ineditum?): Ὧν ἐγένετο κύριος καταφυγή: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,20b: Τὴν ἐπὶ σωτηρίᾳ γενησομένην τῶν ἐθνῶν κρίσιν γενέσθαι εὔχεται:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,21a: Καὶ τίς ὁ νομοθέτης. ἢ ὁ τὸν τῆς καινῆς διαθήκης νόμον ἡμῖν εἰσηγησάμενος τὸ εὐαγγέλιον;

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,21b: Τῇ ὑπερβολῇ τῆς τῶν δαιμόνων ἀπάτης. εἰς κτηνῶν ἦσαν μεταχθέντες τρόπον· ὡς λέγεσθαι περὶ αὐτῶν· παρεσυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,22a: Ἐπιταχυνθῆναι τὴν μικρὸν ὕστερον γενησομένην τῶν ἐθνῶν κλῆσιν εὔχεται· τοῦτο δὲ αὐτῷ πεποίηκεν ἡ τοῦ διαβόλου ὑπεροψία: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,23a: Ἡ ὑπεροψία φησὶ τοῦ πονηροῦ. πύρωσις τῷ πτωχῷ σου γίνεται λαῷ: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 22,7 (234,14–236,2 Mossay – Lafontaine) in Ps 9,22a: Ἵνα τί κύριε ἀφέστηκας μακρόθεν; καὶ πῶς ἀποστρέφῃ εἰς τέλος; καὶ πότε ἐπισκοπὴν ἡμῶν ποιήσεις. καὶ ποῦ προβήσεται ταῦτα καὶ στήσεται; δέδοικα μὴ καπνὸς ᾖ τοῦ προσδοκωμένου πυρὸς τὰ παρόντα· μὴ τούτοις ὁ ἀντίχριστος ἐπιστῇ. καὶ καιρὸν λάβῃ τῆς ἑαυτοῦ δυναστείας. τὰ ἡμέτερα πταίσματά τε καὶ ἀρρωστήματα· οὐ γὰρ ὑγιαίνουσι προσβάλλει τυχὸν. οὐδὲ τῇ ἀγάπῃ πεπυκνωμένοις. ἀλλὰ δεῖ μερισθῆναι τὴν βασιλείαν ἐφ’ ἑαυτήν· εἶτα πέρας θεῖναι· καὶ δεθῆναι τὸν ἰσχυρὸν ἐν ἡμῖν λογισμόν· εἶτα τὰ σκεύη διαρπαγῆναι· καὶ ταῦτα παθεῖν ἡμᾶς. ἃ νῦν ὁρῶμεν τὸν ἐχθρὸν παρὰ Χριστοῦ πάσχοντα: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,24b–25a): A καὶ πλεονέκτης εὐλογήσας διέσυρενκύριον:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,24b–25a): Ϲ καὶ πλεονέκτης εὐλογήσας παρώέξυνενκύριον:

Hexaplaric variant - Theodotion = LXX (Ps 9,24b–25a): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,23b: Ἀντὶ τοῦ συλληφθήσονται· σὺ γὰρ εἶ φησὶν ὁ δρασσόμενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτῶν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,24: Τοσαύτη σου φησὶ γέγονεν ἡ ἀνεξικακία. ὡς καὶ διὰ τὸ ἀτιμωρήτους μένειν τοὺς ἀσεβεῖς. λοιπὸν καὶ παρά τισι τῶν ἀνοητοτέρων. ἀποδεκτὸν αὐτῶν εἶναι τὸν βίον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,25a: Παρώξυνε μὲν χλευάζων τοὺς περὶ τῆς προνοίας καὶ τῆς κρίσεως αὐτοῦ λόγους· πολλοὶ μὲν ἀκούοντες τοιοῦτό τι γελῶσιν εὐθέως· τοῦτο δὲ συνάπτεται. καὶ τὸ κατὰ τὸ πλῆθος τῆς ὀργῆς αὐτοῦ· ἵνα ᾖ τὸ ὅλον οὕτω· παρώξυνε τὸν κύριον φησὶν ὁ ἁμαρτωλὸς πλῆθος ὀργῆς ἑαυτῷ θησαυρίζων· τὸ γὰρ αὐτοῦ ἐπὶ τοῦ παροξύνοντος ἀποληπτέον· εἶτα τὸ ἐπιφερόμενον τούτῳ...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,25a (continued): ...τὸ οὐκ ἐκζητήσει. καθ’ ὑποστιγμὴν ἀναγνωστέον· ἵνα ᾖ τὸ νοούμενον οὕτω· ἄρ’ οὖν ὁ μὲν παροξύνει τὸν θεὸν· καίτοι πλῆθος ἑαυτῷ ἐκκαίων ὀργῆς. ὁ δὲ οὐκ ἐκζητήσει;

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,25b: Καθ’ ὑποστιγμὴν ἡ ἀνάγνωσις· ἵνα ᾖ οὐκ ἐκζητήσει φησὶν ὁ θεὸς καὶ ἀποδώσει αὐτῷ κατὰ τὴν ὀργὴν ἣν ἑαυτῷ ἐθησαύρισεν ἐν ἡμέρᾳ ὀργῆς;

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,26a: Ἀρχὴ πάσης πονηρᾶς πράξεως. τὸ μὴ λογίζεσθαι κριτὴν τὸν θεόν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,26b: Ὁ γὰρ μὴ ἐπιστάμενος ὅτι ἔστι θεὸς. οὐδὲ ὅτι κριτής ἐστιν οἶδεν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ (explanatio secunda) in Ps 9,26c (330 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἢ τάχα τὸ βούλημα αὐτοῦ τίθησιν ἡ θεία γραφὴ. ὅπερ ἐπὶ πέρας ἀγαγεῖν τῶν οὐκ ἐνδεχομένων ἐστίν· εἴ γε διελογίσαντο βουλὰς ἃς οὐ μὴ δύνονται στῆσαι· καὶ γὰρ ἐν τῷ ἰὼβ ψευδόμενος ὁ διάβολος φησίν· περιελθὼν τὴν γῆν καὶ ἐμπεριπατήσας τὴν ὑπ’ οὐρανὸν πάρειμι· μηδὲν πείσας τὸν ἰὼβ. ἄτοπον πεπραχέναι: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ια´ in Ps 9,26a (328 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὁ μὲν δίκαιος εὐλογεῖ τὸν κύριον. ἐν παντὶ καιρῷ· ὁ δὲ ἁμαρτωλὸς βεβηλοῖ τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ ἐν παντὶ καιρῷ:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,26c (PG 80,932 D5–7 sub Ps 10,5): Ἀλλ’ ὅμως καὶ τοιαῦτα δρῶν κατευοδοῦται εἶτα τοῦ τύφου τὴν ὑπερβολὴν ζωγραφεῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,26c: Ὅμοιον τὸ τὴν οἰκουμένην ὅλην καταλήψομαι τῇ χειρί μου ὡς νοσσιάν:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ (explanatio prima) in Ps 9,26c (328–330 Rondeau – Géhin – Cassin) : Οὐ πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ κατακυριεύει ὁ σατανᾶς· πάντες δὲ οἱ δίκαιοι ἐχθροὶ αὐτοῦ εἰσὶ. πάντων ἄρα τῶν δικαίων κατακυριεύει ὁ σατανᾶς· οὐκ ἐν παντὶ δηλονότι κατακυριεύει πράγματι. ἀλλ’ ἔν τινι· μόνος γὰρ ὁ Χριστὸς ἁμαρ...

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ (explanatio prima) in Ps 9,26c (328–330 Rondeau – Géhin – Cassin) (continued): ... τίαν οὐκ ἐποίησεν· καὶ οὐχ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ (ἄλλο 1 = explanatio tertia) in Ps 9,26c (330–332 Rondeau – Géhin – Cassin) = PG 27,89 A12–B9 : Τῶν πειρασμῶν οἱ μὲν προσάγονται τῇ ψυχῇ. οἱ δὲ τῷ σώματι. οἱ δὲ τοῖς πέριξ τοῦ σώματος· καὶ οἱ μὲν τῇ ψυχῇ προσαγόμενοι. λογισμοὶ ἀκάθαρτοι λέγονται. ἁμαρτίας γεννῶντες. καὶ δόγματα ψευδῆ· οἱ δὲ τῷ σώματι προσφερόμενοι. πληγῶν καὶ στρεβλώσεων καὶ διω...

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ (ἄλλο 1 = explanatio tertia) in Ps 9,26c (330–332 Rondeau – Géhin – Cassin) = PG 27,89 A12–B9 (continued): ...γμῶν καὶ φυλακῶν καὶ θανάτων αἴτιοι γίνονται• οἱ δὲ τῶν πέριξ τοῦ σώματος πειρασμοὶ. περιέχουσι ζημίας χρημάτων καὶ κτημάτων. καὶ ἀποβολὰς τέκνων. καὶ γυναικῶν ἀφαιρέσεις• δῆλον οὖν ἐστιν ἐκ τούτων. ὅτι πάντως διά τινος τῶν κατειλεγμένων πειρασμῶν. ἐκυρίευσε παντὸς δικαίου ὁ σατανᾶς: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ (ἄλλο 2 = explanatio quarta) in Ps 9,26c (332 Rondeau – Géhin – Cassin) : Εἰ οἱ προκόπτοντες κατὰ μείωσιν τῆς κακίας προκόπτουσι. δίκαιοι δὲ λέγονται καὶ οἱ τελείαν ἕξιν τῆς δικαιοσύνης κτησάμενοι· καὶ οἱ ἀνεμποδίστως προκόπτοντες· δίκαιος γάρ φησιν ἑαυτοῦ κατήγορος ἐν πρωτολογίᾳ· καὶ εἰ δίκαιος. πῶς κατήγορος; εἰ δὲ κατήγορος. πάντως οὐ τέλειος δίκαιος· καὶ γνώριζε δικαίῳ. καὶ προσθήσει τοῦ δέχεσθαι· καλῶς οὖν λέγεται ὁ διάβολος. πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ κατακυριεύειν· οὐ τῶν τελείων δηλονότι ἐχθρῶν. ἀλλὰ τῶν σπευδόντων ἐπὶ τὴν τελειότητα· εἰ γὰρ μὴ ἦν μῖσος πρὸς τὸν σατανᾶν ἀτελὲς καὶ τέλειο. οὐκ ἂν ἔλεγεν ὁ Δαυῒδ τέλειον μῖσος ἐμίσουν αὐτοὺς εἰς ἐχθροὺς ἐγένοντό μοι: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,27b): Ϲ οὐ γὰρ ἔσομαι ἐν κακώσει:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,29a): Ϲ παρὰ τὰς αὐλάς:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,29a): A ἐνέδρᾳ αὐλῶν·

Hexaplaric variant - Theodotion = LXX (Ps 9,29a): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Athanasius, exp. (?) in Ps 9,27 (= PG 27,89 A1–3); cf. Symmachus (Ps 9,27): Ἀντὶ τοῦ οὐ μὴ σφάλω οὐ μὴ περιτραπήσομαι εἰς γενεὰν. οὐ γὰρ ἔσομαι ἐν κακώσει: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,27 (PG 80,933 A2–7 sub Ps 10,6): Σαφέστερον τοῦτο ὁ Σύμμαχος ἡρμήνευσεν· oὐ περιτραπήσομαι εἰς γενεὰν καὶ γενεάν· οὔτε ἔσομαι ἐν κακώσει· καὶ ταύτῃ κέχρηται τῇ θρασύτητι· καὶ ἡγεῖται μὲν μηδὲν δεινὸν ὑποστήσεσθαι πάντα μετιὼν τῆς κακίας τὰ εἴδη: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,28a (PG 23,136 C3–5); cf. PG 12,1193 C5–8 - sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 6v) et Paris. gr. 166–167 (f. 21v) : Τῶν ἑτεροδόξων, τὸ στόμα[.] ἀρᾶς γέμει κακολογούντων τὸν δημιουργὸν. καὶ τῶν λοιδόρων. [...]πικρίας δὲ τῶν θυμικῶν· δόλου τῶν δολίων: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 9,28a (14 Jagić): Περὶ τοῦ διαβόλου λέγει ὁ προφήτης· ἐπειδὴ διὰ παντὸς ὁ λάρυγξ αὐτοῦ πεπλήρωται ἀρᾶς καὶ δόλου· δι’ οὗ πικραίνει τοὺς συντιθεμένους αὐτῷ: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,28 (PG 80,933 A10–11 sub Ps 10,7): Δόλους γὰρ ῥάπτει καὶ τυρεύει κακὰ· καὶ βίον ἔχει τὰς κατὰ τῶν πενήτων ἐπιβουλάς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,28 et in Ps 9,29: Παράμονον ἕξειν φησὶ τὴν εὐημερίαν λελόγισται· διὸ καὶ πικρίας καὶ δόλου τὸ στόμα πεπλήρωται· καὶ μὴν καὶ ἐνεδρεύει πτωχοὺς. πρὸς τὸ ἀποκτεῖναι διὰ τῶν ἰδίων παγίδων: τὸ δὲ μετὰ πλουσίων· τι ἂν ἕτερον νοηθῇ, ἢ τῶν πλουτούντων ἐν κακοῖς; οὗτοι γὰρ τῷ διαβόλῳ κατὰ τῶν πτωχῶν τῷ πνεύματι συμπράττουσιν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,29a–b (PG 80,933 A15–B2 sub Ps 10,8): Καὶ ἐν συλλόγοις δὲ καὶ ἐν συνεδρίοις καθήμενος ἐνέδρας τινὰς καὶ μηχανὰς. τοῖς ἀναιτίοις κατασκευάζει: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιγ´ in Ps 9,29a (334 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἐν μὲν τοῖς ἔχουσι πλοῦτον κακίας καὶ ἀγνωσίας. ὁ διάβολος ἐγκαθέζεται· ἐν δὲ τοῖς κεκτημένοις τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν γνῶσιν. αἱ ἅγιαι δυνάμεις ἐναναπαύ ονται· ὧν σύμβολά ἐστι τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ τὰ κατασκηνοῦντα ἐν τοῖς κλάδοις τοῦ νάπυος· ὅπερ σημαίνει τὴν ὑπάρχουσαν ἐν ἡμῖν κατὰ δύναμιν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,29c): Ϲ εἰς τοὺς ἀσθενεῖς σου·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιδ´ in Ps 9,30 (336 Rondeau – Géhin – Cassin): Χρηστέον τούτῳ τῷ ῥητῷ πρὸς τοὺς πλουσίους

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιδ´ (ἄλλο) in Ps 9,30 (336 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἕλκει μὲν διὰ τοῦ λογισμοῦ. ἁρπάζει δὲ διὰ τῆς κατ’ ἐνέργειαν ἁμαρτίας:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 9,33a): A Ϲ ἀνάστηθι κύριε ἰσχυρέ:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιε´ in Ps 9,33a (336 Rondeau – Géhin – Cassin): εἰ ἐπελάθετο τῶν πενήτων ὁ κύριος. ᾔδει τοὺς πένητας ὁ κύριος:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,29c–31a (PG 80,933 B13–C2 sub Ps 10,9–10): Καθάπερ ὁ λέων τῆδε κἀκεῖσε μεταφέρει τὸ ὄμμα θήραν ἐπιζητῶν. οὕτως οὗτος νύκτωρ καὶ μεθ’ ἡμέραν ἁρπαγῆς καὶ πλεονεξίας ἐπινοεῖ μηχανὰς. ἀλλ’ ὅμως κύψει καὶ πεσεῖται: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,31b: Ὅταν εἴπῃ φησὶ νενίκηκα. τότε πεσὼν αἰσχύνεται: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,32a: Τοῦτο αἴτιον καὶ τοῦ ἐπαρθῆναι. καὶ τοῦ πεσεῖν αὐτόν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,31b (PG 80,933 C7–9 sub Ps 10,9–10): Ὅτ᾿ ἂν γὰρ πάντων περιγένηται οὐχ ἥκιστα διαφεύξεται τοῦ θανάτου τὸ στόμα. ἀλλὰ τοῖς ἄλλοις παραπλησίως τῷ τάφῳ παραδοθήσεται: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,32 (PG 80,933 D6–936 A2 sub Ps 10,11): Καὶ οὐδὲν αὐτὸν ὀνήσει τὰ δυσσεβῆ ῥήματα. καὶ οἱ ἀθεότητος λογισμοί· ἀλλὰ...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,32 (PG 80,933 D6–936 A2 sub Ps 10,11) (continued): ...δι’ αὐτῶν γνώσεται τῶν πραγμάτων. ὡς ἐφορᾷ τὰ ἀνθρώπινα τῶν ὅλων ὁ πρύτανις· ἐκ τῶν δυσσεβῶν τούτων ῥημάτων λίαν ἀνιαθεὶς ὁ προφήτης. πάλιν εἰς εὐχὴν τὸν λόγον μεταβάλλει: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,32b–33a: Εὔχεται τὴν ἀνοχὴν τοῦ θεοῦ καὶ τὴν χρηστότητα κινηθῆναι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,33b–34: Μὴ ὑψουμένης γὰρ ἐπὶ τιμωρίᾳ τῶν δυσσεβῶν τῆς χειρὸς τοῦ θεοῦ. προπετέστεροι γίνονται: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,33 (PG 80,936 A5–10 sub Ps 10,12): Ἐπειδὴ οἱ δυσσεβείᾳ καὶ παρανομίᾳ συζῶντες. δι’ ὧν πράττουσιν λέγουσιν ὡς ἐπιλέλησται ὁ θεὸς. δίδαξον αὐτοὺς διὰ τῆς πείρας ὡς οὐκ ἐπιλέλησαι. οὐδὲ ἀποστρέφεις τὸ πρόσωπόν σου· ἀλλὰ τῶν ἀδικουμένων κηδεμονίαν ποιῇ· καὶ σφοδρότερον ἀχθεσθεὶς. ταῖς ἐκείνων βλασφημίαις ἐπήγαγεν: –

Commentary fragment - Origenes (?), fr. in Ps 9,34b = Analecta sacra II 464,3–4: Ἀλλὰ κἂν μυριάκις ἐκεῖνος ταῦτα λογίσηται. σὺ βλέπεις· οὕτω γὰρ νοητέον: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,35a): A ἴδες ὅτι σὺ πόνον καὶ παροργισμὸνἐπιβλέπεις:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,35a): Ϲ ὁρᾶς ὅτι σὺ μόχθον καὶ παροργισμὸνὑποπτεύεις:

Hexaplaric variant - Theodotion = LXX (Ps 9,35a): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 9,35c): A ἐπὶ σὲ καταλείπει·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 9,35c): Ϲ σοὶ ἐγκαταλείπει:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 9,35c): Θ ἐπὶ σὲ καταλείπετε: –

Hexaplaric variant - Septuaginta, Aquila, Theodotion, Quinta, Sexta (Ps 9,35d): O´ A Θ E´ S´ βοηθῶν·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,35a: Σὺ φησὶν ὦ κύριε πάντα γινώσκεις. καὶ οὐδέν σε τῶν πραττομένων λανθάνει· οὐδὲ τῶν ἐν διανοίᾳ καὶ λογισμοῖς ἀνιόντων· ἀλλὰ καὶ τοὺς πόνους τῶν ἀνων· καὶ τοὺς θυμοὺς καὶ τοὺς παροργισμοὺς οἶδας ἀκριβῶς. ἐπειδὴ πάντων τοὺς λογισμοὺς κατανοεῖς. καὶ σὺ εἶ ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς· καὶ ταῦτα πάντα ἐφορῶν μακροθυμεῖς. εἰδὼς ὅτι ὑπὸ τὰς σὰς χεῖρας οἱ πάντες τυγχάνουσι· καὶ οὐκ ἔστιν ποῦ οὐδενὶ ἐκτὸς διαδρᾶναι: –

Commentary fragment - Hadrianus Mon., fr. 2 in Ps 9,35a (291–292 Martens): Κατὰ ἀντιστροφὴν. ὅτι βλέπεις σὺ πόνον καὶ θυμὸν κατανοεῖς· ἐνίοτε δὲ καὶ διὰ μακροτέρου τὴν ἀντιστροφὴν ποιεῖται. ὡς τὸ ἐν τοῖς περιλοίποις σου ἑτοιμά...

Commentary fragment - Hadrianus Mon., fr. 2 in Ps 9,35a (291–292 Martens) (continued): ...σεις τὸ πρόσωπον αὐτῶν· ἔδει μὲν γὰρ ἀντὶ μὲν τοῦ σοῦ. κεῖσθαι τὸ αὐτῶν· ἀντὶ δὲ τοῦ αὐτῶν. κεῖσθαι τὸ σοῦ· ἵνα ᾖ ἐν τοῖς περιλοίποις αὐτῶν, ἑτοιμάσεις τὸ πρόσωπόν σου· τοῦτο δὲ ἀπὸ τῆς ἐμμέτρου συνθέσεως πεπονθέναι δοκεῖ, καθῶς καὶ παρὰ τοῖς ἕξω ποιηταῖς. συνεχέστερόν ἐστιν τὰ τοιαῦτα εὑρεῖν. καὶ μάλιστα ἐν τοῖς λυρικοῖς:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ις´ in Ps 9,35a (336 Rondeau – Géhin – Cassin): Πόνους καὶ θυμοὺς ὁ σατανᾶς ἐργαζόμενος. παραδίδωσι τὰς ψυχὰς. εἰς κόλασιν τῷ κριτῇ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,35b: Τουτέστιν τὴν παρὰ σοῦ περιμένειν βοήθειαν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιζ´ in Ps 9,35d (338 Rondeau – Géhin – Cassin): Ὀρφανός ἐστιν. ὁ ἀποβαλὼν τὸν πονηρὸν πατέρα· ὑμεῖς γὰρ φησὶν ὁ σωτὴρ ἐκ τοῦ πατρὸς ὑμῶν τοῦ διαβόλου ἐστέ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,36a: Ἀντὶ τοῦ τὴν δυναστείαν:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιη´ in Ps 9,36a (338 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ ἡ συντριβὴ τοῦ βραχίονος ἀφανίζει τὰς ἁμαρτίας· τὸ δὲ ἀπαλλαγῆναι τῶν ἁμαρτιῶν εὐεργεσία ἐστιν. τὸ συντριβῆναι τινὸς τὸν βραχίονα. εὐεργεσία ἐστίν· οὕτω γὰρ ἐγὼ πείθομαι κολάζειν θεόν· βραχίονα δὲ εἶπεν. τὴν πονηρὰ κατεργασαμένην ψυχήν: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 14,27–28 (PG 35,893 C12–896 A10): Μὴ παρίδῃς. μὴ παραδράμῃς τὸν ἀδελφὸν. μὴ ἀποστραφῇς ὡς ἄγος ὡς μίασμα. ὡς ἄλλό τι τῶν φευκτῶν καὶ ἀπειρημένων· σόν ἐστι μέλος. καὶ εἰ τῇ συμφορᾷ κάμπτεται· σοὶ ἐγκαταλέλειπται ὁ πτωχὸς ὡς θεῷ· καὶ εἰ λίαν παρατρέχεις μεγαλοψύχως. τάχα γάρ σε τούτοις δυσωπήσω τοῖς ῥημασιν· σοὶ πρόσκειται φιλανθρωπίας ὑπόθεσις· καὶ εἰ ἀλλοτριοῖ σε τὸ εὐπαθεῖν ὁ ἀλλότριος. πᾶς ὁ πλέων. ἐγγύς ἐστι τοῦ ναυαγίου· καὶ τόσῳ μᾶλλον. ὅσῳπερ ἂν τολμηρότερον πλέῃ· καὶ πᾶς ὁ σῶμα περικείμενος. ἐγγύς ἐστι τῶν τοῦ σώματος κακῶν· καὶ τοσούτῳ μᾶλλον. σῳπερ ἂν ὀρθῶς βαδίζῃ. καὶ μὴ βλέπῃ τοὺς πρὸ αὐτοῦ κειμένους: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιθ´ in Ps 9,36a (340 Rondeau – Géhin – Cassin): Ἁμαρτωλός ἐστιν. ὁ ἐξ ἡδυπαθείας καὶ ἀκολασίας ἁμαρτάνων· πονηρὸς δὲ ὁ ἑκουσίως κακοποιητικός:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 9,36b): Θ ἐκζητηθησέτω ἡ ἀσέβεια αὐτοῦ. ἵνα μὴ εὑρεθῇ:–

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κα´ in Ps 9,37b (342 Rondeau – Géhin – Cassin): Γῆ κυρίου ἡ θεωρία τῶν γεγονότων αἰώνων ἢ γενησομένων ἐστὶν, ἥ καὶ βασιλείαν κυρίου εἶναι φαμέν:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κβ´ in Ps 9,38a (342 Rondeau – Géhin – Cassin): Tὸ τηνικαῦτα ἐπακούει τῆς ἐπιθυμίας ὁ κύριος. ὁπηνίκα ἂν τὸ ἐπιθυμητὸν παράσχῃ τῇ ἐπιθυμησάσῃ ψυχῇ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,36b: Δι’ αὐτὴν μὲν τὴν ἁμαρτίαν. τὸ δὲ ὅλον οὕτως· ἐὰν φησὶν ἐκζητήσει τὴν ἁμαρτίαν τοῦ πονηροῦ. οὐ μὴ εὑρεθῇ· τουτέστιν ἀπολεῖται ὁ πονηρὸς δι’ αὐτήν: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 9,36b (PG 12,1196 B4–8): Ἤτοι ζητουμένης τῆς ἁμαρτίας τοῦ ἁμαρτωλοῦ καὶ πονηροῦ. αὐτὸς οὐχ εὑρεθήσεται· ὅλος γενόμενος ἁμαρτία καὶ πονηρία. ἢ ἔσται ὅτε ζητηθήσεται αὐτοῦ ἡ ἁμαρτία καὶ οὐχ εὑρεθήσεται. τò κεκαθάρθαι αὐτόν: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 9,36b (15 Jagić): Τουτέστιν ζητουμένης αὐτῆς. τέλος αὐτῆς οὐχ εὑρίσκεται. πολλὴ γάρ ἐστιν: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 9,36b (ineditum?): Ποῦ γὰρ ἡ τοῦ Ἰοῦδα φιλαργυρία; ποῦ ἡ τῆς αἰγυπτίας πορνεία; ποῦ ἡ τοῦ φαραὼ ὑπερηφανία; μετὰ τοῦ καρποῦ. καὶ ἡ ῤίζα ἀπόλωλεν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 9,36b (PG 80,936 C7–11 sub Ps 10,15): Δι’ αὐτῆς)· καὶ τοῦτο δὲ σαφέστερον ὁ Σύμμαχος εἴρηκεν· ἐκζητηθήσεται ἡ ἀσέβεια αὐτοῦ. ἵνα μὴ εὑρεθῇ αὐτός· ἐκείνης γὰρ ζητουμένης καὶ δεικνυμένης. οὗτος ἀπόλλυται: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,37a: Ἐν τῷ μέλλοντι καὶ νέῳ αἰῶνι: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κ´ in Ps 9,37a (340 Rondeau – Géhin – Cassin): Δεῖ γὰρ τὸν κύριον βασιλεύειν διὰ τῶν αἰώνων. ἄχρις οὗ θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ γὰρ βασιλεία αὐτοῦ ἐστὶν ἡ θεωρία πάντων τῶν γεγονότων καὶ γενησομένων αἰώνων· δι᾿ ἧς θεωρίας. καὶ οἱ ἐχθροὶ φίλοι γίνονται:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,37b: Ἐν γὰρ τῇ βασιλείᾳ αὐτοῦ. βληθήσονται εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,38a: Αὕτη γὰρ ἦν αὐτῶν ἡ ἐπιθυμία· καὶ οὗτος ὁ πόθος, τὸ τῶν μελλόντων ἀξιωθῆναι ἀγαθῶν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,38b: Εἰς τοῦτο γὰρ ἑτοιμαζόμενοι. πάντα ὑπομένειν τὴν καρδίαν εὐτρεπίζονται⁘

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 9,39: Ὅταν φησὶν τὴν ἐκδίκησιν τῶν πτωχῶν ποιήσῃ. τότε οὐκ ἔτι προσθήσει τοῦ μεγαλαυχεῖν ἄνθρωπος: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 11 (123,20–124,7 McDonough) in Ps 9,39 et in Ps 10,1: Ἵνα γὰρ μὴ προσθῇ ἔτι τοῦ μεγαλαυχεῖν ἄνθρωπος ἐπὶ τῆς γῆς. τότε διὰ τῆς ἀκολούθου σοι προσγινομένης νίκης τελεώτερον τὴν εἰς τὸν θεὸν πεποίθησιν ἔχων. λέγεις· ἐπὶ τῷ κυρίῳ πέποιθα· ἐν τῇ ἐφεξῆς νίκῃ πάλιν τῆς ὀγδόης μεμνήσῃ· ἐν ᾗ ἐξολοθρεύεται μὲν. ἡ μεγαλορήμων γλῶσσα. καὶ τὰ δόλια χείλη· καὶ ἡ κατὰ τοῦ θεοῦ μανία· φυλαχθήσονται δὲ ἀπὸ τῆς γενεᾶς ταύτης καὶ εἰς τὸν αἰῶνα, οἱ μὴ ἐν κύκλῳ τῆς ἀσεβείας συμπεριπατοῦντες. ἀλλὰ τῆς εὐθείας ἐχόμενοι· ἣν ἐνεκαίνισεν ἡμῖν ὁδὸν πρόσφατον καὶ ζῶσαν· καὶ τί χρὴ τὰ καθ’ ἕκαστον διεξιέναι; ἱκανῶς σοι τῆς ἐφόδου ταύτης τὴν ἐπὶ τὰ κρείττω πρόοδον· διὰ τῆς τῶν ψαλμῶν τάξεώς τε καὶ ἐπιγραφῆς· προδεικνυούσης. οὐ μικρῶς ἡμῖν πρὸς τὴν τοιαύτην συμβαλλομένης: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 10,2b): A Ϲ ἥδρασαν βέλος αὐτῶν ἐπὶ τὴν νευράν:

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 10,2c): ἡ S´ εἰς τὸ ἐπιδείξαι τὸ σκότος εἰς φῶς:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 10,2c): Ϲ ὡς ἐν ζόφῳ:

Hexaplaric variant - Theodotion = LXX (Ps 10,2c): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 10,3a): ἡ S´ ὅτι αἱ διαδοχαί:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 10,3a): A ὅτι οἱ θεμέλιοι καθαιρεθήσονται·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 10,3a): Ϲ ὅτι οἱ θεσμοὶ κατελύθησαν:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 10,3b): A δίκαιος τί κατειργάσατο:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 10,3b): Ϲ δίκαιος τί ἔδρασεν:

Hexaplaric variant - 〈Theodotion〉 = LXX (Ps 10,3b); non habet Field: ὁμοίως τοῖς Ο´·

Commentary fragment - schol. in hexapla (Ps 10,4c): τὸ εἰς τὸν πένητα ἐν τῇ σελίδι τῶν Ο´ ἔκειτο μόνον ἀμφιβόλως: –

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 10,4c): Θ ἐπιβλέπουσιν·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 10,4c): A ὁραματίζονται·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,1a: Καὶ τοῦτον μετὰ τὸ περιγενέσθαι τῶν ἐχθρῶν ᾄδει τὸν ψαλμόν· ἔστι δὲ φρονήματος ἁγιοπρεποῦς παραστατικός: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 10,1a (PG 80,937 C1–8): Τοῦτον τὸν ψαλμὸν ὑπὸ τοῦ Σαοὺλ διωκόμενος ὁ θειότατος Δαβῒδ εἴρηκεν πρὸς τοὺς παραινοῦντας αὐτῷ· φυγῇ τὴν σωτηρίαν πορίσασθαι· ἁρμόττει δὲ παντὶ ἀδικουμένῳ· καὶ τὴν εἰς θεὸν ἐλπίδα κεκτημένῳ· εἰς τὸ τέλος δὲ ἐπιγέγραπται. ἅτε δὴ Βτῆς δικαίας τοῦ θεοῦ κρίσεως Απρόρρησιν περιέχων. καὶ τῆς ἐπενεχθησομένης τοῖς παρανόμοις κολάσεως: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,1b–c: Πῶς μοι ἐρεῖτε φησὶ φεύγειν ἐπὶ τὰ ὄρη. δίκην στρουθίου καίτοι πεποιθότι ἐπὶ τῷ θεῷ;

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,2a–b: Τούτοις τοῖς λόγοις εἰς φυγὴν ἠρέθιζον φάσκοντες· εἰ μὴ φύ...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,2a–b (continued): ... γοι. κατατοξεύειν αὐτὸν τοὺς ἁμαρτωλούς: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 10,2a (342 Rondeau – Géhin – Cassin): Τόξον ἐστὶν ἀκάθαρτος νοῦς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,2c: Ἀντὶ τοῦ λεληθότως. τοιαῦτα γὰρ τῶν νοητῶν ἐχθρῶν τὰ τοξεύματα: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 10,2b (344 Rondeau – Géhin – Cassin): Βέλος ἐστὶ λογισμὸς ἐμπαθής· φαρέτρα δὲ. ἕξις χειρίστη λογισμῶν ἀκαθάρτων πεπληρωμένη: –

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 10,4c (cf. PG 69,793 B9–10) = PG 27,93 B14: Τὸ ἀλάθητον τοῦ θεοῦ σημαίνει:–

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,3a: Κατήγαγον τὸν ἄνθρωπον φησὶν εἰς φθορὰν. καίτοι ἐπ᾿ ἀφθαρσίᾳ κατηρτισμένον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,3b–4b: Εἰ καὶ οἱ ἐχθροί φησι τὰ τοιάδε ἔδρασαν. ἀλλ’ ὁ κύριος ὁ ναὸν ἔχων τὸν οὐρανὸν· ἐξέτασιν τῶν δικαίων καὶ τῶν ἀσεβῶν ποιούμενος· τοῖς μὲν ἀπονέμει τὰ ἀγαθὰ. τοὺς...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,3b (continued): ... δὲ ταῖς αἰωνίαις. παραπέμπει κολάσεσιν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 10,2c (344 Rondeau – Géhin – Cassin): Σκοτόμηνά ἐστι, ἄγνοια ψυχῆς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,4c: Ὀφθαλμοὺς. τὴν εὐεργετικὴν ἐπισκοπὴν δηλοῖ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 10,4c (344 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ οἱ ὀφθαλμοὶ κυρίου εἰς τὸν πένητα ἀποβλέπουσιν. γενόμεθα πένητες. ἵνα οἱ ὀφθαλμοὶ κυρίου εἰς ἡμᾶς ἐπιβλέπουσιν· εἰ δὲ οἱ πλούσιοι οὐκ εἰσὶ πένητες. οἱ ὀφθαλμοὶ κυρίου εἰς τοὺς πλουσίους οὐκ ἀποβλέπουσιν:

Commentary fragment - Anastasius Sin., hexaem. II 4,3 (56,176–58,186 Kuehn – Baggarly): Σὺ δὲ ὅτ᾿ ἄν ἀκούσῃς ἐν οὐρανοῖς εἶναι καὶ κατοικεῖν τὸν θεὸν ἐκ τῆς ἱερᾶς γραφῆς. ἢ ἐνδότερον εἶναι τοῦ καταπετάσματος. μὴ περιορισμούς τινας καὶ τοπικὰς οἰκήσεις καὶ μεταβάσεις καὶ ἀναβάσεις καὶ ἐξελεύσεις νοήσεις· πτωχοπρεπεῖ γὰρ οὔσῃ τῇ ἡμετέρᾳ φύσει· καθὰ χωρεῖ ἀκοῦσαι. διαλέγεται αὐτῇ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον· καὶ μάρτυς τοῦ λόγου. ἡ μωσαϊκὴ...

Commentary fragment - Anastasius Sin., hexaem. II 4,3 (56,176–58,186 Kuehn – Baggarly) (continued): ...συγγραφή· παχέα τινα καὶ ἀνάξια θεοῦ τοῦ ἀπεριγράπτου περιέχουσα ῥήματα· ἅτινα. οὐ Μωσῆς ἐξέθετο οἴκοθεν, ἀλλ’ ὁ θεὸς δι’ ἁγίων αὐτοῦ ἐν ὄρει τῷ σιναίῳ ταῦτα ἐπὶ τῆς σκηνῆς ὑηγόρευσεν· ὅθεν ὡς ἀγγέλου ταῦτα λαλήσαντος. οὐδὲ τέθεικεν ὅλως τὸ ὄνομα ἐν τῇ ἀπογραφῇ αὐτῆς ὁ Μωϋσῆς. καθὼς οἱ λοιποὶ προφῆται βίβλοις τῶν οἰκείων προφητειῶν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 10,6b (346 Rondeau – Géhin – Cassin): Ποτήριον νῦν. τὴν κόλασιν ὀνομάζει· ἐν ᾧ κακίας καὶ ἀγνοίας. ἐγκέκραται πόμα: –

Hexaplaric variant - Septuaginta (Ps 10,6b – καταιγίδος); non habet Field: οἱ Ο´ καταιγίδα·

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 11,1): A Θ τῶ νικοποιῶ·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 11,1): Ϲ ἐπινίκιος

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 10,4d: Βλέφαρα δὲ. τὴν κριτικὴν αὐτοῦ πρόνοιαν· καὶ τῶν πραγμάτων ἐξεταστικήν:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 10,5b (PG 80,940 C11–13 sub Ps 10,5–6): Ὁ τὴν ψυχὴν ἀγαπῶν. τὴν ἀδικίαν μισεῖ· ὁ δὲ περὶ ἐκείνην εὖ διακείμενος. ὄλεθρον τῇ ψυχῇ μηχανᾶται· ἐπισπᾶται γὰρ τὴν θείαν ὀργὴν. περὶ ἧς ὁ προ...

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 10,5b (PG 80,940 C11–13 sub Ps 10,5–6) (continued): ...φητικὸς διέξεισι λόγος: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 10,5b (346 Rondeau – Géhin – Cassin): Εἰ ὁ ἀγαπῶν τὴν ἀδικίαν μισεῖ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν. μισῶν δηλονότι τὴν ἀδικίαν. ἀγαπᾷ τὴν ἑαυτοῦ ψυχήν:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 10,7 (PG 80,941 A12–15 sub Ps 10,8): Ταῦτα φησὶν ἐπιφέρει τοῖς κακίᾳ συζῶσιν τῶν ὅλων ὁ κύριος· ἐπεὶ δικαιοσύνης ὑπάρχει πηγή· καὶ οἷον τινι πηδαλίῳ τῇ εὐθύτητι χρώμενος. ἰθύνει τὰ σύμπαντα: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 10,7a (346 Rondeau – Géhin – Cassin): Δικαιοσύνης νῦν λέγει τοὺς δικαίους ἀπὸ τῆς ἕξεως αὐτοὺς ὀνομάζων· τοιοῦτόν ἐστιν καὶ τὸ ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται· ἀντὶ τοῦ ὁ ἔχων τὴν ἀγάπην:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 10,6a–b1 (PG 80,940 D2–941 A1 sub Ps 10,7): Ἀπὸ τῶν ἤδη περὶ τὰ σόδομα γινομένων σχηματίζει τὰς τιμωρίας. καὶ γὰρ εἰς ἐκείνας τὰς πόλεις ἔβρεξε κύριος παρὰ κυρίου πῦρ καὶ θεῖον ἐκ τοῦ οὐρανοῦ· ταῦτα τοίνυν κἂν ἠπείλησεν. οὐχ ὡς ταῦτα πάντως ἐξἐτάζων. ἀλλὰ διὰ τούτων τὰς παντοδαπὰς κολάσεις παραδηλῶν: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 11,1: Εἴρηται περὶ τῆς ὀγδόης ἐν τῶ ς´ ψαλμῶ· εὔχεται δὲ ῥυσθῆναι τῆς γενεᾶς τῆς πονηρᾶς· αὕτη δὲ ἂν εἴη γενεὰ ἡ ἐπιτοῦ σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ· περὶ ἧς αὐτὸς ἔλεγεν· ἄνδρες νινευΐται ἀναστήσονται καὶ κατακρινοῦσι τὴν γενεὰν ταύτην: – [cf. Mt 12,41]

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 11,1 (PG 80,941 B3–12): One variant compared to PG's main text.

Hexaplaric variant - 〈Aquila〉 (Ps 11,2a): ἁγνός·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 11,2b): A πιστοί

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 11,2b): Ϲ αἱ πίστεις

Hexaplaric variant - Symmachus: Ϲχείλη δόλια ἐν καρδία καὶ καρδία ἄλλη καὶ ἄλλη·

Hexaplaric variant - Aquila: A χείληπάρεστιν ἡμῖν τίς δεσπότης ἡμῶν·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 11,4a (348 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 11,2 (PG 80,941 B15–C4): One variant compared to PG's main text.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 11,2 (348 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,3a: τὰς κατὰ τοῦ σωτῆρος συνάγων ἐπιβουλάς: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 11,3a (PG 80,941 C6–7):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,3b: Ὅτι διδάσκαλον αὐτὸν ἀποκαλοῦντες καὶ ἀγαθὸν. ἕτερα ἐβουλεύοντο περι αὐτοῦ: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 11,3b (PG 80,941 C8–13): One variant compared to PG's main text.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,4–5a: Πῶς γὰρ οὐ μεγαλορήμων ἡ γλῶσσα ἐκείνη· ἡ τολμήσασα τῶ σωτῆρι λέγειν ἐν ποία ἐξουσία ταῦτα ποιεῖς· καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην: – [Mc 11,28]

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 11,4 et in Ps 11,5 et in Ps 11,6 (PG 80,941 D1–944 C1): comm. in Ps 11,5: some variants compared to PG's main text.

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 11,6a–b): Α ἀπὸ προνομῆς πενήτων ἀπὸ οἱμωγῆς πτωχῶν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 11,6a–b): Ϲ διακακοπάθιαν πτωχῶν· διαοἱμωγὴνπενήτων:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 11,7b): Α χωροῦν τῆ γῆ·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 11,7c): Α διυλισμένον·

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 11,8a): Α Θ αὐτά

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Quinta, Sexta, Theodotion (Ps 11,9a) = οἱ λοιποὶ (?): οἱ λοιποὶ περιπατήσουσιν·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,5b: Ὡς τοῦτο διακονουμένων τὸ ἐξουσίαν ἔχειν πᾶν ὅ τι ἂν βούλοιντο εἰπεῖν κατὰ τοῦ σωτῆρος: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,5c: ὅμοιον τῶ τοῦτον δὲ οὐκοίδαμεν πόθεν ἐστίν: – [Ioh 9,29]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,6a–c: Πτωχοὺς μὲν καὶ πένητας τοὺς κατὰ πνεῦμα λέγει· ὧν καὶ τοῦ στεναγμοῦ ἀκούσας ἀναστήσομαι φη(σίν):

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 14 (PG 35,905 A7–B2) in Ps 11,6a–c et in Ps 9,33.13b.19a: One variant compared to PG's main text.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,6d: Τοῦτέστι φανερὸν πᾶσι καταστήσω τὸ σωτήριον. ὃ καὶ ἐξάκουστον παρασκευάσω γενέσθαι· ἐκηρύχθη γὰρ εἰς πᾶσαν τὴν γῆν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,7: Ἀληθεῖς φη(σὶν) οἱ λόγοι οἱ περὶ τοῦ σωτηρίου ἐπηγγελμένοι· ὥσπερ καὶ τὸ ἀργύριον τὸ πολλάκις χωνευθὲν καθαρόν:

Commentary fragment - varia lectio (Ps 11,6d): ἄλλως ἐν σωτηρία σου:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 11,9a (350 Rondeau – Géhin – Cassin) :

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,8–9a: Διὰ τοῦτο φησὶν φυλάξεις ἡμᾶς καὶ διατηρήσεις ἡμᾶς. ἐπειδὴ κυκλοῦντες κυκλοῦσιν ἡμᾶς οἱ ἀσεβεῖς· καὶ ἐπιβουλεύοντες τῆ ἡμῶν σωτηρία· οὗτοι δὲ ἂν εἶεν. αἱ ἀντικείμεναι δυνάμεις:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 11,8 (PG 80,944 C8–10): Some variants compared to PG's main text.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 11,9b: Ὕψος μὲν. τὴν δύναμιν λέγει· πολυωρίαν δὲ. τὴν πολυχρονιότητα· ἵνα ἦ τὸ λεγόμενον τοιοῦτο· διὰ τῆς σῆς ἰσχύος πολυχρονιότητα καὶ αἰώνιον ζωὴν ἡμῖν δέδωκας· μετὰ γὰρ τὴν σωτήριον ἀνάστασιν. εἰς ἀπεράντους αἰῶνας. τὰ τῆς ζωῆς ἡμῖν ἐκτείνεται:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 11,9 (PG 80,944 C13–D5): Some variants compared to PG's main text.

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 11,9b): Α εὐωνισμένοι

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 11,9b): Ϲ εὐτελεῖς·

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 11,9b): Η´ S´ ἐξουθένησας:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 12,2b): A Ϲ Θ κρύψεις·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 11,9b (350 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 12,2b (350 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 12,3b): Ϲ μέριμναν ἐν τῆ διανοία μου καθημέραν:

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 12,3b): Α Θ ὁμοίως τοῖς Ο′

In the margin next to this hexaplaric variant the scribe wrote the number β´. This pertains to the scholion of Evagrius that follows. Having realised the mistake, the scribe has atetitised it by means of two dots and repeated it next to the scholion.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 12,4b (352 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 12,4b: Tοὺς τῆς διανοίας δηλονότι: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 12,1: Τοῦτον ἄδει τὸν ψαλμὸν ἐν μετανοία τοῦ ἁμαρτήματος γεγονώς· ἅμα δὲ καὶ τὸ σωτήριον ἡμῖν εὐαγγελιζόμενος· διοὗ ἐλάβομεν ὑπογραμμὸν πῶς δεῖ ἡμᾶς ἐν ἁμαρτία γεγενημένους προσϊεναι θεῶ:

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 12,1 (PG 80,945 A2–9): comm. in Ps 12,1: some variants compared to PG's main text.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 12,2a: Ὡς μακρᾶς οὔσης τῆς γινομένης αὐτῶ διατὴν ἁμαρτίαν ἐν τῆ μετανοια πρὸς θεὸν προσόδου: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 12,2b–3b: Αἰνίωμαι γάρ φησι βουλευόμενος κατὰ ψυχὴν. μήπως ἄρα ἐν τῆ ἁμαρτία ἀποθανοῦμαι· καὶ τοῦτό ἐστιν ὃ μάλιστα ὀδύνας μου τῆ ψυχῆ παρασκευάζει: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 12,3c: Εἰ γὰρ θεοσεβούντων ταπεινοῦται. δῆλονὅτι ἁμαρτανόντων ὑψοῦται: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus in Ps 12,3c (PG 93,1184 C8–11); sub auctore Hesychio Paris. gr. 139 (f. 34v) : Ὕψος τοῦ σατανᾶ. ἡ τῶν ἀνθρώπων ταπείνωσις· καθάπερ γὰρ ὁ θεὸς ἐν τῆ σωτηρία ὑψοῦσθαι τῆ ἡμετέρα. οὕτως ὁ διάβολος ἐν τῆ ἀπολεία ἐπαίρεσθαι λέγεται: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 12,3c (PG 80,945 B15–C3): comm. in Ps 12,3c:no variants compared to PG's main text.

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 12,5 (PG 80,945 C14–D2): comm. in Ps 12,5: one variant compared to PG's main text.

Theodoret's explanation at the end is abbreviated and adapted. This intervention could be an initiative of the scribe, in order not to commence a new line. In Cod. Paris. gr. Coislin 10 (f. 10r) the text does not deviate from the Schulze's edition.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 12,5b (352 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 12,6a–b: Θαρρῶ φη(σὶν) ἁμαρτίας ἄφεσιν δέξασθαι. τῶ ἐλέει προσανέχων τῶ σῶ· διὸ καὶ τὸ σωτήριον δέδωκας πᾶσιν ἀνθρώποις· ὅπερ σωτήριον ἀγαλλιᾶσθαι παρασκευάσει μου τὴν καρδίαν. τὴν πάλαι ὁδυνομένην διὰ τὴν ἁμαρτίαν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 12,6a (PG 80,945 D3–948 A1): comm. in Ps 12,6a: one variant compared to PG's main text.

The scribe skipped the first part of the first sentence of Theodoret's explanation (Και ἐντεύθεν – τὴν ἁμαρτίαν), starting to write its conclusion. He then athetised the conclusion by means of lines and wrote the whole sentence in the margin.

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 12,6b (PG 80,948 A2–6): comm. in Ps 12,6a: no variants compared to PG's main text.

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 12,6c–d (PG 80,948 A8–12): comm. in Ps 12,6a: no variant compared to PG's main text.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 12,6c–d (354 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (Ps 12,6d); edd. Field (II 105) et Devreesse 1970 (11): Τὸ καὶ ψαλῶ τὸ ὀνόματι κυρίου τοῦ ὑψίστου.οὐκέκειτο παρουδενὶ ἐν τῶ τετρασελίδω· ούτε ἐν τῶ Εὐσεβίου τοῦ Παμίλου, οὔτε ἐντῶ ἑβραϊκῶ: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 13,1a: Διαρρίδην ἐν τῶ παρόντι ψαλμῶ. σαφηνίζει τῶν ἀνθρώπων τὴν εἰς τὸ παντελὲς τῶν ἐπιτηδευμάτων ἀσέβειαν καὶ παρανομίαν. ἵνα τὸ ἀναγκαῖον τῆς ἐπιφανείας ἀνακηρύξει Χριστοῦ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,1b–2: Ἐπειδὴ μὴ λογισάμενοι φη(σὶν) εἶναι θεὸν ἐφορῶντα τὰ ἀνθρώπινα καὶ κρίνοντα κρίσει δικαια. πᾶσαν ἀθεμιτουργίαν εἰργασαντο· τούτου δὴ χάριν. ὁ κύριος ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψεν· τοῦτο γὰρ σαφῶς τὴν εις ἀνθρώπους τοῦ κυρίου παροδον κατασημαίνει: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 13,1a (PG 80,948 A14–C10): comm. in Ps 13,1: some variants compared to PG's main text.

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 13,4a): A μὴ οὐκεπέγνωσαν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 13,4a): Ϲ μὴ ουγώσονται:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 13,4b): Ϲ ὡσει ἄρτον·

Hexaplaric variant - Aquila (?), Symmachus (?), Theodotion (?) (Ps 13,5a): τὸ οὐκ ἦν φόβος οὐκρηται τοῖς ἄλλοις· τρισίν

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,3a–b: Ἐλθὼν φη(σὶν) ὁ κύριος οὐδένα εὗρεν χρηστότητος ἐργάτην. ἀλλα γὰρ ὑπεύθυνον πάση πράξει ἄτοπον: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 13,1c (354 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Ps 13,3c–j: ※τάφος ἀνεωγμένος ὁ λάρυξ αὐτῶν: | ※ ταῖς γλώσσαιςαὐτῶν ἐδολιοῦσαν· | ※ ἰὸς ἀσπίδων ὑπὸ τα χείλη αὐτῶν: | ※ ὧν τὸ στόμα ἀρᾶς καὶπικρίας γέμει: | ※ ὀξεῖς οἱ πόδες αὐτῶν ἐκχέαι αἷμα: – | ※ σύντριμμα καὶταλαιπωρίαν ἐν ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν: | ※ καὶ ὁδὸν εἰρήνης οὐκέγνωσαν: | ※ οὐκέστιφόβος θεοῦ ἀπέναντι τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (Ps 13,3c–j); ed Field (II 105, n. 7): οὐδαμοῦ κείνται τῶν ψαλμῶν· πόθεν δὲ ὁ ἀπόστολοςεἴληφεν αὐτοὺς ζητητέον: –

The lines Ps 13,3c–j have not been written within the Psalm column, but as spurious separately in the right-hand column. There, each of these lines is preceded by an asterisk. In the right margin, a scholion from the Hexapla notes that these lines are not found in any of the Psalms. For this reason, says the scholion, research is needed to determine where the Apostle Paul got them from.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 13,3i (356 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 13,3j (356 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,4a: Καθυποστιγμὴν ἀναγνωστέον. καὶ ἔξωθεν τὸν κύριον προσληπτέον· ἵνα ἦ τοῦτο τὸ σημαινόμενον· εἰ καὶ πάντες ἐξέκλιναν· καὶ τὸ ἐποίησαν. οὐ μέλλουσι γινώσκειν τὸν κύριον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,4b: Κατήσθιον γὰρ τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀναπείθοντες προσκυνειν τῆ κτίσει παρατὸν κτίσαντα· καὶ οὗτοι φη(σὶν) ἑτέροις κακῶν εἰσηγηταὶ γινόμενοι. τὸν κύριον οὐκεπεκαλέσονται· οὕτω γὰρ ἀναγνωστέον μέλλοντα ἀντι παρεληλυθότος: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,5b: Τῶν δικαιουμένων διὰ τῆς ἐπιφανείας αὐτοῦ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,5a; cf. Cyrillus (?), fr. in Ps 13,5a (PG 69,804 B7–10): Ὁ Μωσέως νόμος φη(σὶν). κόλασιν ἐποίει· ὁ δε τοῦ Χριστοῦ φόβος. ἀγνός (ἐστιν)· ὡς υἱοὺς γὰρ φοβεῖσθαι πατέρα παρασκευάζον· κατὰ τὸν καιρὸν τοίνυν ἐκεῖνον φη(σὶ) καθὃν δηλονὅτι ἡ ἐπιφάνεια. φόβον φοβηθήσονται ὧ οὐκέστι φόβος· οὐχ᾽ ὁ ἐκ νομικῆς ἀπειλῆς δηλονὅτι, ἀλλ᾿ ἡ πρέπουσα μᾶλλον ἐλευθέροις εὐλάβεια: –

→ Mosq. Sinod. gr. 194 (sub auctore Cyrillo) → Paris. gr. 166–167 (sub auctore Cyrillo) → Ambros. B 106 sup. (sine attributione) → Paris. gr. 139 (sub auctore Athanasio) → Vat. gr. 1422 (sub auctore Athanasio)

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 13,6: Ταῦτα ὡς πρὸς τοὺς ἀπομείναντας τῆ ἀπιστεία. καὶ δὶώξαντας τοὺς πιστεύσαντας εἰς Χριστόν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 13,4b (356 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 13,6a (356 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 13,7a (PG 80,953 B2–6):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 13,7b–c (PG 80,953 B8–C1): comm. in Ps 11,5: some variants compared to PG's main text.

Commentary fragment - Evagrius, schol. n. ς´ in Ps 13,7a (358 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. n. ζ´ in Ps 13,7b–c (358 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Anonymus (Ps 14,1b); non habet Field: ἐντῆ σκηνή σου:

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 14,1a: Τοῦτον ἄδει τὸν ψαλμὸν διδάσκων τί ἄνθρωπον παρασκευάσει. τῆς μακαρίας ἐκείνης τυχεῖν λήξεως· διὃ καὶ ἀρχόμενος φη(σίν)· κύριε τίς παροικήσει ἐν τῶ σκηνώματί σου: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 14,1a (PG 80,953 C3–D2):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 14,1c (360 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 14,2a (360 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 14,1b: Τίς φη(σιν) ἄξιος ἔσται ἐν ἐκείναις ταῖς οὐρανίοις γενέσθαι σκηναῖς: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 14,1b–c (PG 80,953 D4–956 A5):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 14,1c: Ἐπειδὰν γάρ τις ἀξιωθῆ τῆς μακαρίας ἐκείνης σκηνῆς. εἰς ἀπεράντους αἰῶνας ἕξει τὴν μακαριότητα: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 14,2a (PG 80,956 A7–11):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 14,2–5: Διδάσκει διν τευξόμεθα τοῦ μακαρίου ἐκείνου πέρατος· καὶ πρῶτον μὲν. εἰ τὴν ἄμωμον ὁδεύσωμεν ὁδὸν εί τις (ἐστὶν) ὁ Χριστός· ἔπειτα ἐργασώμεθα δικαιοσύνην· τρίτον. εἰ ἀληθείας οἶκον τὴν καρδίαν. ποιήσωμεν. τέταρτον. εἰ δλίαν γλῶσσαν μὴ κτησώμεθα·...

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 14,2–5 (continued): ...πέμπτον. τὸ μὴ κακὸν τῶ πλησίον ἐργάζεσθαι· ἕκτον. τὸ μὴ ὀνειδίσαι τὸν πλησίον ὑπερηφανευόμενον· ἕβδομον. μὴ πρόσωπα θαυμάζειν. ἀλλὰ κὰν πλούσιος ἦ πονηρὸς. ἐξουθενεῖν· κὰν πένης ἀγαθὸς. δοξάζειν· ὄγδοον. τὸ μὴ παραβαίνειν ὅρκου πίστιν· ἕνατον. τὸ μὴ ἐκτοκίζειν· δέκατον ὃ καὶ τέλος ἐστὶν παντὸς ἀγαθοῦ. ἀδωροδόκητον εἶναι· τούτων ἐκμαθὼν τὴν κατόρθωσιν. ἀσάλευτον ἕξει. τῶν ἀγαθῶν τὴν δόσιν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 14,4b (PG 80,956 C2–4):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 14,3c (362 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 14,4c): Ϲ ὁμώσας ἑταῖρος εἶναι καὶ μὴ ἀλλαγείς: –

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 14,4c); in τῷ πλησίον (Ps 14,4c) Field: Α Θ τοῦ κακῶσαι·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 14,5c): Α .. Ϲ οὐ σφάλη·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 15,1a): A ταπεινόφρονος ἀπλούτου:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,1a): Ϲ ταπεινόφρονος καὶ ἀμώμου·

Hexaplaric variant - {Symmachus} Theodotion (Ps 15,1a): Ϲ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 15,1a): ἡ Ε´ καὶ S´ μαχθάμ:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 14,5a (362 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 14,4c–5b (PG 80,956 C7–11):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 14,5c (PG 80,956 C12–D5):

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 15,1a: Ἡ ἐν χερσὶν προφητεία περιἔχει καὶ τὴν τῶν ἐθνῶν κλῆσιν· καὶ τὰ ἐπιταῖς ἀπειθείαις τοῦ ισραὴλ ἐγκλήματα· καὶ μὴν καὶ αὐτὸ τῆς ἀναστάσεως τοῦ πάντων ἡμῶν σωτῆρος Χριστοῦ τὸ μυστήριον· ὅθεν οἶμαι καὶ στηλογραφίαν ὠνόμασεν τὴν ὠδήν· ἀναθέντος αὐτὴν τοῦ προφήτου Δαυῒδ· ὥσπερ ἐν στήλη τοῖς μετ’ αὐτόν· ἄδονται δὲ οἱ ἐν αυτῆ λόγοι. ὡς ἐκ προσώπου Χριστοῦ· οὕτω γὰρ ἡμᾶς ὁ Πέτρος ἐδίδαξε φρονεῖν: – [cf. Act 2,25–28]

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 15,1a (PG 80,956 D7–957 A6):

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,1b): Ϲ ὁμοίως τοῖς Ο´·

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 15,1b): A Θ ἰσχυρέ·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 15,2b): A ἀγαθοσύνη μου οὐ μὴ ἐπι σέ: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,2b): Ϲ ἀγαθόν μοι οὐκέστιν ἄνευ σου: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 15,3b): A καὶ ὑπερμεγεθεσί μου πᾶν θέλημα ἐναὐτοῖς·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,3b): Ϲ καὶ εἰς τοὺς μεγάλους πᾶν τὸ θέλημά μου ἐναὐτοῖς:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 15,4a): πληθυνθήσονται διαπονήματα αὐτῶν:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,4a–b): Ϲ πολλαὶ αἱ κακοπαθείαι αὐτῶν ἀκολουθοῦσαιταχέως·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 15,4a–b): Θ ἐπληθύνθησαν τὰ εἴδωλα αὐτῶν· εἰς τὰ ὀπίσωἐτάχυναν:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 15,4c–d? Ps 15,5?); non habet Field: ὁμοίως τοῖς Ο´: –

Hexaplaric variant - Theodotion: καὶ θαυμαστον μοι παντα τα θεληματα μου ἐναυτοις: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,1b; cf. Cyrillus (?), fr. in Ps 15,1b (PG 69,805 D6–8): Το κοινὸν ὥσπερ πρόσωπον ἀναλαβὼν ὁ σωτὴρ. τοὺς πρὸς τὸν θεὸν καὶ πατέρα ποιεῖται λόγους: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,2a: Πάλιν καὶ τοῦτο πρέπον τῆ τοῦ ... ούλου μορφῆ δηλο δὲ ἅμα καὶ τὴν ἐν πίστει ιὁμολογίας δικαίωσιν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,2b: Ἀγαθὰ φη(σὶν) ἐν τούτοις τὰς κατανόμον προσφερομένας θυσίας. τὸ γὰρ τῆς πίστεως ῥῆμα ἐκείνας ἀναιρεῖ: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., hom. 4 in Cant. (117,14–18 Langerbeck) in Cant 2,3a–b et in Ps 15,2b:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,3: Ἁγίους εἶναι φη(σὶ) το.ὺς ἡγιασμένους ἐν πνεύματι· Χριστοῦ δὲ γῆν τὴν ἐκκλησίαν· τὸ δὲ ἐθαυμάστωσεν. ἀντιτοῦ ἐδίδαξεν· τὸ δὲ αὐτοῦ, τοῦ πατρός· ἵνα ἦ τὸ ὅλον οὕτως· τοῖς ἡγιασμένοις ἐν πίστει. γνωστὸν ἐποίησε τὸ θέλημα τοῦ πατρός· διὃ καὶ καλεῖται μεγάλης βουλῆς ἄγγελος: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,4a: Ὅτε εἰδωλολάτρουν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,4b: Δηλονὅτι εἰς τοὺς [lege τὸ] ὑπακοῦσαι τῶ κήρύγματι:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,4c: Συνάγων φη(σὶ) συναγωγὰς ἐκ τῶν ἐθνῶν. οὐ δι’ αἱμάτων αὐτὰς συνάξω· οὐδε παρασκευάσω διὰ τῆς νομικῆς μοι προσέρχεσθαι λατρείας. δι’ αἰνέσεως δὲ μᾶλλον καὶ τῆς ἀναιμάκτου θυσίας: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,4d: Οὐκ ἔτι κληθήσονται φη(σὶν) εἰδωλολάτραι καὶ ἄθεοι. ἀλλὰ κλητοὶ καὶ ἐκλεκτοί: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. (?) in Ps 15,4d = PG 27,101 D6–10; cf. Eusebius, fr. 6 in Ps 15,4c–d (Villani) et Analecta sacra II (469,23–28) - sub auctore Athanasio Paris. Coislin 12 (f.56v-bis), Bodl. Auct. D. 4. 1 (f. 54v); sine auctore Paris. gr. 166 (f. 31r), Oxon. S. Trin. 78 (f. 25v), Vat. gr. 1422 (f. 45r) : Πάλαι μὲν φη(σὶν) ἐπαξίας τῶν πράξεων ἐπείγοντο προσηγορίας· εἰδωλολάτραι πολύθεοι ὠνομαζόμενοι· νῦν δὲ οὐκέτι μνησθήσομαι τῶν ὀνομάτων ἐκείνων· εὐσεβεῖς αὐτοὺς καὶ ἁγίους. κλητοὺς τε καὶ ἐκλεκτοὺς ὠνομάζων: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,5: Ὡσε σαφέστερον ἔλεγεν. ὁ πατήρ μου εἰς κλῆρόν μοι καὶ μερίδα τὰ ἔθνη δεδώρηται· ὧ καὶ γέγονα ὑπήκοος μέχρι θανάτου· τὸ γὰρ ποτήριον. τὸν θάνατον σημαίνει· κατὰ τὸ εἰρημένον. πάτερ εἰ δυντὸν. παρελθέτω ἀπεμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο: – [Mt 26,39]

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 15,2 (364 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 15,5a (364 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 15,6a): Α Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,6a): Ϲ ἐνέπεσαν

Commentary fragment - Athanasius, exp. (?) in Ps 15,7b = PG 27,104 D2–4; sub auctore Athanasio Paris. Coislin 12 (f. 57r) et sine auctore Paris. Coislin 10 (f. 13r), Paris. gr. 166 (f. 32r) : Ἔθος τῆ θεοπνεύστω γραφῆ νεφροὺς ὀνομάζειν. τοὺς κεκρυμμένους καὶ ἐν βάθει λογισμούς· νύκτα δὲ τὸ ἀφανές·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Quinta (?), Sexta (?), Theodotion (Ps 15,9b ἡ γλῶσσά μου) : γνωστεον ὅτι πάντεςδόξα μου:

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 15,9a (ineditum?); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 13v), Ambros. B 106 sup. (f. 38v) : Διὰ τὸ προορᾶν με τὸν κύριον ἐνώπιόν μου διαπαντὸς. εὐφράνθη ἡ καρδία μου: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 15,5b (PG 80,961 A8–14):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,6: Τοὺς δεσμοὺς τῆς ἀγάπης φη(σὶν) οὓς, ἔσχε πρὸς τὴν ἐκκλησίαν. ἥτις καὶ κρατίστη ἐστιν· τοῦτέστιν ἀρέσκουσα αὐτῶ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 15,6a (366 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,7a: Τούτων ἡ ἑρμηνεία κεῖται ἐν ταῖς πράξεσι τῶν ἀποστόλων σαφῶς: [cf. Act 2,25–31]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,8: καθὸ μὲν νοεῖται θεὸς. αὐτός ἐστιν ὁ τὰ πάντα στηρίζων καὶ ἀνέχων· καθὃ δὲ γέγονεν ἄνθρωπος. πρέπει ἂν αὐτῶ καὶ τὸ ἐκ δεξιῶν ἐσχηκέναι τὸν κύριον. ἵνα μὴ σαλευθῆ· συμπλάττεται γὰρ πανταχοῦ τοῖς τῆς ἀνθρωπότητος μέτροις. καὶ τὸ τῆ κενώσει πρέπων οὐκ αἰσχύνεται διὰ τὴν οἰκονομίαν· α γοῦν ὡς γέγονεν ἡμῶν ἡ φύσις εὐδόκιμος ἐν Χριστῶ· καὶ προσηνέχθημεν εἰς πρόσωπον τοῦ πατρὸς οἱ ἐκβεβλημένοι. διὰ τὴν ἐν Ἀδὰμ παράβασιν· καὶ ἐσχήκαμεν αὐτὸν ἐπαμύνοντα καὶ στηρίζοντα: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 15,8 (PG 23,160 B6–9); sub auctore Eusebio (pro Origene?) Paris. Coislin 10 (f. 13v–14r) et Paris. gr. 166 (f. 32r) :

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,9a–b: Ἀγαθὸς ὑπάρχων καταφύσιν ὁ θεὸς. εὐφροσύνην πεποίηται τῶν ἀπολωλότων τὴν σωτηρίαν· καὶ ὅτι γέγονεν εὐμενὴς τοῖς ἐπιγῆς ὁ πατὴρ· καὶ οἷά τις βακτηρία τοὺς ἀσθενοῦντας ἀνέχουσα: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 15,9a (366 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 15,9b (368 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 15,9c (368 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 15,11b): A Ϲ πλησμονὴ εὐφροσυνῶν:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 15,11b): ἑπτὰ εὐφροσύνας:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 15,11b): παρὰ τῶ προσώπω σου:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 16,1a): Α Ϲ τοῦ Δαυΐδ ὁμοίως:

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 16,1a): Ε´ S´ ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,9c–10: Μέχρι τοῦ ἰδεῖν διαφθοράν· καὶ ποία τίς ἦν ἡ ἐλπὶς τῆς σαρκὸς αὐτοῦ· ἠ ὅτι ἀναλήψεται τὴν ἀποτεθεῖσαν ψυχήν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,11a: Αὐτὸς ὢν ζωὴ καὶ ζωοποιὸς. ἐζωοποιῆσθαι λέγεται παρὰ τοῦ πατρὸς. διὰ τὴν οἰκονομίαν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,11b: Ὁ τῆς ἀνθρωπότητος ἔχων πρόσωπον ὡς καθημᾶς γεγονὼς. τοὺς ἡμῖν μᾶλλον καὶ οὐχ᾿ ἑαυτῶ πρέποντας. καθὃ νοεῖται θεὸς. ἀναπέμπει λόγους: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 15,10 (370 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 15,11c: Τοῦτο σημαίνει ὅτι ἐν τέρψεσι καὶ εὐφροσύναις ἔσονται μακραῖς καὶ διηνεκέσιν οἱ ἅγιοι· μετὰ τὸ ἀναβιῶναι κατατὸν τῆς ἀναστάσεως καιρόν· ταύτην δὲ τὴν τέρψιν καὶ τὴν εὐφροσύνην ἥτις ἐστιν ἡ ἀφθαρσία λήψεσθαι λέγουσι παρα Χριστοῦ. ὃς καὶ ἔστι δεξιὰ τοῦ πατρός· καὶ ὡς ἀληθὴς ὁ λόγος. δῆλον ἐκ τοῦ φήσαντος λογίου· ς μετασχηματήσει τὸ σχῆμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν· σύμμορφον τῶ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ: [Phil 3,21]

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 16,1a: Ἄδεται ὁ ψαλμὸς. ἐκ προσώπου τοῦ κατὰ θεὸν τελείου: –

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 16,1a (PG 80,965 A6–8):

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 16,1b–c: Πολλῆς πεποιθήσεως ὁ λόγος μεστός: –

Commentary fragment - Hadrianus Mon., fr. 3 in Ps 16,1 var. (292 Martens; ex Vat. gr. 754, Coislin 10 etc.):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,1d = Eusebius, fr. 1 in Ps 16,1: Προσευχῆς γὰρ οὐ διαχειλέων δολίων προσφερομένης. δια δὲ γλώττης κεκεκαθαρμένης. καὶ τὰ θεία λόγια μελετᾶν εἰθισμένης ἐνωτίζεται ὁ θεός: –

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 16,2a): Ϲ ἀπoτοῦ προσώπου σου κρίσις μουἐξελεύσεται:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 16,2b): Α Ϲ Θ ὁμοίως οἱ Γ´

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 16,2a (370 Rondeau – Géhin – Cassin); ἐκ τοῦ υἰοῦ – ἐξέρχεται add., ut vid., C1 (in marg.) :

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 16,5a?); aliter Field: Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 16,5a): A ἀντιλαβέσθαι:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 16,5a): Ϲ συγκράτησον·

Hexaplaric variant - 〈Theodotion〉 (Ps 16,5a): τελείωσον·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,2a: Σαφῶς εὔχεται τὸν μονογενῆ κριτὴν ἑαυτῶ καταστῆναι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,2b: Τὸ δίκαιον κρῖμα ἐξαιτεῖ τοῦ υἱοῦ. ὃ ἔκρινεν ἡμῖν: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss. hom. 15 in Cant. (449,3–6; 449,16–450,3 Langerbeck) in Cant 6,5a–b et Ps 16,2b :

This fragment consists of two pieces, with a source cut in the middle. Before the second piece, the catenist wrote the following: κ(αὶ) μετολ(ίγα).

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 16,3a (372 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,3b: Ἀδικίαν εἴωθεν ἡ θεῖα γραφὴ καλεῖν. τὴν κατὰ τοῦ θεοῦ βλασφημίαν· ἀδικίαν γάρ φη(σιν) εἰς τὸ ὕψος ἐλάλησαν: – [Ps 72,8b]

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 16,3 (PG 69,816 A12–B4); cf. etiam PG 12,1217 B6–10:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,4a: Διδάσκει ὡς καὶ τοῦτο παρεφυλάττετο πρὸς τὸ μηδὲν θνητὸν μηδε ἀνθρώπινον φθέγγεσθαι:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,4b: Διὰ τὰ σὰ προστάγματα φη(σὶ). τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην εἰσήλασα πύλην: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,5: Διδάσκει ὁ λόγος μὴ πεποιθέναι ἐφ᾿ ἑαυτοῖς. ἐπι δὲ τῶ θεῶ ἐπιστηρίζεσθαι: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 16,4b (372 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 16,3b (ineditum?); add., ut vid., C1: Πύρωσιν λέγειβ´. τοὺς πειρασμοὺςα´. οἷς τῶν δικαίων αἱ ψυχαὶ δοκιμάζονται:

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 16,6b = PG 27,108 B1–2 (ex Paris. gr. 166): Ὅλως ὁ θεὸς οὔς ἐστιν ὡς τὰ πάντα ἀκούων:–

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 16,8a): ὁμοίως τοῖς Ο´· | A Ϲ κόρην·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 16,10a): Ϲ τῶ στέατι αἰτῶν απεφράγησαν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 16,10a (374 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,10a: Τὴν σφοδροτάτην εὐημερίαν τῶν ἐχθρῶν σημαίνει:

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 16,10 (23 Jagić):

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 16,9b (PG 12,1220 C6–10):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 16,6a (PG 80,968 A14–B1):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 16,6b–7b (PG 80,968 B4–8):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,6a: Ἀντιτοῦ εἰσακούσει: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,7c–8a: Ἀβλαβῆ τὸν τῆς διανοίας ὀφθαλμὸν εὔχεται τηριθῆναι. ἐκ τῆς κακίας τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,8b: Οὔπω φησὶν ἐπίμονος ἔσται ἡ βλάβη τῆ τηρήσει τῶν ὀφθαλμῶν. εἰ . ὑπὸ τὴν σὴν γενόμεθα σκέπην: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 16,7c–8a (PG 80,968 B10–C9):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,11a: Ἀντιτοῦ κεκρικότες ἐκβαλεῖν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 16,11a (374 Rondeau – Géhin – Cassin): Τοῦτον κυκλοῦσιν οἱ δαίμονες. ὃν ἐκβάλλουσι τῆς αρετῆς· διὃ καλῶς λεγεται· τὸ τὸ ἐαν πνεῦμα τοῦ ἐξουσιάζοντος ἀναβῆ ἐπισὲ. τόπον σου μὴ ἀφῆς· καὶ τῶ [lege τὸ] μη δότε τόπον τῶ πονηρῶ· ὡσεὶ έλεγεν· ἐὰν πνεῦμα πορνείας ἀναβῆ ἐπισ. σωφροσυνην σου μὴ ἀφῆς· καὶ πνεῦμα μίσους || ἐὰν ἀναβῆ ἐπισὲ. ἀγάπην σου μὴ ἀφῆς· πλὴν προσεκτέον πρότερον ὁ ἀποπασῶν τῶν ἀρετῶν ἐκπεσῶν κυκλοῦται. ἠ ἀπὸ πολλῶν ἠ ἀπομιᾶς· καὶ ἐαν μὲν ἀντακολουθοῦσιν ἀλλήλαις αἱ κακία ὥσπερ καὶ αἱ ἀρεταὶ. ὁ ἀπομιᾶς ἐκπεσῶν ἀρετῆς κυκλοῦται· ἐὰν δὲ μὴ ἀντακολουθοῦσιν ἀλλήλαις αἱ κακίαι· οὐχ ὁ ἀπομιᾶς ἐκβληθεὶς ἀρετῆς κυκλοῦται. ἀλλ᾿ ὁ ἀποπασῶν· ἠ τάχα ἧς τινός τις ἀρετῆς ἐκπίπτει ὑποτῆς ἀντικειμένης ταύτη κακίας κυκλοῦται: -

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 16,11b): Ϲ ἑτεροκλίνειν ἐν τῆ γῆ: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 16,11b): A τοῦ ἐκκλῖναι ἐν τῆ γῆ:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 16,13a): A πρόφθασον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ κάμψοναὐτόν:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 16,13a): Ϲ πρόφθασον τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ὄκλασοναὐτόν:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 16,13a): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 16,12a (376 Rondeau – Géhin – Cassin):

Unlike the number next to the Psalm text, the number next to the Scholion is written as if it were a number belonging to the Expositiones series: the stigma (Ϛ´) appears to be capitalised and the line above it does not have the hook typical of the Evagrianseries.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,14d–e: Πάσης φη(σὶ) παρανομίας ἐπλήσθησαν. καὶ εἰς παῖδας δὲ ταύτην παρέπεμψαν:

Hexaplaric variant - Anonymus (Ps 16,14d); non habet Field: χοιρέων·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,11b: Εἷς σκοπός φησι γέγονεν αὐτοῖς οἱονεὶ κατενέγκαι εἰς γῆν. καὶ τὰ σαρκὸς ποιῆσαι φρονεῖν: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 16,13b (23 Jagić):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,13c: ἑκάστη τῶν δικίων ψυχὴ καὶ μάλιστα τῶν ἑλκόντων τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐξασεβείας εἰς θεοσέβειαν. οἱονεὶ πῶς ῥομφαία (ἐστὶν) ἠκονημένη κατὰ τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας· ταύτην οὖν τὴν ῥομφαίαν ὦ δέσποτα φη(σὶν) ἣν αὐτὸς κατὰ τῶν ἐχθρῶν τῶν σῶν. ἠκόνησας. ῥῦσαι ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν· τίνες δἂν εἶεν οἱ τῆς χειρὸς τοῦ θεοῦ ἐχθροὶ. ἠ οἱ ἀνθιστάμενοι τῆ εἰς τὸν μονογενῆ αὐτοῦ πίστει· ὅς ἐστι χεὶρ αὐτοῦ:

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 16,13c (PG 12,1221 C7–10):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 16,13b–c (376 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,14a–b: ............. Χωρισθῆναι τοὺς ἀσεβεῖς τῶν ὀλίγων εὔχεται καὶ οἱονεὶ πῶς διαμερισθῆναι· τίνες δὲ οἱ ὀλίγοι. ἠ περὶ ὧν λέλεκται· πολλοὶ μὲν κλητοὶ. ὀλίγοι δὲ κλεκτοί: – [Mt 22,14]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 16,14c: Πάντων φη(σὶ) τῶν τιμίων ἀπήλαυσαν· διὃ καὶ ἀπελάκτισαν οὕτως. ὡς καὶ παρανομεῖν: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 16,14d (24 Jagić):

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 16,14d–e (PG 12,1224 B1–5); τὸ ἐχορτάσθησαν – εἰσιν ἰσραήλ non habet PG : Τῶν ἰδίων γεννημάτων ἐκορέσθησαν· ὧν λείμματα τοῖς ἐν αὐτοῖς νηπίοις καταλελοίπασιν· τοῦτο δὲ ἐν ἀραῖς λευϊτικοῦ εἴρηται· καὶ φαγεσθε τὰς σάρκας τῶν υἱῶν ὑμῶν. τὸ ἐχορτά||σθησαν υἱῶν· [Lev 26,29] ἐπεὶ μὴ πρόσκειται τὸ ϊδίων ἢ σῶν· ἠ τοῦ ισραὴλ δύναται ἀναφέρεσθαι ἐπὶ τὸν ισραήλ· ἵνα ἦ. ἐχορτάσθησαν υἱῶν σου οἵτινες εἰσὶν ισραήλ: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps Ps 16,14e); aliter Field: A Ϲ Θ τὰ κατάλοιπα τοῖς νηπίοις:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 16,15a): A ἐν τῶ ἐξυπνισθῆναι ὁμοίώσεώςσου:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 16,15a): Θ ἐν τῶ ὀφθῆναι τὴν δεξίαν σου·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 16,15a): ἐξυπνισθεῖς τῆς ὁμοιώσεώς σου: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 17,2b (380 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 16,15 (PG 80,972 B7–10):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. θ´ in Ps 16,14d–e (380 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 17,1–2a: Περιέχει ὁ ψαλμὸς ἐπανάστασιν ἐχθρῶν. καὶ ἐπίκλησιν εἰς συμμαχίαν θεοῦ· καὶ κάθοδον τοῦ μονογενοῦς καὶ ἀνάληψιν· καὶ τὰ μετὰ τὴν ἀνάληψιν κατὰ τῶν δαιμόνων πραχθέντα καὶ τοῦ ισραὴλ ἐκβολήν· καὶ τῶν ἐθνῶν κλῆσιν· τὸ δὲ ἐκ χειρὸς τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ καὶ ἐκ χειρὸς Σαοὺλ. ἀναφέροιτο ἂν εἰς τοὺς νοητοὺς ἐχθροὺς. καὶ τὸν το ῦ των ἄρχοντα:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,1–2a (PG 80,972 B16–C7):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,2b–4: Τῶν εὐεργεσιῶν αἰσθόμενος τοῦ θεοῦ· ὅπέρ ἐστι μέγιστον δῶρον. ἀνατίθησιν αὐτῶ τὴν ἀγάπην φημί· ἣν καὶ πρώτην ὁ σωτὴρ ἐν ἐντολαῖς ἔταξεν: – [cf. Mt 22,37–40parr]

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,4 (PG 80,973 C2–7):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 17,5a (380 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 17,2b, ut vid.): A Ϲ Θ ὁμοίως

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 17,7c (384 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,5–6 (PG 80,973 C11–976 A3):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,5–7b: Οὐδενὸς ἐνταῦθα πολέμου θνητοῦ μέμνηται. ἀλλὰ δυνάμεων ἀφανῶν ἔνδον τὴν ψυχὴν αὐτοῦ κυκλουσῶν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 17,5b–6 (382 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,7c: Ναὸν ἅγιον. τὸν οὐρανὸν φησ(ίν): –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,8a: Τὰ πραχθέντα τότε ἐπὶ τῆ καθόδω τοῦ κυρίου εἰσηγεῖται· πάντες γὰρ οἱ τὴν γῆν οἰκοῦντες ἐκινήθησαν· πᾶσά τε χῶρα ἐπληροῦτο τῆς περὶ αὐτοῦ φήμης: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,7 (PG 80,976 A8–15):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,8–9 (PG 80,976 B6–C1):

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 17,9b): Α ἀποστόματος αὐτου φάγεται:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 17,9b): Ϲ ἐκ στόματος αὐτοῦ ἀναλίσκον:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 17,10a); non habet Field: Θ ὁμοίως τοῖς Ο´ (= οὐρανὸν):

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 17,10a): A Ϲ οὐρανοὺς:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 17,9b (384 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,10b: Τὸ κρύφιον τῆς ἐν τῆ οἰκονομία πορείας δηλοῖ: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,11: Τὴν ἀνάληψιν αὐτοῦ διὰ τούτων δηλοῖ· χερουβὶμ δὲ καὶ πτέρυγας ἀνέμων. τὴν νεφέλην φη(σὶν) ἥτις ὑπέλαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν: – [Act 1,9]

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 17,11a); in ἐπετάσθη (Ps 17,11b) Field: πετομένου

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Quinta (?), Sexta (?), Theodotion (Ps 17,11a); non habet Field: ἀνέμων οἱ ὅλοι:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,8b: Καὶ τὰ θεμέλια τῶν ὀρέων ἐταράχθησαν Ὄρη δυνάμεις πονηραὶ. αἱ ἐπαιρόμεναι κατὰ τῆς δόξης τοῦ θεοῦ· θεμέλια δὲ αὐτῶν. τοὺς ἐν βάθη διαλογισμοὺς φησίν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,8c: Διὅτι ἐν τῶ μακρῶ αἰῶνι τοὺς ἐπιτῆς γῆς ἠπάτησαν· διὰ τῆς πολυθέου δεισιδαιμονίας:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,9a: Ὀργισθεὶς φη(σὶ) κατέσβεσεν αὐτῶν τὸ πῦρ. διοῦ πάλαι τοὺς ἀνθρώπους κατέφλεγον· καὶ τούτου σύμβολον. τὸν καπνὸν τίθησιν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,9b = Eusebius, fr. 4 in Ps 17,8–11 (Villani): Ταῦτα γὰρ ὁ τοῦ θεοῦ υἱὸς ἐνείργει [lege ἐνήργει] ἀφώνως κατὰ τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων. τὸ πῦρ αὐτῶν σβεννὺς ἑτέρω πυρὶ κρείττονι καὶ δυνατωτέρω: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. (?) in Ps 17,9c; ed. Montfaucon (PG 27,109 D13–14; ex. Paris. gr. 166–167) : Οἱ καταμετουσίαν τοῦ θείου πυρὸς φωτισθέντες: –

→ Paris. Coislin 10 (sine attributione) → Bodl. Auct. D.4.1 (sub auctore Thedoreto) → Plut. 5.30 (sub auctore Athanasio) → Vat. gr. 1422 (sine attributione)

Commentary fragment - Isidorus Pel., ep. 2 (PG 78,181 A3–8) in Ps 17,9c:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,10a: Λευκότατα προφητεύει τὴν κατάβασιν τοῦ κυρίου· εἴη δὲ ἂν σημαντικὸν τοῦ ἑταπείνωσεν ἑαυτὸν μέχρι θανάτου: – [cf. Phil 2,8]

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 17,11a (384 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,12a: Τὴν ἀφανῆ καὶ λανθάνουσαν τοῦ σωτῆρος σὺν ἀνθρώποις διατριβήν: –

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 17,12a (ineditum?): σκότος βαθύ· ἠ ὁ περὶ θεοῦ καὶ τῶν αὐτοῦ κριμάτων τὲ καὶ λόγων ἐν γνώσει ἀγνοῶν: –

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 32,15 (116,4–9 Moreschini – Gallay; SC 318) in Ps 17,12a et Ex 34,33 :

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 28,12 (124,17–21 Gallay – Jourjon; SC 250) in Ex 10,22.20 et in Ps 17,12a :

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 17,4 (PG 35,969 C4–14) in Ps 17,12a:

Commentary fragment - Cyrillus, fr. in Ps 17,12c (PG 69,824 B3–4); ὡς – θεοῦ non habet PG sed habet Idem, glaph. Ex. (PG 69,505 B4–7) : Κεκρυμμένον γὰρ οὕτως ἐστιν τὸ Χριστοῦ μυστήριον. ὡς δεῖσθαι δεῖ μόνης μυσταγωγίας τῆς ἄνωθεν. καὶ ἀποκαλύψεως τῆς παρὰ θεοῦ: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 16,13b): A Ϲ Θ χάλαζα·

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 16,14b?): A Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 16,14b?): Ϲ μεταχαλάζης καὶ ἀνθράκων πυρός:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. η´ in Ps 17,15b (388 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,12b: Σκηνὴν αὐτοῦ τὴν ἁγίαν ἐκκλησίαν σημαίνει τὴν κύκλω τῆς οἰκουμένης: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 17,12 (386 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,12c: Διὰ τὸ ἀμαυρῶς τοὺς περὶ αὐτοῦ λόγους ἐν τοῖς προφήταις κεῖσθαι οἵτινες καὶ νεφέλαι προσηγορεύθησαν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,13a: Τὸ φῶς φη(σὶ) τῆς ἐπιφανείας αὐτοῦ. φανερᾶς τὰς προφητείας ἐποίησεν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,13b–15: Διὰ τούτων σημαίνει. τὰ μετὰ τὴν ἀνάληψιν αὐτοῦ συμβεβηκότα τοῖς ἐχθροῖς τοῖς νοητοῖς φημί· ὥσπερ δὲ τὸν ἰσραὴλ ἐξαιγυπτίων ἐλευθερῶν. χάλαζαν καὶ πῦρ ἔβρεξεν. οὕτω καὶ πάντα τὰ ἔθνη τῆς τῶν δαιμόνων δουλείας ἐλευθερῶν. χάλαζαν ἔβρεξε καὶ ἄνθρακας πυρός· ταῦτα δὲ εἶεν ἂν. τιμωρητικαὶ δυνάμεις. διὧν τοὺς νοητοὺς αἰγυπτίους καθεῖλεν: –linking not completed

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. θ´ in Ps 17,16a (390 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,16a–b: Μετὰ τὴν καθαίρεσιν τῶν ἐχθρῶν. ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῶν ὑδάτων· δηλαδὴ ὁ σωτήριος τοῦ εὐαγγελίου λόγος· ὅστις καὶ θεμέλιος τῆς οἰκουμένης γέγονεν· ἐπ᾿ αὐτὸν γὰρ ἐπὠκοδομήθημεν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ι´ in Ps 17,16b (390 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ια´ in Ps 17,18a (390 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,16c–d et in Ps 17,16a–b: Προσὑπακουστέον τὸ ἀνηρέθησαν οἱ προλεχθέντες ἐχθροί· / πηγὰς δὲ νοήσεις. τοὺς ἁγίους προφήτας· ἅτε δὴ τὸν σωτήριον ἀναβλύζοντας λόγον· οὕτω γὰρ γέγραπται περὶ αὐτῶν· καὶ ἀντλήσατε ὕδωρ μετευφροσύνης ἐκ πηγῶν τοῦ σωτηρίου· [Is 12,3] θεμέλια δὲ τῆς οἰκουμένης. τὴν Μωσέως τοῦ πανσόφου γραφήν· κρηπίδα γαρ πίστεως καὶ θεογνωσίας ἐν αὐτῆ καὶ πρώτη τεθειμένην εὑρήσωμεν τὸ Χριστοῦ μυστήριον ἐν τύποις ὠδίνουσαν ἅμα τοῖς προφήταις· ὤφθησαν τόνυν [lege τοίνυν] ἀντιτοῦ ἐφανερώθησαν· ἤγουν πηγὰς νοήσεις καὶ θεμέλια τῆς ὑποὐρανὸν. τοὺς ἁγίους ἀποστόλους· ἀναπηγάζουσι γὰρ καὶ αὐτοὶ τὸν σωτήριον λόγον· καὶ κρηπῖδα ἣν τῆ ὑπ᾿ οὐρανὸν κατέβάλοντο πίστην· πηγὰς δε ὑδάτων καὶ θεμέλια τῆς οἰκουμένης νοήσεις πάλιν. τὸ σωτήριον βάπτισμα: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,17b: Ὕδατα τοὺς πειρασμους φη(σιν): –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,18–20: Ῥύσεταί με ἐξεχθρῶν μου εἰς τὰ πεπραγμένα αὐτῶ ἐπιτῆ ἁμαρτία. καὶ τῆ μετανοία μετέβη· ὃ δὲ λέγει· τοιοῦτόν ἐστιν· ἤδη μὲν τῆς ἐξομολογήσεώς μου ἐπακούσας ὁ κύριος. γέγονέν μου ἀντιστήριγμα· μέλλοντός μου περιτρέπεσθαι καὶ μέγα πτῶμα ὑπομένην· εἰ μετὰ τὴν ἁμαρτίαν εἰς παντελῆ ἐξέπιπτον ἀποστασίαν· πλὴν ἀλλὰ καὶ παντελῶς ῥύσεται διδοὺς ἄφεσιν τῆς ἁμαρτίας κατὰ τὸν προφητευόμενον καιρὸν τῆς αὐτοῦ παρουσίας· καὶ τοῦτο ποιήσει εὐεργετῶν με ὁ κύριος. ὅτι ἠθέλησέν με· εἰ μὴ γὰρ ἠθέλησέν με. οὐκ ἂν τὸν προφήτην αὐτοῦ. πρός με ἀπέστειλεν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,19a (PG 80,980 A11–15):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,19b–20a (PG 80,980 B2–7):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,20b (PG 80,980 B8–11):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,21–25: Πέπεισμαι φη(σὶν) ὅτι κατὰ τὸν καιρὸν τῆς δικαιοκρισίας αὐτοῦ. οὐ μνημονεύσας μου τῆς ἁμαρτίας. κατὰ τὴν δικαιοσύνην μου ἀνταποδώσει μοι· τὰς γὰρ ἄλλας μου πράξεις τὰς ἐν δικαιοσύνη· ὥσπερ ζυγῶ ἀντιπαραβαλ ῶ ν καὶ αντιστήσας. τῶ ἁμαρτήματί. μου καταπολὺ πλεοναζούσας εὑρήσει τοῦ γενομένου μοι ἁμαρτήματος διδάσκει δὲ ὁ λόγος τὸ δύνασθαι τὸν κατά τινα ἀσθένειαν ὠλισθηκότα. ἀναλαμβάνειν ἑαυτῶν [lege ἑαυτὸν] διὰ δευτέρων κατορθωμάτων: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,21–23 (PG 80,980 C2–13):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ in Ps 17,21b (392 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,24a et in Ps 17,24b (PG 80,980 C14–D4):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιγ´ in Ps 17,24a (392 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιγ´ (ἄλλο) in Ps 17,24a (394 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιδ´ in Ps 17,25a (394 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιε´ in Ps 17,26–27 (394 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,26–27: Εἰκότως κατηξίωσάς με τῆς σῆς εὐεργεσίας φη(σὶν). ἐπειδήπερ δίκαιος ὢν οἶδας μετὰ ὁσίου ὁσιοῦσθαι· εἰ γὰρ ἤμην ἐναπομείνας τῆ αμαρτία καὶ παντελῆ διαστροφὴν ὑπομείνας. οἶδα ὅτι καὶ σὺ αὐτὸς ὁ μέγας κριτὴς τῆ ἐμῆ ἁμαρτια κατάλληλον ἐπήγαγες τὸ σαυτοῦ κρῖμα· ἐπειδὴ δὲ ἐφύλαξα τὰς ὁδούς σου. τούτου χάριν σὺ ὁ μετὰ ὁσίου ὁσιούμενος καὶ μετὰ ἀθώου ἀθωούμενος. οὐ κατὰ τὴν ἐν καιρῶ τινὶ γεγενημένην μοι διαστροφὴν ἡρμόσω. κατα δὲ τὴν μεταταῦτα ζωὴν καὶ τὸν ἐν δικαιοσύνη μου βίον. τὴν ἀμοιβήν μοι παρέξεις ἐν τῶ σῶ δικαστηρίω:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,28 (PG 80,981 B10–15):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ις´ in Ps 17,29 (396 Rondeau – Géhin – Cassin):

Next to the line of Ps 17,29a is ς´ instead of ις´.

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 17,26a et in Ps 17,26b et in Ps Ps 17,27a et in Ps 17,27b (27 Jagić) :

The four explanations of Hesychius form a single block with no separating marks (: –). However, each explanation is linked to the corresponding line with its own sign.

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion (Ps 17,26a?): A Θ· ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,28a: Ἐπιτὸν χορὸν ἀναπέμπει τῶν ἀποστόλων:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,28b: Τοῦτο εἰς τοὺς φαρισαίους καὶ γραμματεῖς τείνει: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,29a: Τὸν νοῦν φη(σιν): –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,29b: Τὴν ἄγνοιαν φη(σὶ) τὴν ἐν ἐμοὶ διασκεδάσεις:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,30: Ὅτι περιέλαβόν με οἱ ἐχθροί μου εἰς τὸ ἀποκλεῖσαι:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 17,31b): ρήσις τοῦ κυρίου δόκιμος:

Above Ps 17,31a is a sign to which no fragment corresponds. Perhaps it was affixed in order to be connected with this hexaplaric variant. This link would have been erroneous.

Hexaplaric variant - Aquila (?), Theodotion (?), Quinta (?) (Ps 17,31b) = οἱ Γ´: ὁμοιως οἱ Γ´

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 17,34b): Α καὶ ἐπιτὰ ὑψώματά μου στήσεις με:

The linking sign placed next to this hexaplaric variant is slightly different from the one placed next to the previous variant (Ps 17,31b). However, in the Psalm column, the respective signs are identical.

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 17,34b): Ϲ καὶ ἐπιτα ὑψηλά μου:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (non habet Field), Quinta (Ps 17,36a): ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 17,36a): ἡ S´ ὑπερασπιστηρα τὸν σωτῆρα σου: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,33a: Ὅμοιον τῶ εἰρημένω ἕως ἐνδύσησθε ἐξ ὕψους δύναμιν: – [Lc 24,49]

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,33 (PG 80,984 A13–15):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,33b: Τοῦτέστιν διὰ τῶν εὐαγγελικῶν θεσπισμάτων. ἄμωμόν με παρεσκεύασε τρέχειν ὁδόν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,31a–b: Ταῦτα φη(σὶ) τὴν ἀγνωμοσύνην τῶν ϊουδαίων καταμεμφόμενος· ἐπειδὴ ἐπελάμβανον τοῦ σωτῆρος ὡς παρατὸν θεῖον πράττοντος νόμον· καὶ μὴν καὶ τῶν λόγων αὐτοῦ ὡς καὶ αὐτῶν ὄντων βλασφήμων: – [cf. Mc 2,7]

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,31a (PG 80,981 D1–3):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,31b (PG 80,981 D3–984 A3):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,31c (PG 80,984 A5–7):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,32 (PG 80,984 A9–11):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,34 (PG 80,984 B2–5):

This fragment is linked to the Psalm with the same sign with which is connected the fragment of Theodoret that follows further down in this same right-hand column (comm. in Ps 17,35a). It is interesting to note that this sign recalls one of the abbreviations used for the name of Origen (ωρ). The sign that should have been used for the fragment quoted here is found next to the line of the Psalm.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,34b: Τουτέστι τὰ ἄνω φρονεῖν: -

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,35b: Τὰς δυνάμεις τῆς ψυχῆς ἀνδρικὰς δίκην τόξου χαλκοῦ κατεσκεύασεν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,36a: Ὑπερήσπισάς μου φη(σὶ) διὰ τοῦ σωτηρίου σου· τοῦτο δέ ἐστιν ἡ τῆς οἰκονομίας ἐπιδημία: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,36b: Δεξιᾶ τοῦ πατρὸς. ὁ υἱός:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,36c–d: Ἡ εὐαγγελικὴ δηλονότι:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιζ´ in Ps 17,34 (398,1–3 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,35a (PG 80,984 B6–8):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,35b (PG 80,984 B9–11):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιη´ in Ps 17,35b (398 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. 〈κ´〉 (?) in Ps 17,36c–d (400 Rondeau – Géhin – Cassin); ed. Montfaucon sub auctore Athanasio (PG 27,120 B4–5; ex Paris. gr. 166–167) :

This fragment is separated from the next by the colon sign with line (: –). However, they appear to be a continuation of each other.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. 〈κ´〉 (?) in Ps 17,36c–d (400 Rondeau – Géhin – Cassin); ed. Montfaucon sub auctore Athanasio (PG 27,120 B5–7; ex Paris. gr. 166–167) :

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κα´ in Ps 17,38a (402 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κβ´ in Ps 17,39a (402 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 17,40b); non habet Field: Θ ὁμοίως τοῖς Ο´:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 17,40b): A κάμψεις ἐπανεστηκότα μοι:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 17,41b): Ϲ ἀφώνους·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κγ´ in Ps 17,41a (402 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,41a (PG 80,985 B6–7):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιθ´ in Ps 17,37a (400 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,37 (PG 80,984 C5–9):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,37a: Ἔστησαν γὰρ ἐπιπέτραν τοὺς πόδας ἡμῶν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,37b: Περιελὼν γὰρ τὰ σκάνδαλα καὶ τὰς παγίδας ἃς κατεσκεύαζον οἱ ἐχθροὶ. τὴν πορείαν ἡμῶν κατήρτισεν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,38–39: Ὡς κατεσκευασμένος διατῆς θείας χάριτος εἰς δρόμον. διατῆς νίκης θαρρεῖ: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,38–39 (PG 80,985 A4–9):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,40–41: Πάλιν τὸ πᾶν τῆς νίκης τῶ δεδ ο κότι τὴν ἰσχὺν ἀνατίθησιν:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,40 (PG 80,985 A12–B4):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,41b (PG 80,985 B8–9):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,42: Ταῦτα περὶ τῶν αἰσθητῶν εχθρῶν φη(σιν) ὡς ἐκ προσώπου τοῦ κυρίου:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,42 (PG 80,985 B11–C1):

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 17,44a?): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

The linking sign next to this exaplaric variant is different from the one next to the line of Ps 17,44a.

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 17,44a): A διασώσεις με ἀπὸ δικασιῶν:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 17,44a): Ϲ ῥύση με ἀπὸ ἀντιλογιῶν·

Hexaplaric variant - Aquila (?), Symmachus (?), Theodotion (?) (Ps 17,44b?) = οἱ Γ´: ὁμοίως οἱ Γ´

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,48a: ἐκ τοῦ απίστου λαοῦ:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,48b: τὰ ἔθνη δηλονὅτι:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,49c: τοῦ Ϊουδα λέγει: –

→ Paris. gr. 139 (sub auctore Athanasio) → Oxon. S.Trin. 78 (sine attributione)

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,49a–b: τῶν ἀρχόντων τοῦ ἐξ ἰσραὴλ φη(σὶ) λαοῦ:

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κδ´ in Ps 17,46 (402 Rondeau – Géhin – Cassin): ἕως πότε ὑμεῖς χωλανεῖτε ἐπαμφοτεραις ταῖς ϊγνύαις ὑμῶν· τρίβοι δὲ ἀνθρώπων. πράξις καὶ θεωρία: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,43 (PG 80,985 C4–5):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,44–46: Ἔτι τοῦ κυρίου τὸ πρόσωπον· ἀποστρεφόμενον μὲν δι᾿ απείθειαν τὸν ϊουδαίων λαόν. αἰτοῦντος δὲ ἔθνη εἰς κληρονομίαν αὐτοῦ:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,44a (PG 80,985 C6–10):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 17,44b (PG 80,985 C11–D5):

Commentary fragment - Cyrillus (?), fr. in Ps 17,44c–45a (PG 69,825 C4–6; ex Vat. gr. 754); paulum latius quam Idem, fr. 22 in Ps 17,44c–45a (66,3–4 Toniolo) = Athanasius, exp. (?) in Ps 17,44c–45a : Οὐκ αγνοίας ἐστὶ σημαντικὸν – ταῦτα γὰρ οἶδεν ὡς θεὸς· – ἀλλ᾿ ὅτι οἱ κατὰ καιροὺς τὴν οἰκειότητα τὴν εἰς ἐμὲ μη λαχόντες:

→ Coislin 10 (sub auctore Cyrillo) → Mosq. Sinod. gr. 194 (sub auctore Cyrillo) → Paris. gr. 166–167 (sub auctore Cyrillo) → Ambros. B 106 sup. (sine attributione) → Paris. gr. 139 (sub auctore Athanasio) → Vat. gr. 1422 (sub auctore Athanasio)

Commentary fragment - Cyrillus (?), fr. in Ps 17,45b (PG 69,828 A10–11; ex Vat. gr. 754, Ottob. gr. 398) = Athanasius, exp. (?) in Ps 17,45b : Ὁ κληθεὶς υἱὸς πρωτότοκος ἰσραὴλ. ἀλλότριος ἐκλήθη διὰ τὴν ἀπιστίαν υἱός: –

→ Paris. Coislin 10 (sub auctore Cyrillo) → Paris. gr. 166–167 (sine attributione) → Ambros. B 106 sup. (sine attributione) → Par. gr. 139 (sub auctore Athanasio) → Vat. gr. 1422 (sub auctore Athanasio) → Oxon. S.Trin. 78 (sine attributione)

Commentary fragment - Cyrillus (?), fr. in Ps 17,46a (non habet PG 69) = PG 27,121 B13–14 (ex Paris. gr. 139) = Athanasius, exp. (?) in Ps 17,46a : Πᾶν δὲ τὸ παλαιούμενον ἐγγὺς ἀφανισμοῦ: – [Heb 8,13]

→ Paris. Coislin 10 (sub auctore Cyrillo) → Paris. gr. 166–167 (sine attributione) → Ambros. B 106 sup. (sine attributione) → Paris. gr. 139 (sub auctore Athanasio) → Vat. gr. 1422 (sub auctore Athanasio)

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,47a: Εὐκαίρως τὸ ζῆ κύριος ἀναπεφώνηκεν· ἐπειδὴ ἐμνημόνευσε τῆς ἀντιλογίας τοῦ λαοῦ ἐνῆ ἐβόων λέγοντες· ἆρε ἆρε σταύρωσον: – [Ioh 19,15]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,47b: Ὅμοιον τὸ ὁ θεὸς αὐτὸ ὑπερὕψωσε καὶ ἐχαρίσατο αὐτῶ ὄνομα τὸ ὑπερπᾶν ὄνομα: – [Phil 2,9]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 17,50–51a et in Ps 51b–c: Ἐπειδὴ τὰ καινὰ εἰργάσω ἐγὼ φη(σὶν) αὐτὸς κύριε ὁ προφήτης ἐπειδὰν σὺ σὺ αὐτὸς ὁ κύριος τὰ ἔθνη καλέσης, δι᾿ αὐτῶν σοι ἐξομολογήσομαι· ἀδόντων αὐτῶν. οὓς πεποίηκα ὕμνους· οὐ μόνον δὲ τοῦτο, ἀλλὰ καὶ μεγαλυνῶ φη(σὶ) τὰς σωτηρίας || τοῦ βασιλέως· αὐτοῦ μὲν τοῦ ἐξεθνῶν λαοῦ· ἵνα ἦ αὐτοῦ τοῦ βασιλέως αὐτῶν τῶν ἐθνῶν. ἣν ἐποίησε σωτηρίαν ἐν μέσω τῆς γῆς μεγαλυνῶ· / τουτέστι τοῖς πᾶσι διαβοήσω λαμπρῶς· ἐπειδὴ καὶ ταύτην εἰργάσατο φη(σὶ). ποιῶν ἔλεον ἐπιτὸν χρισθέντα αὐτοῦ λαόν· εἰς βασίλειον γὰρ ἱεράτευμα ἐχρίσθημεν· ποιῶν δὲ τῶ λαῶ τὸ ἔλεος· καὶ ἐμοὶ τῶ Δαυῒδ παρασκευάσεις γενέσθαι αὐτῶ καὶ τῶ σπέρματί μου· σπέρμα γὰρ τοῦ Δαυῒδ. καὶ ὁ ἐξεθνῶν λαός· ἅτε δὴ γεγονὼς τέκνα τοῦ ἐκ σπέρματος κατασάρκα γεννηθέντος Δαυΐδ: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. κε´ in Ps 17,49a (404 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 18,1: Εἰσαγωγικὴν διδασκαλίαν περιέχει ὁ παρὼν ψαλμὸς. ἐκ προσώπου τῶν ἀποστόλων πρὸς τὰ ἔθνη· διὃ καὶ οὐρανὸν καὶ ἥλιον καὶ τὰ ἕτερα στοιχεῖα οὓς καὶ μεγάλους ν ο μίζ ει θεοὺς. ταῦτα ἀνυμνεῖν τὸν ποιητὴν αὐτῶν λέγ ουσι : –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,2: ὅμοιον τῶ εἰρημένω τὰ γὰρ ἀόρατα αὐτοῦ ἀποκτίσεως κόσμου τοῖς ποιήμασι νοούμενα καθορᾶται· ή τε ἀΐδιος αὐτοῦ δύναμις καὶ θεότης: – [Rom 1,20]

Hypothesis - Theodoretus, comm. in Ps 18,1 (PG 80,989 C3–992 A9):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 18,2a (406 Rondeau – Géhin – Cassin); ἀλλὰ μὴν – οἱ οὐρανοὶ ἀπολοῦνται fort. add. S (in inf. marg.) :

Commentary fragment - Gregorius Nyss., virg. 11,3 (384,1–386,18 Aubineau; SC 119) in Ps 18,2–3 et in Ps 8,2b :

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 18,2b): A καὶ ποίημα χειρῶν αὐτοῦ:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 18,2b): Θ ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 18,2b): καὶ τὰ έργα τῶν χειρῶν αὐτοῦ:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 18,4): A οὐκέστι λόγος καὶ οὐκέστι ῥῆμα οὗ μὴ ἀκουσθῆφωνῆ αὐτοῦ:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 18,4): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 18,5c); sub Symmacho ed. Field: Θ τῶ (ἡλίω) ἔταξε σκηνὴν ἐναυτοῖς·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 18,5c): Α τῶ (ἡλίω) ἔθετο σκήνωμα ἐναυτοῖς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,3: Ἡμέρα φη(σὶ) καὶ νὺξ εὐτάκτως καὶ εὐαρμόστως ἀντιπαραχωροῦσαι τοὺς δρόμους ἀλλήλαις. διαυτῶν τῶν πραγμάτων τὸν δημιουργὸν ἑαυτῶν ἀνακηρύττουσιν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,4–5b: Καθυποστιγμὴν ἡ ἀνάγνωσις· ἀντιπίπτον δὲ ὑποτέμνεται· τὸ δὲ ἀντιπίπτον ἐστὶν. καὶ μὴν οὐ φθέγγονται· διὃ λέγει· ἆρα οὐκεισὶ τινὰ πράγματα. ἃ καὶ μὴ ἀφιέντα φωνὴν τὸν τεχνίτην ἀνακηρύττουσιν. ναὶ μήν· καὶ γὰρ ἐκ τῆς καλῶς ἠρμοσμένης νηὸς. ἡ τέχνη τοῦ ναυπηγοῦ φαίνεται· καὶ ἐπιτῶν ἄλλων δὲ ὡς αὕτως· οὐκοῦν καὶ τὰ ποιήματα τὰ προεἰρημένα οὕτω κηρύττει· ἀπομεγέθους καὶ καλλονῆς καὶ εὐαρμοστίας. τὸν δημιουργὸν ὡς εἰς πᾶσαν αὐτῶν τὴν οἰκουμένην διαδραμεῖν τὸ κήρυγμα: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 18,4–5b (PG 80,993 B1–10):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,5c–6; ποῦ – τὸν οἶκον add. corr (in marg.): Τῶ ἡλίω φη(σὶν) ἔθετο σκήνωμα ἤτοι οἶκον. καὶ παστὸν ὠνόμασεν· ὥσπερ δὲ ἡμέρα καὶ νὺξ τῆ εὐτάκτω συμφωνία κηρύττουσι τὸν δημιουργὸν. οὕτω καὶ ὁ ἥλιος τῶ τὸν δρόμον μετά τινος εὐαρμοστίας ποιεῖσθαι. δηλοῖ τοῦ προστάττοντος τὴν δύναμιν: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 18,5c–6a (408 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Gregorius Nyss., hom. 11 in Cant. (318,2–15 Langerbeck) in Ps 18,6a:

Commentary fragment - Maximus Conf., qu. dub. 186 (126,3–127,7 Declerck; CCSG 10) in Ps Ps 18,6b:

Commentary fragment - Ps.-Ιohannes Chrys., remiss. (PG 60,760, l. 70–761, l. 36; CPG 4629) in Ps 18,6b–7:

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (= οἱ Γ´), Septuaginta (Ps 18,8a); non habet Field: οἱ Γ´ οἱ Ο´· τοῦ κυρίου:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 18,8b): A θελγόμενον

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 18,8b): Ϲ νήπια·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 18,8b): Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 18,7c (408 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 18,8a (410 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 18,10a (410 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,8a: Ὁ εὐαγγελικὸς δηλονότι· ὡς ἤδη δὲ ἀπὸ τῶν προεἰρημένων στοιχείων παιδαγωγηθέντες οἱ ἐξεθνῶν. ἕνα εἶναι τὸν δημιουργὸν διδάσκονται λοιπὸν καὶ τὸν εὐαγγελικὸν νόμον· ὃς καὶ ἐπέστρεψε τῶν ἐθνῶν ἁπάντων τὰς ψυχὰς εἰς ἀλήθειαν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 18,7c (PG 80,996 A3–13; cf. app. ad locum):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,8b: Ἧ ἐμαρτύρησε περὶ αυτοῦ ὁ μονογενὴς. τὸ ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα· [Ioh 12,46] καὶ ἐγὼ ἐκ τοῦ πατρὸς ἐξῆλθον καὶ ἥκω. [cf. Ioh 8,42; 16,28] καὶ ἐγὼ εἰμὶ ἡ ζωή: – [cf. Ioh 14,6]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,9a: Ἀντιτοῦ ἡ δικαίωσις ἡ γενομένη ἐν τῆ ἡμετέρα κρίσει· κρίνας γὰρ ἡμῶν τὴν κρίσην. ἐξέβαλε τὸν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος. διδοὺς ἡμῖν εὐφροσύνην ἐν καρδία: -

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,9b: Τοὺς τῆς διανοίας φη(σίν):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 18,12a (PG 80,977 A14):

The Psalm line explained by this fragment can be found on the following page.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,10: Ὡς πρὸς ἀντιδιαστολὴν τοῦ νομικοῦ φόβου τὸ τοιοῦτο· ἐκεῖνος γὰρ κολαστὴς ἦν: –

Commentary fragment - Gregorius Nyss., virg. 18,1 (464,23–466,29 Aubineau; SC 119) in 1Cor 3,12 et in Ps 118,127a et in Ps 18,11a :

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 18,13a): A ἀγνοίας Ϲ ἀγνοήματα·

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 18,14a (ineditum?): Ἀλλότριοι ὅ τε σατὰν καὶ οἱ ἐναγεῖς δαίμονες: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 18,12a (cf. PG 12,1245 A11–14 et Analecta sacra II 474,41–475,4):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,11–12: Μισθὸς γὰρ φυλακῆς γίνεται. ἃ ὀφθαλμὸς οὐκεῖδεν καὶ οὖς οὐκήκουσεν καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκανέβη: [1Cor 2,9]

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 18,13a (32 Jagić):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 18,13–15: Ὁ μυσταγωγηθεὶς τῶ νόμω λαὸς τῶ εὐαγγελικῶ· καὶ τὰ κρίματα τὰ ἀληθινὰ φυλάττειν εἰπὼν. εὐχὴν ἀναπέμπει καὶ τῶν καταδιάνοιαν λογισμῶν καθαρὸς ὀφθῆναι· ὡς αὕτως καὶ τῶν ἐκτὸς ῥυσθῆναι δαιμόνων: –

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 18,13b (cf. PG 12,1245 A14–15):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 18,14a (PG 80,997 C2–7):

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 19,1: Λέγεται μὲν ὁ ψαλμὸς ὡς ἐκ προσώπου τῶν περὶ τὸν Δαυῒδ ἑταίρων· αὐτῶ τῶ Δαυῒδ ἐπευχομένων ποιοῦντι θυσίαν· ἀναφέρεται δὲ καὶ εἰς πρόσωπον τῶν ἀποστόλων. ὡς ἐν ἡμέρα τοῦ σταυροῦ λεγομένων:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,1 (PG 80,1000 B8–C10):

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 19,2a); non habet Field: A Ϲ Θ ὁμοίως τοῖς Ο´

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 19,4a (Analecta sacra II 475,25–26):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 19,6a–b: Τὸ σωτήριον φη(σὶν) ὃ δέδωκας τῶ ἀνθρωπίνω γένει. διὰ τῆς σῆς ἀναστάσεως πᾶσιν φανερὸν κατέστησα:

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 19,6a (PG 12,1248 B5–6):

→ Vat. gr. 1422

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,2–3 (PG 80,1000 D1–5):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,5 (PG 80,1001 A14–B1):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 19,4 (412 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 19,6a (412 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 19,6c (414 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 19,6c: Τίνα ἦν τὰ αἰτήματα. ἠ τὸ πάτερ ἅγιε. τήρησον αὐτοὺς [Ioh 17,11] ἐκ τοῦ κόσμου· [Ioh 17,15 passim] δῆλον δὲ ὅτι τοὺιστεύσαντας εἰς αὐτόν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 19,7a–b: Ὡς ἤδη φωταγωγηθεὶς διὰ τοῦ πνεύματος. τὰ περὶ τῆς ἀναστάσεως:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,6 (PG 80,1001 B5–7):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,7a–b (PG 80,1001 B9–15):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 19,8 (414 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 19,10a (33 Jagić):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,10 (PG 80,1001 D3–5):

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 20,2 (PG 12,1248 D4–5):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 19,7c: Ἔσωσεν ἡμᾶς φη(σὶ) δυνάμεις μεγάλας ἐργασάμενος· τὰς πράξεις γὰρ ἐνταῦθα σημαινει διὰ τῆς δεξιᾶς:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,7c (PG 80,1001 C2–5); cf. app. ad loc.:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 19,8–10: Ὥσπερ τῶν αἰγυπτίων σώζων τοὺς ἐξ ἰσραὴλ· ἅρματα Φαραὼ καὶ τὴν δύναμν αὐτοῦ ἔρρηψεν εἰς θάλασσαν. οὕτω καὶ πάντων ἀνθρώπων σώζων τὸ γένος. τῶν νοητῶν αἰγυπτίων συνέτριψε τὰ ἅρματα: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 19,8–9 (PG 80,1001 C9–15):

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 20,1: Καὶ τοῦτον τὸν ψαλμὸν οἱ προδηλωθέντες ἑτέροι τοῦ βασιλέως ἀναπέμπουσιν. ὡς ἤδη αὐτοῦ εὐφραινομένου διατὸ ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ γεγενημένον τῶ κόσμω σωτήριον. τοῦτο γὰρ ἣν ὃ ἐπεθύμει κατὰ ψυχὴν. καὶ ἐδέετο λαβεῖν· ὅπερ καὶ δοθὲν γέγονεν αὐτω οἷά τις στέφανος ἐκ λίθου τιμίου τὴν κεφαλὴν δοξάζων· δοξάζεται γὰρ ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν ὁ Δαυῒδ μετὰ του κυρίου αὐτοῦ καὶ υἱοῦ τὸ οῦ κατασάρκα· οὐ μόνον δὲ στέφανος αὐτῶ γέγονε τὸ σωτήριον. ἀλλὰ καὶ ζωὴ· καὶ μακρο_ημέρευσις καὶ δόξα καὶ μεγαλο_πρέπεια· καὶ εὐφροσύνη καὶ χαρά· καὶ ἐλπὶς καὶ ἔλεον οὐ σαλευόμενον:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,1 (PG 80,1004 A2–11):

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 20,2a (34 Jagić) - Asterius, fr. 23 in Ps 20,2–5 (270,1–3; ex Barocci 235, f. 197r–198r) :

The combination of fragments from two different authors is a very rare phenomenon in Vat. gr. 754 (and Paris. Coislin 10; f. 28r). It seems significant that this happens at a page change.

Hexaplaric variant - Septuaginta (?) (Ps 20,3c): διάψαλμα

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 20,4b (414 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 20,5b): ἡ S´ ὁμοίως τοῖς Ο´

Hexaplaric variant - Aquila, Theodotion, Quinta (Ps 20,5b): A Θ E´ καὶ ἔτι

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 20,5b): Ϲ καὶ εἰς ἀπέραντον·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus, Theodotion (Ps 20,7a) = οἱ Γ´; non habet Field: ὁμοίως οἱ Γ´ αὐτῶ:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,2–3 (PG 80,1004 B1–5):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,4 (PG 80,1004 B8–10):

Commentary fragment - Gregorius Nyss., hom. 7 in Cant. 3,9–4,7 (214,6–10 Langerbeck) in Cant 3,11c:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,5 (PG 80,1004 B12–C1):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,6 (PG 80,1004 C4–13):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,7 (PG 80,1004 D1–1005 A7); ed. Montfaucon sub auctore Athanasio (PG 27,128 D8–129 A3; ex Paris. gr. 166–167) :

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 20,12b); sub auctore Symmacho Field: A ἐλογίσαντο ἐννοίας ἀδυνάτους·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 20,12b); non habet Field: Ϲ διελογίσαντο βουλὰς ἃς οὐ μὴ δύνωνται:

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 20,12b); non habet Field: Θ ἐλογίσαντο ἀπέννοιαν. οὐ μή δύνωνται:

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 20,7b; ed. Montfaucon sub auctore Athanasio (PG 27,129 Α4–7; ex Paris. gr. 166–167) : Πρόσωπον τοῦ πατρὸς ὁ υἱός· ὁ ἑωρακὼς γάρ φη(σιν) ἐμὲ. ἑώρακε τὸν πατέρα· [Ioh 14,9] μετατούτου εὐφραίνεσθαι κατ᾿ οὐρανὸν ὡς νυμφαγωγοὶ μετὰ νυμφίον μέλλομεν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,8 (PG 80,1005 A9–12):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,9: Ὡς πρὸς αὐτὸν τὸν κύριον ὁ λόγος. διὰ τὰ γεγονότα καταυτοῦ παρατοῦ ϊουδαίων λαοῦ: -

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 20,9 (416 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 20,10c (416 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 20,11 (418 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 20,12a (418 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,10a: Ἀντιτοῦ πυρὸς ἀποδείξεις μετόχους· τοῦτο γὰρ ἑαυτοῖς ἐθησαύρισαν ἐν τῆ δευτέρα σου ἐπιφανεία. ὅταν καὶ ἀποδίδως ἑκάστω κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ: – [cf. Mt 16,27parr]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,10b–c: Ὀργὴν φησὶ τὴν τιμωρίαν τὴν γενησομένην αὐτοῖς διὰ τὴν εἰς αὐτὸν ὕβριν:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,11–12: Τοὺς λόγους τοὺς πονηροὺς καὶ τὰ ἐνθυμήματα· ταῦτα δὲ ἦν αἱ ἐπιβουλαὶ αἱ παρ᾿ αὐτῶν. αἳ καὶ ἀνήρηνται διατῆς ἀναστάσεως: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 20,12a (PG 80,1005 C8–10):

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 20,13a): θήσεις αὐτοὺς ὦμον·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 20,13a): τάξεις αὐτοὺς ἀποστρόφους·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 20,13b): ἐν τοῖς καλοῖς σου ἑδράσεις ἐπιπρόσωποναὐτῶν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 20,13b): τοῖς περιλιπομένοις σου ἐδράσεις κατὰ πρόσωπον αὐτῶν:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,1): A τῶ νικοποιῶ ὑπερτῆς ἐλάφου τῆς ὀρθρινῆς·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,1); add. corr: Ϲ ⸓ ἐπινίκιος ὑπερτῆς βοῆς τῆς ὀρθρινης:–

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,13a: Tοῦτέστιν ὀπίσω καὶ παρακολούθημα τῶν ἐθνῶν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,13b: Καταλέλοιπας φησὶν αὐτοὺς ἐπιστροφῆς καιρόν· αὕτη δέ ἐστιν. ἡ μετὰ τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν κλῆσις αὐτῶν: –

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 20,13a (35 Jagić):

Commentary fragment - Hesychius, comm. brevis in Ps 20,13b (35,2–4 Jagić):

Commentary fragment - Origenes, schol. (?) in Ps 20,10–13 (PG 12,1252 C5–D3):

Commentary fragment - Hadrianus Mon., fr. 68 in Ps 20,13b (226 Martens): Ἐνίοτε δὲ καὶ διαμακροτέρου τὴν ἀντιστροφὴν ποιεῖται ὡς τὸ ἐν τοῖς περιλοίποις σου ἑτοιμάσεις τὸ πρόσωπον αὐτῶν· ἔδει γὰρ ἀντι μὲν τοῦ σοῦ κεῖσθαι τὸ αὐτῶν· ἀντι δὲ τοῦ αὐτῶν. κεῖσθαι τὸ σοῦ· ἵνα ἦ ἐν τοῖς περιλοίποις αὐτῶν ἑτοιμάσεις τὸ πρόσωπόν σου· τοῦτο δὲ ἀπὸ τῆς ἐμμέτρου συνθέσεως πεπονθέναι δοκεῖ· καθὼς καὶ παρὰ τοῖς ἔξω ποιηταῖς συνεχέστερόν ἐστι τὰ τοιαῦτα εὑρεῖν. καὶ μάλιστα ἐν τοῖς λυρικοῖς: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,14a: Ὅμοιον τὸ ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου. [Mt 6,10par] τὴν δευτέραν δὲ σαφῶς παρουσίαν. εὔχεται διὰ τούτου γενέσθαι: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 20,14b: Τότε γὰρ πᾶσα δικαίων ψυχὴ ἐν ταῖς ἄνω γενομένη μοναῖς. τὰς πνευματικὰς ἀναπέμπει λατρείας: –

Hypothesis - Athanasius, exp. in Ps 21,1: Ἄδεται ὁ προκείμενος ψαλμὸς. ὑπερτῆς ἀντιλήψεως τῆς ἑωθινῆς. τοῦτέστιν ὅτι νυκτὸς καὶ ἀχλῦος διαβολικῆς ἠλευθέρωσεν ἡμᾶς ἐπιλάμψας ὁ μονογενὴς τοῦ θεοῦ λόγος. ἀνατολὴ ἐξύψους κατὰ τὸ γεγραμμένον· [Lc 1,78] ἠ καὶ ἀντίληψιν ἑωθινὴν. τὸν τῆς ἀναστάσεως τοῦ σωτῆρος ὁνομάζει καιρόν· ἐγήγερται γὰρ ὄρθρου βαθέος ὁδοποιήσας τῆ ἀνθρώπου φύσει τὴν εἰς ἀφθαρσίαν ὁδόν· ἄδει δὲ τὸν ψαλμὸν ὁ Χριστὸς ἐκ προσώπου τῆς ἀνθρωπότητος· σαφῶς δὲ καὶ τὰ συμβαίνοντα αὐτῶ παρὰ τῶν ἰουδαίων ἐν τῶ καιρῶ τοῦ σταυροῦ ἐξηγεῖται ἡμῖν: –

Hypothesis - Gregorius Nyss., Ps. inscr. II 5 (83,11–19 McDonough) in Ps 21,1:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,2b); sub auctore Symmacho Field: A ἀφεστήκασι τῆς σωτηρίας μου:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,2b); sub auctore Symmacho Field: Ϲ τῶν ὀδυρμῶν μου:

Hexaplaric variant - Quinta (Ps 21,2b): ἡ E´ τῆς βοήσεώς μου:

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 21,2b): ἡ S´ τῆς δεήσεώς μου·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,2b): A τοῦ βρυχήματός μου:

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,3a?); non habet Field: A σιωπήση

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 21,3b?); non habet Field: Θ σιωπήν·

Hexaplaric variant - Quinta (Ps 21,3b): ἡ E´ σιωπή·

Hexaplaric variant - Sexta (Ps 21,3b): ἡ S´ σιγή μοι·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,3b): Ϲ και νυκτὸς οὐκέστιν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,4a): Ϲ ἐν ἁγίοις·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. α´ in Ps 21,2b (418 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. β´ in Ps 21,4 (418 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,2a: Αἰτεῖ τὴν ἐποπτίαν τὴν παρατοῦ πατρὸς. τὰ ἡμῶν εἰς ἑαυτὸν μετατιθεὶς ἵνα παύση τὴν ἁρ.άαὶ. ἐφημᾶς μετάγει τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός· ἡμεῖς γὰρ ἐσμὲν οἱ γεγονότες ἐν ἀποστροφῆ καὶ ἐν καταλήψει διὰ τὴν ἐν Ἁδὰμ παράβασιν:

Commentary fragment - Gregorius Naz., or. 30,5 (234,20–236,32 Gallay – Jourjon) in 1Cor 15,28 et Ps 21,2a:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,2b: Σκόπει μοι πάλιν τὸ τῆς ἀνθρωπότητος πρόσωπον. ἐν Χριστῶ παρακαλοῦν ἀπαλλάττεσθαι τῶν παραπτωμάτων· καὶ τῶν ἐπαυτοῖς λόγων· δῆλον δὲ ὅτι τῆς ἑκάστω πρεπούσης δικαιοσύνης: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,3–4: Καθυποστιγμὴν ἀναγνωστέον· σημαίνει δὲ ἡμῖν ὅτι οὐκανώνητος τῆς ροσευχῆς ὁ καρπός· φησὶ γὰρ οὐκ εἰς ἄνοιαν ἐμοί· τοῦτέστιν οἶδα σαφῶς. ὡς κεκράξομαι μὲν ἐγὼ, εἰσακούση δὲ αὐτὸς. ὅτι γὲ καὶ κατοικῶν ἐν ἁγίοις τοῖς εἰς σὲ τὸν νοῦν ἔχουσιν, ἔπαινος καὶ δόξα αὐτῶν γίνη: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,5–6: Πατέρας ἑαυτοῦ διὰ τὸ κατασάρκα. τοὺς πατριάρχας καὶ τοὺς προφήτας φη(σίν):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,5a (PG 80,1012 C13–14):

Commentary fragment - Hesychius, comm. magnus (?) in Ps 21,3 (ineditum?): Ἡμέραν καὶ νύκτα. τὸν καιρὸν τοῦ σταυροῦ καλεῖ· ἀπο γὰρ ὥρας Ϛ´ ἕως ὥρας Θ´ ἐγένετο σκότος: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,7a: Ταπεινόφρονας εἶναι διδάσκει. καὶ μάλιστα προσιόντας θεῶ: –

Commentary fragment - Maximus Conf., qu. dub. 157 (109,4–110,13 Declerck; CCSG 10):

The attribution with the linking sign is at the top of the page. The text of the fragment to which these indications refer is placed first at the bottom of the page.

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,7 (PG 80,1013 A2–8):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,7b–9: Ταῦτα σαφῶς ὁ εὐαγγελιστὴς πεπράχθαι εἰς αὐτὸν κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ σταυροῦ φη(σι) καθὃν ἐπέσειον αὐτῶ οἱ παραπορευόμενοι τὰς κεφαλὰς. καὶ ἐβλασφήμουν εἰς αὐτὸν λέγοντες. εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ σῶσον εαυτόν: – [cf. Mt 27,40]

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. γ´ in Ps 21,7a (420 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. δ´ in Ps 21,10a (420 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,8–9 (PG 80,1013 A9–B3):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,10–11: Τοῦτο φη(σὶν) ἐπειδὴ κατευδοκίαν τοῦ πατρὸς ἐνηνθρώπησεν· ὅτε γὰρ φη(σὶν) ῆλθε τὸ πληρωμα τοῦ χρόνου ἐξαπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ γεννώμενον ἐκ γυναικός· [Gal 4,4] ἐπιγράφεται γὰρ καὶ ἐλπίδα τὸν ἑαυτοῦ πατέρα. καὶ τοῦτο λεγων ὡς ἄνθρωπος

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ε´ in Ps 21,10b (422 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,12: Εὔχεται πάλιν ὡς ἐκ προσώπου τῆς ἀνθρπότητος:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,12 (PG 80,1013 C6–8):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,13–14: Τῶν ἰουδαίων τοὺς ἄρχοντας φη(σίν):

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,13b); cf. Field (II 118, n. 22): A λιπαροὶ πλούσιοι·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,13b): Ϲ σιτιστοί·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 21,15b) = LXX (Ps 21,15b): Θ· ὁμοίως τοῖς Ο´·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,15b); cf. Field (II 119, n. 25): A διεσκορπίσθη·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,15b): Ϲ διέστη

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,13–14 (PG 80,1013 C11–1016 B1):

This fragment occupies not only the top of the page, but also the left column and the bottom of the page. It forms a framework around the Psalm column and the fragments below it.

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ς´ in Ps 21,15b (424 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,15a–b: Ὀστᾶ αὐτοῦ φη(σὶ) τοὺς ἁγίους μυσταγωγούς· εἰ γὰρ σῶμα αὐτοῦ ἡ ἐκκλησία. εἰκότως καὶ οἱ συνέχοντες αὐτὴν. νοηθεῖεν ἂν ὀστᾶ· ἠκούσαμεν δὲ τοῦ εὐαγγελιστοῦ ὡς συλληφθέντος αὐτοῦ παρὰ τῆς σπείρας τῶν στρατιωτῶν. διεσκορπίσθησαν οἱ μαθηταί: – [cf. Ioh 18,12]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,15c: Ἴδιον λύπης τὸ εἰρημένον· γέγραπται γάρ· ἤρξατο λυπ εῖ σθαι καὶ ἀδημονεῖν· [cf. Mc 14,33] ἐλυπεῖτο δὲ ὑπέρ τε τοῦ ϊουδαίων ἔθνους καὶ τοῦ προδότου ὅτι δὴ ἀπολεία παρελαμβάνοντο διατὴν εἰς αὐτὸν ἀσέβειαν:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,15c–16 (PG 80,1016 B13–C6):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,16a–b: Σημαίνει διατουτων τὴν ἐπιτῶ τιμίω σταυρῶ συμβᾶσαν αὐτῶ δίψαν· ὅτε καὶ αἰτήσαντι πιεῖν. ὄξος προσήνεγκαν αὐτῶ μετὰ χολῆς: – [cf. Ioh 19,28–29]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,16c: Χάριτι γὰρ θεοῦ ὑπερπαντὸς ἐγεύσατο θανάτου: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,17a–b: Πάλιν τοὺς ἄρχοντας σημαίνει:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,17c: Διὰ τοὺς ἐν τῶ σταυρῶ ἤλους φη(σίν):

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,17c): ἤσχυναν

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,18b (PG 80,1017 B9):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,19 (PG 80,1017 B11–12):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ζ´ in Ps 21,16c (424 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 21,17b (ineditum?): τοὺς ϊουδαίους λέγει:

Commentary fragment - fons ignotus in Ps 21,17c: τοῦ Χριστοῦ:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,17c–18a (PG 80,1017 A13–B8); cf. app. ad locum:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,18a: Ψηλαφῶντες κατατο εἰκὸς. ἅπαν αὐτοῦ τὸ σῶμα καὶ ἀναμετροῦντες ἕκαστον τῶν ὀστέων· ἵνα ἤδοιεν οὗ. τοὺς ἥλους πῆξαι χρή: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,18b: Ἀντιτοῦ ἐπεγέλασαν· ταῦτα δὲ φη(σὶ) διὰ τὴν κοκκίνην χλαμύδα· καὶ τὸν ἐξακανθῶν στέφανον καὶ τὸν ἀντισκήπτρου κάλαμον: – [cf. Mt 27,28–29]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,19: Σαφῶς ταῦτα ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ἀνεγράφει: – [cf. Mt 27,35 et Ioh 19,23–24]

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. η´ in Ps 21,19a (426 Rondeau – Géhin – Cassin):

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,21b): A μονομαχν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,21b): Ϲ μονότητα·

Hexaplaric variant - schol. in Hexapla (?) (Ps 21,22b); non habet Field: εἶδος θηρίου:

Hexaplaric variant - Theodotion (21,22b); non habet Field: Θ ὁμοίως τοῖς Ο´·

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,23b–24: Πάλιν ὡς ἄνθρωπος. ἠ ὅτι διατῆς ἐκκλησίας ἅπαν τὸ σπέρμα ἰσραὴλ τοὺς ἀποστόλους σημαίνει:

The letter B´ probably refers to the second column of Origen's Hexapla (see the indent above the letter). It is, however, devoid of the quotation.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,23a: Ἐδίδαξε γὰρ ἡμᾶς τὸν φύσει καὶ ἀληθῶς θεὸν καὶ ὁμοούσιον αὐτοῦ πατέρα:

The letter A refers to Aquila (Ps 21,23a?). It is, however, devoid of the quotation.

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,20: Μεθίστησι τοὺς λόγους εἰς προσευχὴν. ὑποτύπωσις ἡμῶν γενόμενος· ὡς δεῖ ἐν τοῖς πειρασμοῖς ἐπικαλεῖσθαι θεὸν. καὶ μὴ καταπίπτειν εἰς ἀκηδίαν: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,21–22: Τὴν κακίαν τῶν ἰουδαίων καὶ τὴν ἄνοιαν διὰ τούτων σημαίνει· διὰ ῥομφαίας καὶ χειρὸς κυνὸς καὶ λέοντος καὶ κεράτων μονοκερώτων: –

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. θ´ in Ps 21,21a (426–428 Rondeau – Géhin – Cassin); ἠ γνῶσις – τὴν ψυχήν· add. corr (in marg.) :

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ι´ in Ps 21,21b (428 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,25: Ἃ κατόρθωσεν ἡμῖν διἑαυτοῦ ὁ μονογενὴς, ἐκδιδάσκει σαφω:

Commentary fragment - Theodoretus (?), comm. in Ps 21,24 (PG 80,1020 C4–5) = Act 13,16: ※ Ἄνδρες ἱσραηλίται καὶ οἱ ἐν ὑμῖν φοβούμενοι τὸν θεόν: –

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,22b); non habet Field: A καὶ ἀποκεράτων ῥημίμ:

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,22b) = LXX (Ps 21,22b); non habet Field: Ϲ· μονοκερώτων· ὁμοίως: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,23 (PG 80,1020 A7–14; B2–6):

→

Due to the repetition of the word πρωτότοκος in the source text, in both Vat. gr. 754 and Coislin 10 at least two lines have been omitted by mistake. This omission must go back to a common ancestor.

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,24 (PG 80,1020 B11–C4):

Commentary fragment - Gregorius Nyss., or. dom. 2 (21,20–22,18 Callahan) in Luc 11,2 et in Ps 65,13b–14a et in Ps 75,12a :

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ια´ in Ps 21,26a (428 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιβ´ in Ps 21,27a (428 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,26a: Ἔπαινον τὴν δοξολογίαν φη(σίν)· ἔστι δὲ ταύτην παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτῶ γενομένην ἱδεῖν· ὅτε ἦλθεν φωνὴ ἄνωθεν λέγουσα· καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω: – [Ioh 12,28]

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,26b: Εὐχὴ μὲν ἡ ἐπαγγελία παρατῆ θεία ὀνομάζεται γραφῆ· οὐκοῦν ἡ τῆς ὑπακοῆς ἐκπλήρωσις ἡ γενομένη παρὰ τοῦ υἱοῦ τῶ πατρὶ· – καὶ τοῦτο μέχρι θανάτου σαρκὸς. – ὡσαὕτως ἂν νοηθεί· ἀποδοθείσης τῆς εὐχῆς παραυτοῦ τῶ πατρί: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,27a–b (PG 80,1021 B11–C3):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,27–28a: Προαγόρευσις τῆς τῶν ἐθνῶν κλήσεως. διατούτων σημαίνεται: –

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 21,28b): A Ϲ αἱ συγγένειαι·

Hexaplaric variant - Aquila, Symmachus (Ps 21,30a): A Ϲ αἱ λιπαροι·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 21,30b; apud Field II 120, n. 49); sub auctore Aquila Field: Θ κάμψουσιν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,30b): Ϲ ὁκλάσουσιν·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 21,30b; apud Field II 120, n. 49); sub auctore Aquila Field: Θ χοῦν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,30b): Ϲ κόνιν

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 21,30c): Θ καὶ ἡ ψυχὴ αὐτοῦ ζῆ·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,30c): Ϲ οὗ ἡ ψυχὴ ζήση·

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,30c): A αὐτῶ ζῆ·

Hexaplaric variant - Quinta, Sexta (Ps 21,30c): ἡ E´ S´ ὁμοίως τοῖς Ο´· ἡ ψυχή μου·

Hexaplaric variant - Theodotion (Ps 21,31a); apud Field (II 120, n. 51): Θ καὶ τὸ σπέρμα μου

Hexaplaric variant - Aquila (Ps 21,31a); apud Field (II 120, n. 51): A σπέρμα δουλεύσει·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,31a): Ϲ σπέρμα δὲ λατρεύσει αὐτῶ:

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,27c (PG 80,1021 C4–6):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,28a (PG 80,1021 C11–14):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,28b–29: Βασιλεῦσαι λέγεται τῶν επιγῆς καίτοι βασιλεὺς πάντων ὢν καθὸ θεὸς. διατὸ ἐπιστρέψαι αὐτοὺς ἐκ τῆς τῶν δαιμόνων πλάνης εἰς τὴν εἰς αὐτὸν πίστιν: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,28b (PG 80,1021 D1–3):

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,29 (PG 80,1024 A2–8):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιγ´ in Ps 21,28a (430 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιδ´ in Ps 21,29 (430 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιε´ in Ps 21,30a–b (432 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ις´ in Ps 21,30c (432 Rondeau – Géhin – Cassin):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,30a: Τὴν πνευματικὴν δηλονότι γραφήν· πίονας δὲ αὐτοὺς καλεῖ. διὰ τὸ εὐτραφὲς τῶν θείων λογίων:

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,30b: Τοῦτο φη(σὶ) διὰ τὸ κλίνειν αὐτῶ γόνυ τοὺς πιστεύοντας· οὗτοι δὲ οἱ πιστεύσαντες πᾶλαι ἦσαν. οἱ καταβάντες εἰς τὴν γῆν· τοῦτέστιν οἱ πεσόντες εἰς ὄλεθρον καὶ φθορὰν, διὰ τὸ μὴ εἰδέναι αὐτοὺς τὸν κύριον: –

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,30c–31a: Ἁγία γὰρ καὶ ἄμωμος. ἡ Χριστοῦ γέγονεν ζωὴ. ἣν πεποίηται μετὰ σαρκὸς ἐπιτῆς γῆς· μόνος γὰρ αὐτὸς οὐκ ἐποίησν ἁμαρτίαν. καίτοι καθημᾶς γεγονὼς καὶ σάρκα λαβὼν τὴν φιλαμαρτήμονα· σπέρμα δὲ θεοῦ νοηθείαν [lege νοηθεῖεν] [lege νοηθείεν] ἂν. οἱ διαυτοῦ κεκλημένοι διὰ πίστεως: –

Commentary fragment - Theodoretus, comm. in Ps 21,30c–31a (PG 80,1024 B12–C4):

Commentary fragment - Athanasius, exp. in Ps 21,31b–32: Πάλιν τὰ ἔθνη σημαινει:

Next to this Expositio is the number ιζ´ instead of the number KZ´. The number ιζ´ should have been placed next to the scholion of Evagrius, which remained uncounted. Next to Ps 21,31b are both the number KZ´ and the number ιζ´.

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,31b): Ϲ ἀναγραφήσεται ἐν βιβλίω

Hexaplaric variant - Αquila, Theodotion (Ps 21,32b): Α Θ ὅτι ἐποίησεν·

Hexaplaric variant - Symmachus (Ps 21,32b): Ϲ ἣν ἐποίησεν·

Commentary fragment - Evagrius, schol. nr. ιζ´ in Ps 21,31b (434 Rondeau – Géhin – Cassin):