header-image

Paris. Coislin 12 (CPG C40.17; Rahlfs 1717) - Codices varii (Primary Catena)

(Ps.)-Athanasius, Expositiones in Psalmos (Ps 7,9b to Ps 19)

transcribed by

Maria-Lucia Goiana (Ps 1 to Ps 10; reviewed by Sebastiano Panteghini)

and by

Sebastiano Panteghini (Ps 11 to Ps 21)

encoded by

Thomas Klampfl (Ps 1 to Ps 10) and Sebastiano Panteghini (Ps 11 to Ps 21)

FWF Project 32988

Available under the Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0)

2024-09-06

Paris, Bibliothèque nationale de France (BNF), Coisl. 012

The content of the manuscript is:

  • f. 1r–3v: Eusebiana in Psalmos
  • f. 3v: Hypothesis in Canticum canticorum
  • f. 4r-8r: Michael Psellus, De Inscriptionibus Psalmorum (poema 1)
  • f. 8v: vacuum
  • f. 9r: medica, remedia varia
  • f. 9v: liturgica
  • f. 10r–326v: Catena textualis in Psalmos (alternating catena or Textkatene): ex Ps 7,〈9a〉 usque ad Ps 17,33a (f. 10r–61v); I folium deperditum; ex Ps 18,〈4a〉 usque ad Ps 72,10 (f. 62r–326v)
  • f. 327r–327v: Iohannes Damascenus, Passio S. Artemii

Physical description of the manuscript:

Form: codex

Material: paper (f. 10r–326v)

Extent: 302 x 200 mm

Layout of the pages: 327 ff., ca. 30 lines per page

Scripts:

  • Minuscule informal

In addition to the Expositiones, this catena uses only the Psalm commentaries of three other authors: Basil of Caesarea, John Chrysostom, and Theodor of Mopsuestia. Lemmas mostly consist of only the first words of the quoted Psalm line.

Decoration: absent

Written in the early 12th century (f. 10r–326v)

The punctuation faithfully reproduces that of the manuscript, where it is unambiguous. It makes use of the three dots inherited from ancient interpunctive theory: high dot or τελεία στιγμή (·) at the end of the sentence; middle dot or μέση στιγμή (·) between clauses (κῶλα); low dot or ὐποστιγμή (.) before the part that gives fulfillment to the sentence. Manuscript practice may deviate from these rules. The following Codepoints are used in the transcription: 0387 (hex) "GREEK ANO TELEIA", 00B7 (hex) "MIDDLE DOT", 002E (hex) "FULL STOP", 002C (hex) "COMMA", 2022 (hex) "BULLET", 2058 (hex) "FOUR DOT PUNCTUATION", and 003A (hex) "COLON".

The transcription of the fragments is semi-diplomatic: orthographic peculiarities of the manuscript are not normalized but the resolution of abbreviations is not indicated by round brackets. Exceptions are tachygraphic (ἐστί) and φη(σί) abbreviated by suspension. Phenomena related to the writing process like additions, deletions, substitutions, or corrections are documented.

(10v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 7,9b

Lemma: Ps 7,9b

ξιοῖ πάλιν ἀπὸ τῶν [ὄ]ντων ἐχ[θ]ρῶ[ν σωθῆναι] φὧν ἔπραξε τὸν ἔλεο[ν] ἐκκ[α]λούμε[νο]ς[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(ανασίου)

Vat. gr. 754

(13r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 7,12–14

Lemma: Ps 7,12a

Σαφῶς διὰ τῶν τοιούτων παρίστησι τὸ μακρόθυμον τοῦ θεοῦ· ἀναβολὴν μὲν ἔχον τῆς ἡμετέρας κολάσεως· οὐ μὴν παντελῆ συγγνώμην: – (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(14v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 7,14b

Lemma: Ps 7,14b

Βέλη τὴν τιμωρίαν· καιομένοις δὲ τοῖς ἀξίοις πυρός· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(16v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,3a

Lemma: Ps 8,3a

Τῶν κατὰ θεὸν νηπιαζόντων τῆ κακία· τοῦτο δὲ σαφῶς καὶ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ἀναγέγραπται εἰρηκὼς ὁ σωτήρ· ὅτε τοὺς παῖδας οἱ φαρισαῖοι ἐπεστόμιζον εὐλογοῦντας τὸν θεόν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(17r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,3b

Lemma: Ps 8,3b

[Ἢ] [τ]ν νοητῶν· ἢ καὶ τῶν αἰσθητῶν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(17v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,3c

Lemma: Ps 8,3b

Τὸν διάβολον δηλονότι· ἐπειδὴ μετὰ τὸ ἀναγ[κ][ά]σαι πληρῶσαι τὴν ἁμαρτίαν. καὶ τιμωρεῖ[ται] τοὺς ἁμαρτάνοντας. τὸ μέγεθος αὐτοῖς τοῦ ἁμαρτήματος ἐν ὀφθαλμοῖς παριστῶν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(18r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,4a

Lemma: Ps 8,4a

ἐκεῖνοι μέν φησιν ἀγανακτοῦσι τῶν νηπίων καταρτιζόντων αἶνον· ἐγὼ δὲ τὸ οὕτω μέγα κτίσμα καὶ περικαλλὲς τοὺς οὐρανοὺς φημὶ, μικρόν τι ἔργον τῆς σῆς δημιουργίας θεωρῶ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(18v–19r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,5–7b

Lemma: Ps 8,5a

Ταῦτα τοῦ Παύλου σαφῶς ἐπὶ τὸν σωτῆρα ἡμῶν || ἐξειληφότος, ἀρκεῖσθαι τῆ ἐκδόσει χρή· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(20r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,8a

Lemma: Ps 8,8a

Τοὺς ἐξ ἰσραὴλ πιστεύσαντας αἰνίττεται[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,8b

Lemma: Ps 8,8b

Διὰ τουτων, τὰ ἔθνη δηλοῖ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,9a

Lemma: Ps 8,9a

Τοὺς ἐπηρμένους κατὰ τὸν βίον· καὶ τὰ ὑψηλὰ φρονοῦντας· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,9b

Lemma: Ps 8,9b

Tοὺς ἀλογωτάτους λέγει· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(21r–v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 8,10

Lemma: Ps 8,10

Ἀναδιπλασιάζει τὸ θαῦμα· ἐκπληττόμενος || ὡς ἔφην ἐπὶ τῆ γενομένη τῶν ἀνθρώπων θεογνωσία· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(22r)

Hypothesis: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,1

Lemma: absent

Διὰ τούτου τοῦ ψαλμοῦ, τὰ κρυφέως πεπραγμένα τῶ σωτῆρι δηλοῖ· πολλὰ δὲ ἦν αὐτοῦ τὰ κρυφίως πραττόμενα· ἥ τε ἐκ παρθένου διὰ πνεύματος ἁγίου κατὰ σάρκα γέννησις· αἵ τε παράδοξοι καὶ θαυματουργοὶ δυνάμεις· ὅ τε θάνατος αὐτὸς καὶ ἡ εἰς ἅδου κάθοδος· καὶ ἡ ἐκ νεκρῶν ἀναβίωσις〈·〉 ταῦτα γὰρ πάντα κρυφίως αὐτῶ πέπρακται· ἀπέκρυψε γὰρ αὐτὰ καὶ τοὺς ἄρχοντας τοῦ κόσμου τούτου· ὑπὲρ δὴ τούτων τῶν κρυφίων ὁ προφήτης ἐκ προσώπου τῆς ἀνθρωπότητος εἰσέρχεται εὐχαριστῶν καὶ λέγων· ἐξομολογήσομαί σοι κύριε· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(24r–v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,4a

Lemma: Ps 9,4a

[Ἐπ] τίσιν ἡ ἐξομολόγησις δηλοῖ· ἐχθρὸν δὲ αὐ[τ]οῦ τὸν θάνατον εἶναι φησί· τὸν εἰς τὰ ὀπίσω || ποστρεφόμενον· τουτέστιν εἰς τὸ μὴ εἶναι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(24v–25r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,4b

Lemma: Ps 9,4b

Ἐπειδάν φησιν ἀποστραφῆ εἰς τὰ ὀπίσω ὁ θά[νατος] τότε δὴ καὶ πᾶσα δύναμις ἀντικειμένη κατα[ργη]||θ[ήσ]εται· εἰ γὰρ ἔσχατος ἐχθρὸς καταργεῖται ὁ θάνατος· δηλονότι προαναιρεθεισῶν ἁπασῶν τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(25r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,5a

Lemma: Ps 9,5a

Τὴν αἰτίαν τῆς εὐχαριστίας ἀποδίδωσιν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,5b

Lemma: Ps 9,5b

Τὸ ἐκάθισας, τὴν εἰς το κρίνειν ἐπισκοπὴν δηλοῖ τοῦ θεοῦ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,6a

Lemma: Ps 9,6a

Τοῖς νοητοῖς ἐχθροῖς δηλονότι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,6b

Lemma: Ps 9,6b

Τὸν δράκοντα φη(σίν)· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(25v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,7a1

Lemma: Ps 9,7a1

Ῥομφαίας τοῦ διαβόλου. τὰς ἀντικειμένας δυνάμεις φησι δι’ ὧν ἦν ἰσχυρός· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,7a2

Lemma: Ps 9,7a2

Καὶ ποίας ἢ ταῦτας· περὶ ὧν ἀλλαχοῦ λέγεται ὅτι ἔθηκας εἰς χῶμα πόλεις ὀχυράς τοῦ πεσ[εῖν] αὐτῶν τὰ θεμέλια· αὗται δέ εἰσι πάλιν αἱ ἀντ[ι]κείμεναι δυνάμεις· αἳ ὥσπερ πόλεις ὀχυρα[ὶ] τετειχισμέναι τοὺς ἁλῶντας αὐτῶν τῆ [πά]τη ἐν ἑαυταῖς συλλαβοῦσαι εἶχον· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(26r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,7b

Lemma: Ps 9,7b

Ἐξάκουστος γὰρ γέγονεν αὐτῶν ἡ ἀπώλεια: – (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(27r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,10a

Lemma: Ps 9,10a

Τῶ πτωχῶ τῶ πνεύματι λαῶ φησίν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(27v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,10b

Lemma: Ps 9,10b

Ὡς τὸ. καιρῶ δεκτῶ ἐπήκουσά σου[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(28v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,12a

Lemma: Ps 9,12a

Τῆ ἐπουρανίω φη(σίν)· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,12b

Lemma: Ps 9,12b

Ταῦτα ὡς πρὸς τοὺς ἀποστόλους· καὶ τοὺς τῶν εὐαγγελίων κήρυκας φησί· τίνα δὲ τὰ ἐπιτηδεύματα, διὰ τῶν ἑξῆς σημαίνει· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(29r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,13a

Lemma: Ps 9,13a

Τὰ αἵματα φησὶ τὰ ὑπὲρ αὐτοῦ χεόμενα ἐκζητήσει ἐπὶ τῶ ἐκδικίας ἀξιῶσαι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,13b

Lemma: Ps 9,13b

Πένητας πάλιν τοὺς δι’ αὐτὸν πτωχεύοντας φη(σίν)· οἳ διαπαντὸς τὰς πρὸς αὐτὸν ἱκετείας ἐποιοῦντο ἐκδίκησιν τῶν κατ’ αὐτῶν γενομένων ἀδικιῶν παρὰ τῶν δαιμόνων αἰτοῦντες: (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(29v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,14a

Lemma: Ps 9,14a

Αὕτη ἡ εὐχὴ τῶν πενήτων[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,14b

Lemma: Ps 9,14b

Διὰ τοῦτο φησὶν ἐγερεῖ σε ἐκ γῆς ταπεινώσεως ἵνα ἐν τῆ ἐπουρανίω συγχορεύσωμεν σιών[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(30v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,16a

Lemma: Ps 9,16a

Ταῦτα φησὶ πεπόνθασιν. ἃ τοῖς ἁγίοις ἐξήρτυσαν: (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(31v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,17a

Lemma: Ps 9,17a

Κρίμα γὰρ ἀληθῶς δίκαιον τὸ τοὺς κατασκευάσαντας ἀνθρώπω τὸν θάνατον. ἐν αὐτῶ περιληφθῆναι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(33r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,20a

Lemma: Ps 9,20a

Ἐπιλάμψειν τοῖς ἐπὶ τῆς γῆς εὔχεται τὸν μονογενῆ· ὅπως ὁ ὑψηλοφρονῶν ἐκεῖνος διάβολος· ὃν καὶ ἄνθρωπον ἐπὶ τοῦ παρόντος καλεῖ. ἐπὶ πλεῖον μὴ ἐπαίρη τὴν ὀφρῦν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,20b

Lemma: Ps 9,20b

[Τ]ὴν ἐπὶ σωτηρία γενησομένην τῶν ἐθνῶν κρίσιν, γενέσθαι εχεται[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(33v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,21a

Lemma: Ps 9,21a

Καὶ τίς ὁ νομοθέτης. ἢ ὁ τὸν τῆς καινῆς διαθ[ή]κης νόμον ἡμῖν εἰσηγησάμενος[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(34r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,21b

Lemma: Ps 9,21b

Τῆ ὑπερβολῆ τῆς τῶν δαιμονίων ἀπάτης, εἰς κτηνῶν ἦσαν μετενεχθέντες τρόπον· ὡς λέγεσθαι περὶ αὐτῶν· παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,22a

Lemma: Ps 9,22a

Ἐπιταχῦναι τὴν μικρὸν ὕστερον γενησομένην τῶν ἐθνῶν κλῆσιν εὔχεται· τοῦτο δὲ αὐτῶ πεποίηκεν ἡ τοῦ διαβόλου ὑπεροψία· (→ Edition)

Attribution: τοῦ Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(34v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,22b (ineditum?)

Lemma: Ps 9,22b

Τουτέστι παρορᾶς ἐν καιροῖς θλίψεως〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθα(νασίου)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,23a

Lemma: Ps 9,23a

Ἡ ὑπεροψία φησὶ τοῦ πονηροῦ, πύρωσις τῶ πτωχῶ σου γίνεται λαῶ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(35v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,23b

Lemma: Ps 9,23b

Ἀντὶ τοῦ συλληφθήσονται· σὺ γὰρ εἶ φησιν ὁ δρασσόμενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῆ πανουργία αὐτῶν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,24a

Lemma: Ps 9,24a

Τοσαύτη σου φησὶ γέγονεν ἡ ἀνεξικακία, ὡς καὶ διὰ τὸ ἀτιμωρήτους μένειν τοὺς ἀσεβεῖς, λοιπον καὶ παρά τισι τῶν ἀνοητοτέρων. ἀπόδεκτον αὐτῶν εἶναι τὸν βίον· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(35v–36r)

Commentary fragment: quotation-expanded - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,25a

Lemma: Ps 9,25a

Παρώξυνε μὲν χλευάζων τοὺς περὶ τῆς προνοίας καὶ τῆς κρίσεως αὐτοῦ λόγους· πολλοὶ μὲν ἀκούοντες τοιοῦτό τι. γελῶσιν εὐθέως· τούτω δὲ συναπτέον καὶ τὸ κατὰ τὸ πλῆθος τῆς ὀργῆς αὐτοῦ· ἵνα ἦ τὸ ὅλον οὕτως· παρώξυνε τὸν κύριον φησὶν ὁ ἁμαρτωλός· πλῆθος ὀργῆς ἑαυτῶ θησαυ||ρίζων· τὸ γὰρ αὐτοῦ, ἐπὶ τοῦ παροξύνοντος ληπτέον· εἶτα τὸ ἐπιφερόμενον τούτω· τὸ οὐκ ἐκζητήσει· καθ’ ὑποστηγμὴν ἀναγνωστέον· ἱνα ἦ το λεγόμενον οὕτω· ἆρ οὖν ὁ μὲν παροξύνει τὸν θεὸν· καίτοι πλῆθος ἑαυτῶ ἐκκαίων ὀργῆς· ὁ δὲ ἐκζητήσει, κατὰ τὸ πλῆθος τῆς ὀργῆς〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(36r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,25b

Lemma: Ps 9,25b

Καθὑποστιγμὴν ἡ ανάγνωσις· ἵνα ἦ οὐκ ἐκζητήσει φησὶν ὁ θεός· καὶ ἀποδώσει αὐτῶ κατὰ τὴν ὀργὴν ἣν αὑτῶ ἐθησαύρισεν ἐν ἡμέρα ὀργῆς[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,25c

Lemma: Ps 9,26a

Ἀρχὴ πάσης πονηρᾶς πράξεως, τὸ μὴ λογίζεσθαι κριτὴν τὸν θεόν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

The attributions of the first two fragments commenting on Ps 9,26b are chiastically misplaced: the hexaplaric variant extracted from John Chrysostom is attributed to Athanasius, while the latter's Expositio is preceded by ἄλλως.

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 9,26b

Lemma: Ps 9,26b

Ὁ γὰρ μὴ ἐπιστάμενος ὅτι ἔστι θεὸς, οὐδὲ ὅτι κριτὴς οἶδεν· (→ Edition)

Attribution: ἄλλως

Vat. gr. 754

(36v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,26c

Lemma: Ps 9,26c

Ὅμοιον τῶ τὴν οἰκουμένην ὅλην καταλήψομαι τῆ χειρὶ ὡς νοσσιάν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,28a

Lemma: Ps 9,27a1

Παράμονον ἕξειν φησὶ τὴν εὐημερίαν λελόγισται διὸ καὶ πικρίας καὶ δόλου τὸ στομα πεπλήρωται· καὶ μὴν καὶ ἐνεδρεύει πτωχοὺς πρὸς τὸ ἀποκτεῖναι διὰ τῶν ἰδίων παγίδων· τὸ δὲ μετὰ πλουσίων, τί ἂν ἕτερον νοηθείη· ἢ τῶν πλουτούντων ἐν κακοῖς· οὗτοι γὰρ δὴ τῶ διαβόλω κατὰ τῶν πτωχῶν τῶ πνεύματι συμπράττουσιν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(37r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. (?) in Ps 9,27a2 (PG 27,89 A1–3)

Lemma: Ps 9,27a2

Ἀντὶ τοῦ οὐ μὴ σφάλω· οὐ μὴ περιτραπήσομαι εἰς γενεάν· οὐ γὰρ ἔσομαι ἐν κακώσει[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(37v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,31b

Lemma: Ps 9,31b

Ὅταν εἴπη φη(σὶ) νενίκηκα. τότε πεσὼν αἰσχύνεται· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,32a

Lemma: Ps 9,32a

Τοῦτο αἴτιον καὶ τοῦ ἐπαρθῆναι καὶ τοῦ πεσεῖν αὐτόν[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,33a

Lemma: Ps 9,33a

Εὔχεται τὴν ἀνοχὴν τοῦ θεοῦ καὶ τὴν χρηστότητα κινηθῆναι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(38r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,33b

Lemma: Ps 9,33b

Mὴ ὑψουμένης γὰρ ἐπὶ τιμωρία τῶν ἀσεβῶν τῆς χειρὸς τοῦ θεοῦ, προπετέστεροι γίνωνται· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,35a

Lemma: Ps 9,35a

Σὺ φησὶν ὦ κύριε παντα γινώσκεις· καὶ οὐδέν σε τῶν πραττομένων λανθάνει· οὐδὲ τῶν ἐν διανοία καὶ λογισμῶ ἀνιόντων· ἀλλὰ καὶ τοὺς πόνους τῶν ἀνθρώπων· καὶ τοὺς θυμοὺς τῶν ἐπηρεαζόντων· καὶ τοὺς παροργισμοὺς οἶδας ἀκριβῶς· ἐπειδὴ πάντων τοὺς λογισμοὺς κατανοεῖς· καὶ σὺ εἶ ὁ ἐτάζων καρδίας καὶ νεφρούς· καὶ ταῦτα πάντα ἐφορῶν μακροθυμεῖς· εἰδὼς ὅτι ὑπὸ τὰς σὰς χειρας οἱ πάντες τυγχάνουσι· καὶ οὐκ ἔστι ποῦ οὐδενὶ ἐκτὸς διαδράναι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(38v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,35b

Lemma: Ps 9,35b

Τουτέστι τὴν παρ[ὰ] σοῦ περιμένειν βοήθειαν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(39r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,36a

Lemma: Ps 9,36a

Ἀντὶ τοῦ τὴν δυναστείαν· (→ Edition)

Attribution: [Ἀ]θ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,36b

Lemma: Ps 9,36b

Δι’ αὐτὴν μὲν τὴν ἁμαρτίαν· τὸ δὲ ὅλον οὕτως· ἐὰν φησὶν ἐκζητήσης τὴν ἁμαρτίαν τοῦ πονηροῦ, οὐ μὴ εὑρεθῆ· τουτέστιν ἀπολεῖται ὁ πονηρὸς δι’ αὐτήν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,37a

Lemma: Ps 9,37a

Ἐν τῶ μέλλοντι καὶ νέω αἰῶνι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(39v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,37b

Lemma: Ps 9,37b

Ἐν γὰρ τῆ βασιλεία αὐτοῦ βληθήσονται εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,38a

Lemma: Ps 9,38a

Αὕτη γὰρ ἦν αὐτῶν ἡ ἐπιθυμία· καὶ οὗτος ὁ πόθος τὸ τῶν μελλόντων ἀξιωθῆναι ἀγαθῶν〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,38b

Lemma: Ps 9,38b

Εἰς τοῦτο γὰρ ἑτοιμαζόμενοι, πάντα ὑπομένειν τὴν καρδίαν ηὐτρέπιζον[·] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 9,39a

Lemma: Ps 9,39a

Ὅταν φησὶ τὴν ἐκδίκησιν τῶν πτωχῶν ποιήσης, τότε οὐκέτι προσθήσει τοῦ μεγαλαυχεῖν ἄνθρωπος: (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(40v–41r)

Commentary fragment: quotation - lost - Athanasius, exp. in Ps 10,3b–4b

Lemma: Ps 10,3b

Εἰ καὶ οἱ ἐχθροί φησι τὰ τοιάδε ἔδρασαν, ἀλλ’ ὁ κύριος ὁ ναὸν ἔχων τὸν οὐρανὸν· ἐξέτασιν τῶν δικαίων καὶ τῶν ἀσεβῶν ποιούμενος, τοῖς μὲν ἀπονέμει || τὰ ἀγαθά· τοὺς δὲ ταῖς αἰω[ν]ίοις [π]α[ρα]πέμπει κολάσεσιν· (→ Edition)

Attribution: [Ἀθ(α)ν(ασίου)]

Vat. gr. 754

(41r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 10,4c

Lemma: Ps 10,4c

ὀφθαλμοὺς, τὴν εὐεργετικὴν ἐπισκοπήν δηλοῖ:– (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 10,4d

Lemma: Ps 10,4d

Βλέφαρα τὴν κριτικὴν αὐτοῦ πρόνοιαν· καὶ τῶν πραγμάτων ἐξεταστικήν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(42r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,1

Lemma: Ps 11 (Ψαλμὸς ια´)

Εἴρηται τὰ περὶ τῆς η´ ἐν τῶ ς´ ψαλμῶ· εὔχεται δὲ ῥυσθῆναι τῆς γενεᾶς τῆς πονηρᾶς· αὕτη δὲ ἂν εἴη ἡ γενεὰ, ἡ ἐπὶ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ· περὶ ἧς αὐτὸς ἔλεγεν· ἄνδρες νινευῖται ἀναστήσονται καὶ κρινοῦσι τὴν γενεὰν ταύτην· [cf. Mt 12,41] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)[ν(ασίου)]

Vat. gr. 754

(43r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,3a

Lemma: Ps 11,3a

τὰς κατὰ τοῦ σωτῆρος συνάγων ἐπιβουλάς· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,3b

Lemma: Ps 11,3b

Ὅτι διδάσκαλον αὐτὸν ἀποκαλοῦντες καὶ ἀγαθὸν ἕτερα βουλεύονται περὶ αὐτοῦ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(43v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,4–5a

Lemma: Ps 11,4b

Πῶς γὰρ οὐ μεγαλορήμων ἡ γλῶσσα ἐκείνη· ἡ τολμήσασα τῶ σωτῆρι λέγειν ἐν ποία ἐξουσία ταῦτα ποιεῖς· καὶ τίς σοι ἔδωκε τὴν ἐξουσίαν ταύτην〈·〉 [Mc 11,28] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,5b

Lemma: Ps 11,5b

Ὡς τοῦτο διακονουμένων ἐκείνων τὸ ἐξουσίαν ἔχειν πᾶν ὅ τι ἂν βούλοιντο εἰπεῖν κατὰ τοῦ σωτῆρος: – [Ioh 9,29] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,5c

Lemma: Ps 11,5c

Ὅμοιον τῶ τοῦτον δὲ οὐκ οἴδαμεν πόθεν ἐστίν (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(44r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,6a–c

Lemma: Ps 11,6a

Πτωχοὺς μὲν καὶ πένητας τοὺς κατὰ πνεῦμα λέγει· ὧν καὶ τοῦ στεναγμοῦ εἰσακούσας, ἀναστήσομαι φη(σίν)· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(44v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,6d

Lemma: Ps 11,6d

Τουτέστι φανερὸν πᾶσι καταστήσω τὸ σωτήριον ἐξάκουστον παρασκευάσω γενέσθαι· ἐκηρύχθη γὰρ εἰς πᾶσαν τὴν γῆν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,7b

Lemma: Ps 11,7a

Ἀληθεῖς φησιν οἱ λόγοι οἱ περὶ τοῦ σωτηρίου ἐπηγγελμένοι· ὥσπερ καὶ τὸ ἀργύριον τὸ πολλάκις χονευθὲν καθαρόν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(45r)

Commentary fragment: quotation-abbreviated - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,8–9a

Lemma: Ps 11,8a

Διὰ τοῦτο φησὶ φυλάξεις ἡμᾶς· ἐπειδὴ κυκλοῦντες κυκλοῦσιν ἡμᾶς οἱ ἀσεβεῖς ἐπιβουλεύοντες τῆ ἡμῶν σωτηρία· οὗτοι δὲ ἂν εἶεν αἱ ἀντικείμεναι δυνάμεις· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(45r–v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 11,9b

Lemma: Ps 11,9b

Ὕψος μὲν τὴν δύναμιν λέγει· πολυωρίαν δὲ τὴν πολυχρονιότητα· ἵνα ἦ τὸ λεγόμενον τοῦτο· διὰ τῆς σῆς ἰσχύος πολυχρονιώτητα || αἰώνιον τε ζωὴν ἡμῖν δέδωκας· μετὰ γὰρ τὴν σωτήριον ἀνάστασιν. εἰς ἀπεράντους αἰῶνας τὰ τῆς ζωῆς ἡμῶν ἐκτείνεται· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 12,1

Lemma: Ps 12 (Ψαλμὸς ΙΒ´)

Τοῦτον ἄδει τὸν ψαλμὸν ἐν μετανοία τοῦ ἁμαρτήματος γεγονώς· ἅμα δὲ καὶ τὸ σωτήριον ἡμῖν εὐαγγελιζόμενος· δι᾿ οὗ ἐλάβομεν ὑπογραμμὸν πῶς δεῖ ἡμᾶς ἐν ἁμαρτία γεγενημένους, προσιέναι τῶ θεῶ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(46r–v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 12,2a

Lemma: Ps 12,2a

Ὡς μακρᾶς οὔσης τῆς γινομένης αὐτῶ διὰ τὴν || ἁμαρτίαν ἐν τῆ μετανοία πρὸς θεὸν προόδου〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(46v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 12,2b–3b

Lemma: Ps 12,2b

Ἀνιῶμαι γάρ φησι βουλευόμενος κατὰ ψυχὴν μήπως ἄρα ἐν τῆ ἁμαρτία ἀποθανοῦμαι· καὶ τοῦτό ἐστιν ὃ μάλιστα ὀδύνας μου τῆ ψυχῆ παρασκευάζει· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(47v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 12,3c

Lemma: Ps 12,3c

Εἰ γὰρ θεοσεβούντων ταπεινοῦται, δῆλον ὅτι ἁμαρτανόντων ὑψοῦται· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(48r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 12,4b

Lemma: Ps 12,4b

Tοὺς τῆς διανοίας δηλονότι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(49v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 12,6a–b

Lemma: Ps 12,6a

Θαρρῶ φησιν ἁμαρτίας ἄφεσιν δέξασθαι τῶ ἐλέει προσανέχων τῶ σῶ· διὸ καὶ τὸ σωτήριον δέδωκας πᾶσιν ἀνθρώποις· ὅπερ σωτήριον ἀγαλλιᾶσθαι παρασκευάσει μου τὴν καρδίαν· τὴν πάλαι ὀδυνωμένην διὰ τὴν ἁμαρτίαν·

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

At the end of Ps 12 (f. 52r) the scribe wrote the following: ὁ π(ατ)ριάρχ(ης) Φώτιο(ς) ταῦτα γρά(φει)·

Hypothesis: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,1a

Lemma: Ps 13,1a (Ψαλμὸς ΙΓ´)

Διαρρήδην ἐν τῶ παρόντι ψαλμῶ σαφηνίζει τῶν ἀνθρώπων τὴν εἰς τὸ παντελὲς τῶν ἐπιτηδευμάτων ἀσέβειάν τε καὶ παρανομίαν· ἵνα τὸ ἀναγκαῖον τῆς ἐπιφανείας ἀνακηρύξη Χριστοῦ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,1b–2

Lemma: Ps 13,1b

Ἐπειδὴ μὴ λογισάμενοι φησὶν εἶναι θεὸν ἐφορῶντα τὰ ανθρώπινα καὶ κρίνοντα κρίσει δικαία πᾶσαν ἀθεμιτουργίαν εἰργάσαντο, τούτου δὴ χάριν ὁ κύριος ἐκ τοῦ οὐρανοῦ διέκυψε/·\ τοῦτο δ《ὲ》 σαφῶς τὴν εἰς ἀνθρώπους τοῦ κυρίου πάροδον κατασημαίνει〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,3a–b

Lemma: Ps 13,3a

Ἐλθών φη(σιν) ὁ κύριος οὐδένα εὗρεν χρηστότητος ἐργάτην· ἀλλὰ γὰρ υπεύθυνον πάση πράξει ἀτόπω〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,4a

Lemma: Ps 13,4a

Καθ᾿ ὑποστιγμὴν ἀναγνωστέον καὶ ἔξωθεν τὸν κύριον προσληπτέον· ἵνα ἦ τοῦτο τὸ σημαινόμενον εἰ καὶ πάντες φη(σὶν) ἐξέκλιναν· καὶ τὸ ἐποίησαν, οὐ μελλουσι γινώσκειν τὸν κύριον· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(52v–53r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,4b

Lemma: Ps 13,4b

Κατήσθιον γὰρ τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀναπείθοντες προσκυνεῖν τῆ κτίσει παρὰ τὸν κτίσαντα· καὶ οὗτοι φη(σὶν) ἑτέροις κακῶν εἰσηγηταὶ γε||νόμενοι, τὸν κύριον οὐκ ἐπικαλέσονται· οὕτω γὰρ ἀναγνωστέον· μέλλοντα ἀντὶ παρεληλυθότος· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(53r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,5a; cf. Cyrillus (?), fr. in Ps 13,5a (PG 69,804 B7–10)

Lemma: Ps 13,5a

Ὁ Μωσέως νόμος φη(σὶν) κόλασιν ἐποίει· ὁ δὲ τοῦ Χριστοῦ φόβος ἁγνός ἐστιν· ὡς υἱοὺς γὰρ φοβεῖσθαι πατέρα παρασκευάζει· κατὰ τὸν καιρὸν τοίνυν ἐκεῖνον φη(σὶ) καθ᾿ ὃν δηλονότι ἡ ἐπιφάνεια, φόβον φοβηθήσονται ὧ οὐκ ἔστι φόβος· οὐχ᾽ ὁ ἐκ νομικῆς ἀπειλῆς δηλονότι· ἀλλ᾿ ἡ πρέπουσα μᾶλλον ἐλευθέροις εὐλάβεια〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(α)σ(ίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,5b

Lemma: Ps 13,5b

Τῶν δικαιουμένων διὰ τῆς ἐπιφανείας αὐτοῦ: – (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 13,6a

Lemma: Ps 13,6a

Ταῦτα ὡς πρὸς τοὺς ἐναπομείναντας τῆ ἀπιστία καὶ διωξαντας τοὺς πιστεύσαντας εἰς Χριστόν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. (?) in Ps 13,7b–c; non habent Vat. gr. 754 et Coislin 10 sed habet Paris. gr. 139 (f. 36r) sub auctore Athanasio - ed. Montfaucon (PG 27,100 A1–4)

Lemma: Ps 13,7c

Τοὺς ἁγίους πατριάρχας· καὶ προφήτας φησί· τοὺς καὶ χαρᾶ χαίροντας ἐπὶ τῶ τὰς προλεχθείσας αὐτοῖς ἐπαγγελίας ἀποπληρῶσαι τὸν Χριστόν· αὗται δὲ ἦσαν αἱ τὴν τῶν ἐθνῶν ἁπάντων σωτηρίαν κατασημαίνουσαι· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

(53r–v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 14,1a

Lemma: Ps 14 (Ψαλμὸς ΙΔ´)

Τοῦτον ἄδει τὸν ψαλμὸν διδάσκων τί ἄνθρωπον παρασκευάσει τῆς μακαρίας ἐκείνης τυχεῖν λήξεως 〈·〉 || διὸ ἀρχόμενος φησίν〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(53v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 14,1b

Lemma: Ps 14,1b

Τίς φησιν ἄξιος ἔσται· ἐν ἐκείναις ταῖς οὐρανίαις γενέσθαι σκηναῖς· (→ Edition)

Attribution: θ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(54r)

Commentary fragment: quotation - illegible - Athanasius, exp. in Ps 14,1c

Lemma: Ps 14,1c

Ἐπειδἂν γάρ τις ἀξιωθῆ τῆς μακαρίας ἐκείνης σκηνῆς. εἰς απεράντους αἰῶνας ἕξει τὴν μακαριότητα· (→ Edition)

Attribution: [Ἀθ(α)ν(ασίου)]

Vat. gr. 754

(54r–v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 14,2–5

Lemma: Ps 14,2a

Διδάσκει δι᾿ ὧν τευξόμεθα τοῦ μακαρίου ἐκείνου πέρατος· καὶ πρῶτον μὲν, εἰ τὴν ἄμωμον ὁ [* ὀ S]δεύσω [* ο S]μεν ὁδὸν ἥτις ἐστὶν ὁ Χριστός· ἔπειτα ἐργασώμεθα δικαιοσύνην· τρίτον, εἰ ἀληθείας οἶκον τὴν καρδίαν ποιήσωμεν· τέταρτον εἰ δολίαν γλῶσσαν μὴ κτησώμεθα· πέμπτον. τὸ μὴ κακὸν τῶ πλησίον ἐργάζεσθαι· ἕκτον τὸ μὴ ὀνει||δίσαι τοὺς πλησίον ὑπερηφανευόμενον· ἕβδομον μὴ πρόσωπα θαυμάσαι· ἀλλὰ κἂν πλούσιος ἦ πονηρὸς, ἐξουθενεῖν· κἂν πένης ἀγαθὸς δοξάζειν· ὄγδοον τὸ μὴ παραβαίνειν ὄρκου πίστιν· ἔννατον τὸ μὴ ἐκτοκίζειν· δέκατον ὃ καὶ τ[έ]λος ἐστὶ παντὸς ἀγαθοῦ, ἀδωροδόκητον εἶναι· τούτων ὁ ἐκμαθὼν τὴν κατόρθωσιν, ἀσάλευτον ἕξει τῶν ἀγαθῶν τὴν δόσιν· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(56v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,1a

Lemma: Ps 15 (Ψαλμὸς ΙΕ´)

Ἡ ἐν χερσὶ προφητεία, περιέχει καὶ τὴν τῶν ἐθνῶν κλῆσιν· καὶ τὰ ἐπὶ ταῖς ἀπειθείαις τοῦ Ἰσραὴλ ἐγκλήματα· καὶ μὴν καὶ αὐτὸ τῆς ἀναστάσεως τοῦ πάντων ἡμῶν σωτῆρος Χριστοῦ τὸ μυστήριον· ὅθεν οἶμαι καὶ στηλογραφίαν ὠνόμασε τὴν ὠδήν· ἀναθέντος αὐτὴν τοῦ προφήτου Δαυῒδ ὥσπερ ἐν στήλη τοῖς μετ’ αὐτόν· ἄδονται δὲ οἱ ἐν αυτῆ λόγοι ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Χριστοῦ· οὕτω γὰρ ἡμῖν ὁ Πέτρος ἐδίδαξε φρονεῖν〈·〉 [cf. Act 2,25–28] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(56r-bis)

Commentary fragment: quotation-expanded - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,1b = Cyrillus, fr. in Ps 15,1b (PG 69,805 D6–8.10–13); cf. Athanasius, or. II 50,4 contra Ar. (226,16–17 Metzler – Savvidis)

Lemma: Ps 15,1b

Τò κοινὸν ὥσπερ πρόσωπον τῆς ἀνθρωπότητος ἀναλαβὼν ὁ σωτὴρ, τοὺς πρὸς τὸν θεὸν καὶ πατέρα ποιεῖται λόγους· κύριον οὖν ὀνομάζει τὸν πατέρα· διὰ τὸ αὐτὸν ἐν τῆ τοῦ δούλου γενέσθαι μορφῆ· [cf. Phil 2,7] φυλαχθῆναι δὲ αὐτὸν αἰτεῖ διὰ τὴν ἐκκλησίαν· ἥ ἐστι σὰρξ αὐτοῦ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,2a

Lemma: Ps 15,2a

[Π]άλιν καὶ τοῦτο πρέπον τῆ τοῦ δούλου μορφῆ· δηλοῖ δὲ ἅμα καὶ τὴν ἐν πίστει δι᾿ ὁμολογίας δικαίωσιν〈·〉 (→ Edition)

Attribution: θ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-expanded - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,2b

Lemma: Ps 15,2b

[Ἀ]γαθά φησιν ἐν τούτοις, τὰς κατὰ τὸν νόμον προσφερομένας θυσίας· τὸ γὰρ τῆς πίστεως ῥῆμα ἐκείνας ἀναιρεῖ· οἷον μὴ` φάγωμαι κρέα ταύρων, ἢ αἷμα τράγων πίωμαι· [Ps 49,13] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,3

Lemma: Ps 15,3a

[ἁ]γίους εἶναι φησὶ τοὺς ἡγιασμένους ἐν πνεύματι· Χριστοῦ δὲ γῆν τὴν ἐκκλησίαν· τὸ δὲ ἐθαυμάστωσεν ἀντὶ τοῦ ἐδίδαξεν· τὸ δὲ αὐτοῦ τοῦ πατρός· ἵνα ἦ τὸ ὅλον οὕτως· τοῖς ἡγιασμένοις ἐν πίστει γνωστὸν ἐποίησε τὸ θέλημα τοῦ πατρός· διὸ καὶ καλεῖται μεγάλης βουλῆς ἄγγελος〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,4a

Lemma: Ps 15,4a

τε εἰδωλολάτρουν〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(56v-bis)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,4b

Lemma: Ps 15,4b

Δηλονὅτι εἰς τὸ ἐπακοῦσαι τῶ κηρύγματι〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - illegible - Athanasius, exp. in Ps 15,4c

Lemma: Ps 15,4c

συνάγων φησὶ συναγωγὰς ἐκ τῶν ἐθνῶν, οὐ δι’ αἱμάτων αὐτὰς συνάξω· οὐδὲ παρασκευάσω διὰ τῆς νομικῆς μοι προσέρχεσθαι λατρείας δι’ αἰνέσεως δὲ μᾶλλον καὶ τῆς ἀναιμάκτου θυσίας· (→ Edition)

Attribution: [Ἀθ(α)ν(ασίου)]

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-abbreviated-and-adapted - Athanasius - Athanasius, exp. (?) in Ps 15,4d = PG 27,101 D6–10; cf. Eusebius, fr. 6 in Ps 15,4c–d (Villani) et Analecta sacra II (469,23–28) - sub auctore Athanasio etiam Bodl. Auct. D. 4. 1 (f. 54v); sine auctore Paris. gr. 166 (f. 31r), Oxon. S. Trin. 78 (f. 25v), Vat. gr. 1422 (f. 45r)

Lemma: Ps 15,4d

Πάλαι μὲν ἐπαξίας τῶν πράξεων ἐπηγοντο προσηγορίας· εἰδωλολάτραι· πολύθεοι· καὶ ἄθεοι ὀνομαζόμενοι· νῦν δὲ, οὐκέτι ἐκείνων μνησθήσομαι τῶν ὀνομάτων· ἕτερα δὲ αὐτοῖς ἀντ᾿ ἐκείνων δωρήσομαι· εὐσεβεῖς αὐτοὺς· καὶ θεοσεβεῖς καλῶν καὶ ἁγίους· κλητούς τε καὶ ἐκλεκτοὺς ὀνομάζων· (→ Edition)

Attribution: [Ἀθ(α)]ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,5

Lemma: Ps 15,5a

Ὡσεὶ σαφέστερον ἔλεγεν· ὁ πατήρ μου εἰς κλῆρον μοι καὶ μερίδα τὰ ἔθνη δεδώρηται· ὧ καὶ γέγονα ὑπήκοος μέχρι θανάτου· τὸ γὰρ ποτήριον, τὸν θάνατον σημαίνει· κατὰ τὸ εἰρημένον· πάτερ εἰ δυνατὸν παρελθέτω τὸ ποτήριον τοῦτο: – [Mt 26,39] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,6

Lemma: Ps 15,6a

Τοὺς δεσμοὺς τῆς ἀγάπης φη(σίν)· οὓς ἔσχε πρὸς τὴν ἐκκλησίαν· ἥτις καὶ κρατίστη ἐστί· τουτέστιν ἀρέσκουσα αὐτῶ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(57r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. (?) in Ps 15,7a (ineditum?); non habet Typus XIX sed habet Laur. Plut. 5. 30

Lemma: Ps 15,7a

σοφία ὑπάρχων καὶ αὐτὸς ὢν π[ᾶσ]α σύνεσις, συνετισθῆναι φησὶ παρὰ τοῦ πατρός· πλὴν ὅτι καὶ ἐξ οἰκείων ὥσπερ σκεμμάτων συνετίζεται· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

This Expositio is attributed to Athanasius twice. The first attribution is near the lemma (f. 56v-bis). The second one, almost illegible, is next to the text of the Expositio (f. 57r).

Laur. Plut. 5. 30

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. (?) in Ps 15,7b = PG 27,104 D2–4; sub auctore Theodoreto Vat. gr. 754, Athanasio Paris. Coislin 12 (f. 57r) et sine auctore Paris. Coislin 10 (f. 13r)

Lemma: Ps 15,7b

ἔθος τῆ θεοπνεύστω γραφῆ. νεφροὺς ὀνομάζειν τοὺς κεκρυμμένους ἐν βάθει λογισμούς· νύκτα δὲ τὸ ἀφανές· (→ Edition)

Attribution: θ(α)[ν(ασίου)]

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,8a

Lemma: Ps 15,8a

Καθὸ μὲν νοεῖται θεὸς, αὐτός ἐστιν ὁ πάντα στηρίζων καὶ συνέχων· καθὸ δὲ γέγονεν ἄνθρωπος, πρεποι ἂν αὐτῶ καὶ τὸ λέγειν ἐκ δεξιῶν ἐσχηκέναι τὸν κύριον ἵνα μὴ σαλευθῆ· συμπλάττεται γὰρ πανταχοῦ τοῖς τῆς ἀνθρωπότητος μέτροις· καὶ τὸ τῆ κενώσει πρέπον, οὐκ αἰσχυνεται διὰ τὴν οἰκονομίαν〈·〉 ὅρα γοῦν ὡς γέγονεν ἡμῶν ἡ φύσις εὐδόκιμος ἐν Χριστῶ· καὶ προσηνέχθημεν εἰς πρόσωπον τοῦ πατρὸς οἱ ἐκβεβλημένοι διὰ τὴν ἐν Ἀδὰμ παράβασιν· καὶ ἐσχήκαμεν αὐτὸν ἐπαμύνοντα καὶ στηρίζοντα〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, Athanasius, exp. in Ps 15,9a–b

Lemma: Ps 15,9a

Ἀγαθὸς ὑπάρχων κατὰ φύσιν ὡς θεὸς, εὐφροσύνην πεποίηται τῶν ἀπολωλότων τὴν σωτηρίαν· καὶ ὅτι γέγονεν εὐμενὴς τοῖς ἐπὶ γῆς ὁ πατὴρ· καὶ οἵα τίς βακτηρία τοὺς ἀσθενοῦντας ἀνέχουσα〈·〉 (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(57r–57v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 15,9c

Lemma: Ps 15,9c

[καὶ] π[ο]α τις ἦν ἡ ἐλπὶς τῆς σαρκός αὐτοῦ· ἢ ὅτι καὶ || ἀναλ[ή]ψε[ται] τ[ὴν] ἀποτ[ε]θεῖσαν ψυχήν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(57v)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,11a

Lemma: Ps 15,11a

Αὐτὸς ὢν ἡ ζωὴ καὶ ὁ ζωοποιὸς· κατὰ τὸ ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ ζωὴ. [Ioh 11,25] ἐζωοποιῆσθαι λέγεται παρὰ τοῦ πατρὸς· διὰ τὴν οἰκονομίαν· (→ Edition)

Attribution: [Ἀ]θ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-expanded - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,11b

Lemma: Ps 15,11b

Ὡς ἐκ προσώπου τοῦ Χριστοῦ πρὸς τὸν ἐν οὐρανοῖς πατέρα καὶ θεὸν λέγεται ὁ στίχος· πλὴν ἐκεῖνο διδάσκει ὅτι τὸ τῆς ἀνθρωπότητος ἔχων πρόσωπον ὡς καθ᾿ ἡμᾶς γεγονὼς· τοὺς ἡμῖν μᾶλλον καὶ οὐχ᾿ ἑαυτῶ πρέποντας καθὸ νοεῖται θεὸς, ἀναπέμπει λόγους· ὡς ἐφ᾿ ἑαυτῶ καὶ πρώτω καλῶν ἐφ᾿ ἡμᾶς τὴν τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν μέθεξιν· ὅσα γὰρ ἑαυτῶ δεδόσθαι φη(σὶ), ταῦτα τῆ τοῦ ἀνθρώπου φύσει προσνέμει· οὕτω γὰρ πληροῦται τὸ τῆ αὐτοῦ πτωχεία πεπλουτηκέναι ἡμᾶς〈·〉 [cf. 2Cor 8,9] (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Laur. Plut. 5. 30Vat. gr. 754

(57v–58r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 15,11c

Lemma: Ps 15,11c

Τοῦτο σημαίνει· ὅτι ἐν τέρψεσι καὶ εὐφροσύναις ἔσονται μακραῖς καὶ διηνεκέσιν οἱ ἅγιοι· μετὰ τὸ ἀναβιῶναι κατὰ τὸν τῆς ἀναστάσεως καιρό [* ὸ S]ν· ταύτην δὲ τὴν τέρψιν καὶ τὴν εὐφροσύνην· ἥτις ἐστὶν ἡ ἀφθαρσία, λήψεσθαι λέγουσι παρὰ Χριστοῦ· ὃς καὶ ἔστι δόξα τοῦ πατρός· καὶ ὡς ἀληθὴς ὁ λόγος, δῆλον ἐκ τοῦ φήσαντος λογίου· ὃς μετασχηματίσει || τὸ σῶμα τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν· συμμορφ[ον] τῶ σώματι τῆς δόξης αὐτοῦ· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(58r)

Hypothesis: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,1a

Lemma: Ps 16 (Ψαλμὸς ΙϚ´)

Ἄδεται ὁ ψαλμὸς ἐκ προσώπου τοῦ κατὰ θεὸν τελείου〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,1b–c

Lemma: Ps 16,1b

Πολλῆς πεποιθήσεως ὁ λόγος μεστός· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,1d = Eusebius, fr. 1 in Ps 16,1

Lemma: Ps 16,1d

Προσευχῆς οὐ διὰ χειλέων δολίων προσφερομένης· διὰ δὲ γλώσσης κεκαθαρμένης· καὶ τὰ θεῖα λόγια μελετᾶν εἰθισμένης, ἐνωτίζεται θεός· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,2a

Lemma: Ps 16,2a

Σαφῶς εὔχεται τὸν μονογενῆ κριτὴν ἑαυτὸν καταστῆσαι· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,2b

Lemma: Ps 16,2b

Τὸ δίκαιον κρίμα ἐξαιτεῖ τοῦ υἱοῦ· ὃ ἔκρινεν ἡμῖν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,3b

Lemma: Ps 16,3b

Ἀδικίαν εἴωθεν ἡ θεία καλεῖν γραφὴ, τὴν κατὰ τοῦ θεοῦ βλασφημίαν· ἀδικίαν γάρ φησιν εἰς τὸ ὕψος ἐλάλησαν〈·〉 [Ps 72,8b] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-expanded - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,4a

Lemma: Ps 16,4a

Διδάσκει ὡς καὶ τοῦτο παρεφυλάττετο· πρὸς τὸ μηδὲν θνητὸν μηδὲ ἀνθρώπινον φθέγγεσθαι· ἀλλὰ μέχρι καὶ τοῦ τυχόντος ῥήματος ἀκριβολογεῖσθαι· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,4b

Lemma: Ps 16,4b

Διὰ τὰ σὰ προστάγματα φησὶ τὴν στενὴν καὶ τεθλιμμένην εἰσήλασα πύλην〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(58v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,5

Lemma: Ps 16,5a

Διδάσκει ὁ λόγος μὴ πεποιθέναι ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ἐπὶ δὲ τῶ θεῶ ἐπιστηρίζεσθαι· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,6a

Lemma: Ps 16,6a

ἀντὶ τοῦ εἰσακούσηι〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,7c–8a

Lemma: Ps 16,7c

Ἀβλαβῆ τὸν τῆς διανοίας ὀφθαλμὸν εὔχεται τηρηθῆναι· ἐκ τῆς κακίας τῶν ἀντικειμένων δυνάμεων〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,8b

Lemma: Ps 16,8b

Oὕτω φησὶ μόνως ἔσται ἀβλαβῆ τηρῆσαι τὸν ὀφθαλμὸν εἰ ὑπὸ τὴν σὴν γενοίμεθα σκέπην〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 16,10a

Lemma: Ps 16,10a

Τὴν σφοδροτάτην εὐημερίαν τῶν ἐχθρῶν ὁ λόγος σημαίνει· (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,11a

Lemma: Ps 16,11a

Ἀντὶ τοῦ κεκρικότες ἐκβάλλειν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,11b

Lemma: Ps 16,11b

Εἷς σκοπός φησι γέγονεν αὐτοῖς· οἱονεὶ κατενέγκαι εἰς γῆν· καὶ τὰ σαρκὸς πεῖσαι φρονεῖν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(58v–59r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,13c

Lemma: Ps 16,13c

Ἑκάστη τῶν δικαίων ψυχὴ καὶ μάλιστα τῶν ἑλκόντων τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἐξ ἀσεβείας εἰς θεοσέβειαν, οἱονεί πως ῥομφαία ἐστὶν ἠκονημένη κατὰ τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας· ταύτην οὖν τὴν ῥομφαίαν ὦ δέσποτα φη(σὶν) ἣν αὐτὸς κατὰ τῶν σῶν ἐχθρῶν ἠκόνησας, ῥῦσαι ἀπὸ τῶν ἐχθρῶν σου· τίνες δὲ ἂν εἶεν οἱ τῆς χειρὸς τοῦ θεοῦ ἐχθροὶ· ἢ οἱ ἀνθιστάμενοι τῆ εἰς τὸν μονογενῆ αὐτοῦ πίστει· ὅς ἐστι καὶ || χεὶρ αὐτοῦ· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(59r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,14a–b

Lemma: Ps 16,14a

Χωρισθῆναι τοὺς ἀσεβεῖς τῶν ὀλίγων εὔχεται καὶ οἱονεί πως διαμερισθῆναι· τίνες δὲ οἱ ὀλίγοι ἢ περὶ ὧν λέλεκται· πολλοὶ μὲν κλητοὶ· ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί· [Mt 22,14] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,14c

Lemma: Ps 16,14c

Πάντων φησὶ τῶν τιμίων ἀπήλαυσαν· διὸ καὶ ἀπελάκτισαν οὕτως, ὡς καὶ παρανομεῖν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 16,14d–e

Lemma: Ps 16,14d

Πάσης φησὶ παρανομίας ἐπλήσθησαν καὶ εἰς παῖδας δὲ ταύτην παρέπεμψαν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Hypothesis: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,1–2a

Lemma: Ps 17 (Ψαλμὸς ΙΖ´)

Περιέχει ὁ ψαλμὸς ἐπανάστασιν ἐχθρῶν καὶ ἐπίκλησιν εἰς συμμαχίαν θεοῦ· καὶ κάθοδον τοῦ μονογενοῦς καὶ ἀνάληψιν· καὶ τὰ μετὰ τὴν ἀνάληψιν κατὰ τῶν δαιμόνων πραχθέντα· καὶ τοῦ ἰσραὴλ ἐκβολὴν καὶ τῶν ἐθνῶν κλῆσιν〈·〉 τὸ δὲ ἐκ χειρὸς τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ καὶ ἐκ χειρὸς Σαοὺλ, ἀναφέροιτο ἂν εἰς τοὺς νοητοὺς ἐχθρούς· καὶ τὸν τούτων ἄρχοντα· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,2b–4

Lemma: Ps 17,2b

Τῶν εὐεργεσιῶν αἰσθόμενος τοῦ θεοῦ· ὅπέρ ἐστι μέγιστον δῶρον, ἀνατίθησιν αὐτῶ τὴν ἀγάπην φημί· ἣν καὶ πρώτην ὁ σωτὴρ ἐν ἐντολαῖς ἔταξεν· [cf. Mt 22,37–40parr] (→ Edition)

Vat. gr. 754

(59r–v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,5–7b

Lemma: Ps 17,5a

Οὐδενὸς ἐνταῦθα πολέμου θνητοῦ μέμνηται ἀλλὰ δυνάμεων ἀφανῶν· ἔνδον τὴν ψυχὴν || [α]τοῦ κυκλουσῶν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(59v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,7c

Lemma: Ps 17,7c

ναὸν ἅγιον, τὸν οὐρανόν φη(σιν): - (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,8c

Lemma: καὶ ἐσαλεύθη: Ps 17,8a vel Ps Ps 17,8c

Διότι ἐν τῶ μακρῶ αἰῶνι τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς ἠπάτησαν· διὰ τῆς πολυθέου δεισιδαιμονίας· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,9a

Lemma: Ps 17,9a

Ὀ [* Ὠ S]ργισθείς φη(σι) κατέσβεσεν αὐτῶν τὸ πῦρ δι᾿ οὗ πάλαι τοὺς ἀνθρώπους κατέφλεγον· καὶ τούτου σύμβολον τὸν καπνὸν τίθησιν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,9b = Eusebius, fr. 4 in Ps 17,8–11 (Villani)

Lemma: Ps 17,9b

Ταῦτα γὰρ ὁ τοῦ θεοῦ υἱος ἐνήργει ἀφανῶς κατὰ τῶν ἀντικειμένων· δυνάμεων· τὸ πῦρ αὐτῶν σβεννὺς ἑτέρω πυρὶ κρείττονι και δυνατωτέρω: - (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-expanded - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,10a

Lemma: Ps 17,10a

Λευκότατα προφητεύει τὴν κατάβασιν τοῦ κυρίου· τὸ δε ἔκλινεν οὐρανοὺς εἴη ἂν σημαντικὸν τοῦ ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν μέχρι θανάτου: – [cf. Phil 2,8] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,10b

Lemma: Ps 17,10b

Τὸ κρύφιον τῆς ἐν τῆ οἰκονομία πορείας δηλοῖ〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,11

Lemma: Ps 17,11b

Τὴν ἀνάληψιν αὐτοῦ διὰ τούτων δηλοῖ· χερουβὶμ δὲ καὶ πτέρυγας ἀνέμων, τὴν νεφελην φησίν· ἥτις υπελαβεν αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν· [Act 1,9] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,12a

Lemma: Ps 17,12a

Τὴν ἀφανῆ καὶ λανθάνουσαν τοῦ σωτῆρος· σὺν ἀνθρώποις διατριβήν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(60r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,12b

Lemma: Ps 17,12b

Σκηνὴν αὐτοῦ τὴν ἁγίαν ἐκκλησίαν σημαίνει· τὴν κύκλω τῆς οἰκουμένης〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,12c

Lemma: Ps 17,12c

Διὰ τὸ ἀμαυρῶς τοὺς περὶ αὐτοῦ λόγους ἐν τοῖς προφήταις κεῖσθαι· οἵτινες καὶ νεφέλαι προσηγορεύθησαν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-expanded - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,13a

Lemma: Ps 17,13a

Τὸ φῶς φη(σὶ) τῆς ἐπιφανείας αὐτοῦ φανερὰς τὰς προφητείας ἐποίησεν· ἃ γὰρ ἐκεῖνοι προεῖπον ταῦτα τοῖς ἔργοις ἐτέλεσεν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,13b–15

Lemma: Ps 17,13b

Διὰ τούτων σημαίνει τὰ μετὰ τὴν ἀνάληψιν αὐτοῦ συμβεβηκότα τοῖς ἐχθροῖς τοῖς νοητοῖς φη(μὶ) ὥσπερ δὲ τὸν ἰσραὴλ ἐξ αἰγυπτίων ἐλευθερῶν χάλαζαν καὶ πῦρ ἔβρεξεν, οὕτω καὶ πάντα τὰ ἔθνη τῆς τῶν δαιμόνων δουλείας ἐλευθερῶν. χάλαζαν ἔβρεξε καὶ ἄνθρακας πυρός· ταῦτα δὲ εἶεν ἂν τιμωρητικαὶ δυνάμεις· δι᾿ ὧν τοὺς ἀνοήτους αἰγυπτίους καθεῖλεν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(60r–v)

Commentary fragment: quotation-expanded - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,16a–b

Lemma: Ps 17,16a

Μετὰ τὴν καθαίρεσιν τῶν ἐχθρῶν, ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῶν ὑδάτων· δηλαδὴ ὁ σωτήριος τοῦ εὐαγγελίου λόγος· ὅστις καὶ θεμέλια τῆς οἰκουμένης γέγονεν || ἐπ᾿ αὐτὸν γὰρ ἐπωκοδομήθημεν· ἢ καὶ [ο]τως· πηγὰς νοήσεις τοὺς ἁγίους προφήτας· ἅτε δὴ τὸν σωτήριον ἀναβλύζοντας λόγον· οὕτω γὰρ γέγραπται περὶ αὐτῶν· καὶ ἀντλήσετε ὕδωρ μετ᾿ εὐφροσύνης ἐκ τῶν πηγῶν τοῦ σωτηρίου· [Is 12,3] θεμέλια δὲ τῆς οἰκουμένης, τὴν Μωσέως τοῦ πανσόφου γραφή [* ὴ S]ν· κρηπίδα γὰρ πίστεως καὶ θεογνωσίας, ἐν αὐτῆ καὶ πρώτη τεθειμένην εὑρήκαμεν· τὸ Χριστοῦ μυστήριον ἐν τύποις ὠδίνουσαν ἅμα τοῖς προφήταις· ὤφθησαν τοίνυν ἀντὶ τοῦ ἐφανερώθησαν· ἤγουν πηγὰς νοήσεις καὶ θεμέλια τῆς ὑπ᾿ οὐρανὸν, τοὺς ἁγίους ἀποστόλους〈·〉 ἀναπηγάζουσι γὰρ καὶ αὐτοὶ τὸν σωτήριον λόγον· καὶ κρηπίδα τῆ ὑπ᾿ οὐρανὸν κατεβάλοντο τὴν πίστιν· πηγὰς δὲ ὑδάτων καὶ θεμέλια τῆς οἰκουμένης νοήσεις πάλιν, τὸ σωτήριον βάπτισμα· (→ Edition)

Vat. gr. 754Vat. gr. 754

(60v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,16c–d

Lemma: Ps 17,16d

Προσυπακουστέον τὸ ἀνηρέθησαν οἱ προλεχθέντες ἐχθροί· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,17b

Lemma: Ps 17,17b

Ὕδατα τοὺς πειρασμούς φησι〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(60v–61r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,18–20

Lemma: Ps 17,18a

Eἰς τα πεπραγμένα αὐτῶ ἐπὶ τῆ ἁμαρτία καὶ τῆ μετανοία μετέβη· ὃ δὲ λέγει, τοιοῦτόν ἐστιν· ἤδη μὲν τῆς ἐξομολογήσεώς μου ἐπακούσας ὁ κύριος· γέγονέ μοι ἀντιστήριγμα· μέλλοντός μου περιτρέπεσθαι καὶ || μ[έ]γα [πτ]ῶμ[α ὑπομένειν·] [... (17 characters missing)] εἰς παντελ ξέπ[ι]πτ[ο]ν ποστ[ασίαν]· [πλὴν] ἀλλὰ καὶ παντελῶς ῥύσεται· διδοὺς ἄφεσ[ιν] τ[ῆς ἁ]μαρτίας κατὰ τὸν προφητευόμενον καιρὸν τῆς αὐτοῦ παρουσίας· καὶ τοῦτο ποιήσει εὐεργετῶν με ὁ κύριος ὅτι ἠθέλησέ με· εἰ μὴ γὰρ ἠθέλησέν με, οὐκ ἂν τὸν προφήτην αὐτοῦ πρός με ἀπέστειλεν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(61r)

Commentary fragment: quotation - Athanasius - Athanasius, exp. in Ps 17,21–25

Lemma: Ps 17,21a

Πέπεισμαι φησὶν ὅτι κατὰ τὸν καιρὸν τῆς δικαιοκρισίας αὐτοῦ· οὐ μνημονεύσας μου τῆς ἁμαρτίας, κατὰ τὴν δικαιοσύνην μου ἀνταποδώσει μοι· τὰς γὰρ ἄλλας μου πράξεις τὰς ἐν δικαιοσύνη· ὥσπερ ζυγῶ ἀντιπαραβαλὼν καὶ ἀντιστήσας τῶ ἁμαρτήματί μου, κατὰ πολὺ πλεοναζούσας εὑρήσει τοῦ γενομένου μοι ἁμαρτήματος· διδάσκει δὲ ὁ λόγος· τὸ δύνασθαι τὸν κατά τινα ἀσθένειαν ὠλισθηκότα, ἀναλαμβάνειν ἑαυτὸν διὰ δευτέρων κατορθωμάτων: – (→ Edition)

Attribution: Ἀθ(α)ν(ασίου)

Vat. gr. 754

(61r–v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,26–27

Lemma: Ps 17,26a

Εἰκότως κατηξίωσάς με τῆς σῆς εὐεργεσίας φη(σίν)· ἐπειδήπερ δίκαιος ὢν, οἶδας μετὰ ὁσίου ὁσιοῦσθαι· εἰ γὰρ ἤμην ἐναπομείνας τῆ αμαρτία καὶ παντελῆ διαστροφὴν ὑπομείνας, οἶδα ὅτι καὶ σὺ αὐτὸς ὁ μέγας κριτὴς, τῆ ἐμῆ ἁμαρτία κατάλ||[... (19 characters missing)][τοῦ] [κ]ρ[ῖμα]· [ἐ]π[ειδὴ δὲ ἐφύλαξα τὰς ὁδούς] σου· το[ύ]το[υ] χάριν ὁ μετσ[ίου ὁ] σ[ι]ούμενος καὶ μετὰ ἀθώου ἀθωούμεν[ος] [οὐ] κατὰ τὴν ἐν καιρῶ τινὶ γεγενημένην μοι [δια]στροφὴν ἡρμόσω· κατα δὲ τὴν μετὰ ταῦτ[α ζ]ωὴν καὶ τὸν ἐν δικαιοσύνη μου βίον, τὴν ἀμοιβ[ήν] μοι παρέξεις ἐν τῶ σῶ δικαστηρίω: (→ Edition)

Vat. gr. 754

(61v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,28a

Lemma: Ps 17,28a

Ἐπὶ τὸν χορὸν ἀναπέμπει τῶν ἀποστόλων〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,28b

Lemma: Ps 17,28b

Τοῦτο εἰς τοὺς φαρισαίους καὶ γραμματεῖς τεί[ν]ει: – (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,29a

Lemma: Ps 17,29a

Τὸν νοῦν φ[η(σιν)·] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,29b

Lemma: Ps 17,29b

Τὴν ἄγνοιαν φησὶ τὴν ἐν ἐμοὶ διασκεδάσεις〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,30b

Lemma: Ps 17,30b

Ὅτι περιέλαβόν με οἱ ἐχθροί μου εἰς τὸ ἀποκλ[ε]ῖσαι〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,31a–b

Lemma: Ps 17,31a

Ταῦτα φησὶ⟦.⟧ τὴν ἀγνωμοσύνην τῶν ἰουδαίων καταμεμφόμενος· ἐπειδὴ ἐπελάμβανον τοῦ σωτῆ[ρ]ο[ς] ὡς παρὰ τὸν θεῖον πράττοντος νόμον· καὶ μὴν καὶ τῶν λόγων αὐτοῦ ὡς καὶ αὐτῶν ὄντων βλασφήμων〈·〉 [cf. Mc 2,7] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 17,33a

Lemma: Ps 17,33a

Ὅμοιον τῶ εἰρημένω· ἕως οὗ ἐνδύσησθε δύναμιν ἐξ ὕψους〈·〉 [Lc 24,49] (→ Edition)

Vat. gr. 754

At least one folio has been lost between f. 61 and f. 62.

(62r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous (?) - Athanasius, exp. in Ps 18,4–5b

Lemma: Ps 18,〈4a〉

[... (6 lines missing)] προειρημένα· οὕτω κηρύττει ἀπὸ μεγέθους καὶ καλλονῆς καὶ εὐαρμοστίας τὸν δημιουργὸν, ὡς εἰς πᾶσαν αὐτῶν τὴν οἰκουμένην διαδραμεῖν τὸ κήρυγμα· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in 18,5c–6

Lemma: Ps 18,5c

Τῶ ἡλίω φησὶν ἔθετο σκήνωμα ἤτοι οἶκον· ποῦ δὲ ἔθετο· ἢ ἐν τῶ προειρημένω οὐρανῶ καὶ στερεώματι· τοῦτον δὲ τὸν οἶκον καὶ παστὸν ὠνόμασεν· ὥσπερ δὲ ἡμέρα καὶ νὺξ τῆ εὐτάκτω συμφωνία κηρύττουσι τὸν δημιουργὸν, οὕτω καὶ ὁ ἥλιος τῶ [* ὸ S] τον δρόμον μετά τινος εὐαρμοστίας ποιεῖσθαι, δηλοῖ τοῦ προστάττοντος τὴν δύναμιν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,8a

Lemma: Ps 18,8a

Ὁ εὐαγγελικὸς δηλονότι· ὡς ἤδη δὲ ἀπὸ τῶν προειρημένω〈ν〉 στοιχείων παιδαγωγηθέντες οἱ ἐξ ἐθνῶν, ἕνα εἶναι τὸν δημιουργὸν, διδάσκονται λοιπὸν καὶ τὸν εὐαγγελικὸν νόμον· ὃς καὶ ἐπέστρεψε τῶν ἐθνῶν ἁπάντων τὰς ψυχὰς εἰς ἀλήθειαν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,8b

Lemma: Ps 18,8b

ἣν ἐμαρτύρησε περὶ ἑαυτοῦ ὁ μονογενής· τὸ ἐγὼ φῶς εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα· [Ioh 12,46] καὶ ἐγὼ ἐκ τοῦ πατρὸς ἐξῆλθον καὶ ἥκω. [cf. Ioh 8,42; 16,28] καὶ ἐγώ εἰμι ἡ ζωή· – [cf. Ioh 14,6] (→ Edition)

Vat. gr. 754

(62r–v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,9a

Lemma: Ps 18,9a

Ἀντὶ τοῦ ἡ δικαίωσις ἡ γενομένη ἐν τῆ ἡμετέρα κρίσει· κρίνας γὰρ ἡμῶν τὴν κρίσην, ἐξέβαλε || τὸν ἄρχοντα τοῦ αἰῶνος· διδοὺς ἡμῖν εὐφροσύνην ἐν καρδία· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,9b

Lemma: Ps 18,9b

Τοὺς τῆς διανοίας φησίν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,10

Lemma: Ps 18,10a

Ὡς πρὸς ἀντιδιαστολὴν τοῦ νομικοῦ φόβου τὸ τοιοῦτον· ἐκεῖνος γὰρ κολαστὴς ἦν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,11–12

Lemma: Ps 18,12b

Μισθὸς γὰρ φυλακῆς αὐτῶν γίγνεται. ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσεν〈·〉 [1Cor 2,9] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 18,13–15

Lemma: Ps 18,13a

Ὁ μυσταγωγηθεὶς τῶ νόμω λαὸς τῶ εὐαγγελικῶ καὶ τὰ κρίματα ἀληθεινὰ φυλάττειν εἰπὼν, εὐχὴν ἀναπέμπει καὶ τῶν κατὰ διάνοιαν λογισμῶν καθαρὸς ὀφθῆναι· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 19,1

Lemma: Ps 19,1

λέγεται μὲν ὁ ψαλμὸς ὡς ἐκ προσώπου τῶν περὶ τὸν Δαυῒδ ἑταίρων· αὐτῶ τῶ Δαυῒδ ἐπευχομένων ποιοῦντι θυσίας· ἀναφέρεται δὲ καὶ εἰς πρόσωπον τῶν ἀποστόλων ὡς ἐν ἡμέρα τοῦ σταυροῦ λεγομένων· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(62v–63r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 19,6a–b

Lemma: Ps 19,6a

τὸ σωτήριον φησὶν ὃ δέδωκας τῶ ἀνθρωπείω1 || γένει· διατῆς σῆς ἀναστάσεως, πᾶσι φανερὸν καταστήσεις〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(63r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 19,6c

Lemma: Ps 19,6c

τίνα ἦν τὰ αἰτήματα· ἢ τὸ πάτερ ἅγιε τήρησον αὐτοὺς [Ioh 17,11] ἐκ τοῦ κόσμου· [Ioh 17,15 passim] δῆλον· ὅτι τοὺς πιστεύσαντας εἰς αὐτόν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 19,7a–b

Lemma: Ps 19,7a

Ὡς ἤδη φωταγωγηθεὶς διὰ τοῦ πνεύματος τὰ περὶ τῆς ἀναστάσεως〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 19,7c

Lemma: Ps 19,7c

ἔσωσας ἡμᾶς φησι δυνάμεις μεγάλας ἐργασάμενος· τὰς πράξεις γὰρ ἐνταῦθα σημαίνει διὰ τῆς δεξιᾶς〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 19,8–10

Lemma: Ps 19,8a

Ὥσπερ τῶν αἰσθητῶν αἰγυπτίων σώζων τοὺς ἐξ ἰσραὴλ ἅρματα Φαραὼ καὶ τὴν δύναμιν αὐτοῦ ἔρριψεν εἰς θάλασσαν, οὕτω καὶ πάντων τῶν ἀνθρώπων σώζων τὸ γένος, τῶν νοητῶν αἰγυπτίων συνέτριψε τὰ ἅρματα· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(63r–v)

Hypothesis: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,1

Lemma: Ps 20,1

Καὶ τοῦτον τὸν ψαλμὸν οἱ προδηλωθέντες ἑταῖροι τοῦ βασιλέως ἀναπέμπουσιν· ὡς ἤδη αὐτοῦ εὐφραινομένου· διὰ τὸ ἐκ τοῦ σπέρματος αὐτοῦ γεγεννημένον τῶ κόσμω σωτήριον〈·〉 τοῦτο γὰρ ἦν ὃ ἐπεθύμει κατὰ ψυχὴν καὶ ἐδέ||ετο λαβεῖν· ὅπερ καὶ δοθὲν γέγονεν αὐτῶ οἷά τις στέφανος ἐκ λίθου τιμίου· τὴν κεφαλὴν δοξάζων· δοξάζεται γὰρ ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν ὁ Δαυῒδ μετὰ τοῦ κυρίου ἑαυτοῦ καὶ υἱοῦ τὸ κατάσαρκα· οὐ μόνον δὲ στέφανος αὐτῶ γέγονε τὸ σωτήριον· ἀλλὰ καὶ ζωή· καὶ μακροημέρευσις· καὶ δόξα καὶ μεγαλοπρέπεια· καὶ εὐφροσύνη καὶ χαρὰ καὶ ἐλπὶς· καὶ ἔλεος οὐ σαλευόμενον· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,9

Lemma: Ps 20,9a

Ὡς πρὸς αὐτὸν τὸν κύριον ὁ λόγος διὰ τὰ γεγονότα κατ᾿ αὐτοῦ· παρὰ τοῦ ἰουδαίων λαοῦ· - (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,10a

Lemma: Ps 20,10a

Ἀντὶ τοῦ πυρὸς ἀποδείξεις μετόχους· τοῦτο γὰρ ἑαυτοῖς ἐθησαύρισαν ἐν τῆ δευτέρα σου ἐπιφανεία· ὅτε καὶ ἀποδίδως ἑκάστω κατὰ τὰ ἔργα αὐτοῦ· [cf. Mt 16,27parr] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,10b–c

Lemma: Ps 20,10b

Ὀργήν φησι τὴν τιμωρίαν τὴν γενησομένην αὐτοῖς διὰ τὴν εἰς αὐτὸν ὕβριν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,11–12

Lemma: Ps 20,11a

Τοὺς λόγους τοὺς πονηροὺς καὶ τὰ ἐνθυμήματα· ταῦτα δὲ ἦν αἱ ἐπιβουλαὶ αἱ παρ᾿ αὐτν αἳ καὶ ἀνήρηνται διὰ τῆς ἀναστάσεως〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,13a

Lemma: Ps 20,13a

Tουτέστιν ὀπίσω καὶ παρακολούθημα τῶν ἐθνῶν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(64r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,13b

Lemma: Ps 20,13b

Καταλέλοιπας φησὶν αὐτοῖς ἐπιστροφῆς καιρόν· αὕτη δέ ἐστιν ἡ μετὰ τὸ πλήρωμα τῶν ἐθνῶν. κλῆσις αὐτῶν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,14a

Lemma: Ps 20,14a

Ὅμοιον τῶ1 ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· [Mt 6,10par] τὴν δευτέραν δὲ σαφῶς παρουσίαν εὔχεται διὰ τούτου γενέσθαι· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 20,14b

Lemma: Ps 20,14b

Τότε γὰρ πᾶσα δικαίων ψυχὴ· ἐν ταῖς ἄνω γενομένη μοναῖς, τὰς πνευματικὰς ἀναπέμπει λατρείας· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Hypothesis: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,1

Lemma: Ps 21,1

Ἄδεται ὁ προκείμενος ψαλμὸς ὑπὲρ τῆς ἀντιλήψεως τῆς ἐωθινῆς· τουτέστιν ὅτι νυκτὸς καὶ ἀχλύος διαβολικῆς ἠλευθέρωσεν ἡμᾶς ἐπιλάμψας ὁ μονογενὴς τοῦ θεοῦ λόγος· ἀνατολὴ ἐξ ὕψους κατὰ τὸ γεγραμμένον· [Lc 1,78] ἢ καὶ ἀντίληψιν ἑωθινὴν, τὸν τῆς ἀναστάσεως τοῦ σωτῆρος ὀνομάζει καιρόν· ἐγήγερται γὰρ ὄρθρου βαθέος· ὁδοποιήσας τῆ ἀνθρώπου φύσει τὴν εἰς ἀφθαρσίαν ὁδόν〈·〉 ἄδει δὲ τὸν ψαλμὸν ὁ Χριστὸς ἐκ προσώπου τῆς ἀνθρωπότητος· σαφῶς δὲ καὶ τὰ συμβαίνοντα αὐτ παρὰ τῶν ἰουδαίων ἐν τῶ καιρῶ τοῦ σταυροῦ ἐξηγεῖται ἡμῖν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(64r–v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,2a

Lemma: Ps 21,2a

Αἰτεῖ τὴν ἐποπτίαν τὴν παρὰ τοῦ πατρός· τὰ ἡμῶν εἰς ἑαυτὸν μετατιθείς· ἵνα παύση τὴν ἀρὰν· καὶ || ἐφἡμᾶς μεταγάγη τὸ πρόσωπον τοῦ πατρός· ἡμεῖς γάρ ἐσμεν οἱ γεγονότες ἐν ἀποστροφῆ· καὶ ἐγκαταλεί [* ὶ S]ψει διὰ τὴν ἐν Ἀδὰμ παράβασιν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(64v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,2b

Lemma: Ps 21,2b

Σκόπει μοι πάλιν τὸ τῆς ἀνθρωπότητος πρόσωπον ἐν Χριστῶ παρακαλοῦν ἀπαλλάττεσθαι τῶν παραπτωμάτων καὶ τῶν ἐπ᾿ αὐτοῖς λόγων· δῆλον δὲ ὅτι τῆς ἑκάστω πρεπούσης δίκης〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,3–4

Lemma: Ps 21,3a

Καθ᾿ ὑποστιγμὴν ἀναγνωστέον· σημαίνει δὲ ἡμῖν ὅτι οὐκ ἀνόνητος τῆς προσευχῆς ὁ καρπός〈·〉 φησὶ γὰρ οὐκ εἰς ἄνοιαν ἐμοί· τουτέστιν οἶδα σαφῶς ὡς κεκράξομαι μὲν ἐγώ· εἰσακούση δε αὐτός· ὅτι γε καὶ κατοικῶν ἐν ἁγίοις τόποις τοῖς εἰς σὲ τὸν νοῦν ἔχουσιν, ἔπαινος καὶ δόξα αὐτοῖς γίνη· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,5–6

Lemma: Ps 21,5a

Πατέρας ἑαυτοῦ διὰ τὸ κατὰ σάρκα τοὺς πατριάρχας καὶ τοὺς προφήτας φη(σίν)· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,7a

Lemma: Ps 21,7a

Ταπεινόφρονας εἶναι διδάσκει· καὶ μάλιστα προσιoντας θεῶ〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(64v–65r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,7b–9

Lemma: Ps 21,7b (sic)

Ταῦτα σαφῶς ὁ εὐαγγελιστὴς πεπράχθαι εἰς αὐτὸν κατὰ τὸν καιρὸν τοῦ σταυροῦ φη(σιν)· καθὃν ἐπέσειον αὐτῶ οἱ παραπορευόμενοι τὰς κεφαλὰς καὶ || ἐβλασφήμουν αὐτον λέγοντες εἰ υἱὸς εἶ τοῦ θεοῦ, σῶσον σεαυτόν· [cf. Mt 27,40] (→ Edition)

Vat. gr. 754

(65r)

Commentary fragment: quotation-expanded - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,10–11

Lemma: Ps 21,10a

Τοῦτο φησὶν ἐπειδὴ κατ᾿ εὐδοκίαν τοῦ πατρὸς ἐνη〈ν〉θρώπησεν· ὅταν γάρ φησιν ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἐξαπέστειλεν ὁ θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ γενόμενον ἐκ γυναικὸς· [Gal 4,4] ἐπιγράφεται γὰρ καὶ ἐλπίδα τὸν ἑαυτοῦ πατέρα διὰ τὴν τῶν ἀνθρώπων σωτηρίαν· καὶ τοῦτο λέγων ὡς ἄνθρωπος· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,12

Lemma: Ps 21,12a

Εὔχεται πάλιν ὡς ἐκ προσώπου τῆς ἀνθρωπότητος〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,13–14

Lemma: Ps 21,13a

Τῶν ἰουδαίων τοὺς ἄρχοντας φη(σίν)· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,15a–b

Lemma: Ps 21,15a

Ὀστᾶ αὐτοῦ φη(σὶ) τοὺς ἁγίους μυσταγωγούς· εἰ γὰρ σῶμα αὐτοῦ ἡ ἐκκλησία, εἰκότως καὶ οἱ συνέχοντες αὐτὴν νοηθεῖεν ἂν ὀστᾶ· ἠκούσαμεν δὲ τοῦ εὐαγγελιστοῦ· ὡς συλληφθέντος αὐτοῦ παρὰ τῆς σπείρας τῶν στρατιωτῶν, διεσκορπίσθησαν οἱ μαθηταί· [cf. Ioh 18,12] (→ Edition)

Vat. gr. 754

(65r–v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,15c

Lemma: Ps 21,15c

Ἴδιον λύπης τὸ εἰρημένον· γέγραπται γὰρ ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ ἀδημονεῖν· [cf. Mc 14,33] ἐλυπεῖτο δὲ ὑπέρ τε τοῦ ἰουδαίων ἔθνους καὶ τοῦ προδότου ὅ||τι ἡ δὴ ἀπωλεία παρελαμβάνοντο διὰ τὴν εἰς αὐτὸν ἀσέβειαν· (→ Edition)

Vat. gr. 754

(65v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,16a–b

Lemma: Ps 21,16a

Σημαίνει διὰ τούτων τὴν ἐπὶ τῶ τιμίω σταυρῶ συμβάσαν αὐτῶ δίψαν· ὅτε καὶ αἰτήσαντι πιεῖν ὄξος μετὰ χολῆς προσήνεγκαν αὐτῶ〈·〉 [cf. Ioh 19,28–29] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,16c

Lemma: Ps 21,16c

Χάριτι γὰρ θεοῦ, ὑπὲρ παντὸς ἐγεύσατο θανάτου· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,17a–b

Lemma: Ps 21,17a

Πάλιν τοὺς ἄρχοντας σημαίνει: · (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,17c

Lemma: Ps 21,17c

Διὰ τοὺς ἐν σταυρῶ ἤλους φη(σίν)〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,18a

Lemma: Ps 21,16a (sic)

Ψηλαφῶντες κατατὸ εἰκὸς ἅπαν αὐτοῦ τὸ σῶμα καὶ αναμετροῦντες ἕκαστον τῶν ὀστέων· ἵνα εἰδεῖεν ποῦ τοὺς ἥλους πῆξαι χρή〈·〉 (→ Edition)

Because of the assonance, Ps 21,16a (ἐξηράνθη ὡς ὄστρακον) was taken as the lemma instead of Ps 21,18a (ἐξηρίθμησα ...).

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,18b

Lemma: Ps 21,18b

Ἀντὶ τοῦ ἐπεγέλασαν〈·〉 ταῦτα δε φησὶ διὰ τὴν κοκκίνην χλαμύδα καὶ τὸν ἐξ ἀκανθῶν στέφανον· καὶ τὸν ἀντισκήπτρου κάλαμον· [cf. Mt 27,28–29] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,19

Lemma: Ps 21,19a

Σαφῶς ταῦτα ἐν τοῖς εὐαγγελίοις ἀνεγράφη〈·〉 [cf. Mt 27,35 et Ioh 19,23–24] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,20

Lemma: Ps 21,20a

Μεθίστησι τοὺς λόγους εἰς προσευχήν ὑποτύπωσις ἡμῖν γενόμενος· ὡς δεῖ ἐν τοῖς πειρασμοῖς ἐπικαλεῖσθαι θεόν· καὶ μὴ καταπίπτειν εἰς ακηδίαν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(66r)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,21–22

Lemma: Ps 21,21a

τὴν κακίαν καὶ τὴν ἄνοιαν τῶν ἰουδαίων διὰ τούτων σημαίνει· διὰ ῥομφαίας καὶ χειρὸς κυνὸς καὶ λέοντος· καὶ κέρως τῶν μονοκερώτων〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-abbreviated - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,23a

Lemma: Ps 21,23a

Ἐδίδαξε γὰρ ἡμᾶς τὸν φύσει καὶ ἀληθῆ θεόν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,23b–24

Lemma: Ps 21,23a

Πάλιν ὡς ἄνθρωπος ἢ ὅτι διὰ τῆς ἐκκλησίας ἅπαν τὸ σπέρμα Ἰακὼβ τοὺς ἀποστόλους φη(σίν)〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,25

Lemma: Ps 21,25a

Ἃ κατώρθωσεν ἡμῖν δι᾿ ἑαυτοῦ ὁ μονογενὴς ἐκδιδάσκει σαφως· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,26a

Lemma: Ps 21,26a

Ἔπαινον τὴν δοξολογίαν φη(σίν)· ἔστι δὲ ταύτην παρὰ τοῦ πατρὸς αὐτῶ γινομένην ἱδεῖν· ὅτε ἦλθε φωνὴ ἄνωθεν λέγουσα· καὶ ἐδόξασα καὶ πάλιν δοξάσω: – [Ioh 12,28] (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,26b

Lemma: Ps 21,26b

Εὐχὴ μὲν ἡ ἐπαγγελία παρὰ τῆ θεία ὀνομάζεται γραφῆ· οὐκοῦν ἡ τῆς ἐπακοῆς ἐκπλήρωσις ἡ γενομένη παρὰ τοῦ υἱοῦ τῶ πατρὶ· καὶ τοῦτο μέχρι θανάτου σαρκός· ὡσαύτως ἂν νοηθείη ἀποδο [* ω S]θείσης τῆς εὐχῆς παρ᾿ αὐτοῦ τῶ πατρί· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,27–28a

Lemma: Ps 21,27a

Προαγόρευσις τῆς τῶν ἐθνῶν κλήσεως διὰ τούτων σημαίνεται〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(66r–v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,28b–29

Lemma: Ps 21,28b

βασιλεῦσαι λέγεται τῶν ἐπὶ τῆς γῆς καίτοι βασιλεὺς || πάντων ὤν· καθὸ θεὸς διὰ τὸ ἐπιστρέψαι αὐτοὺς ἐκ τῆς τῶν δαιμόνων πλάνης, εἰς τὴν εἰς αὐτὸν πίστιν〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

(66v)

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,30a

Lemma: Ps 21,30a

Τὴν πατρικὴν δηλονότι τροφήν· πίονας δὲ αὐτοὺς καλεῖ, διὰ τὸ εὐτραφὲς τῶν θείων λογίων· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,30b

Lemma: Ps 21,30b

Τοῦτο φησὶ διὰ τὸ κλίνειν αὐτῶ γόνυ τοὺς πιστεύοντας· οὗτοι δὲ οἱ πιστεύσα [* ον S]ντες πάλαι ἦσαν, οἱ καταβάντες εἰς τὴν γῆν· τουτέστιν οἱ πεσόντες εἰς ὄλεθρον καὶ φθορὰν διὰ τὸ μὴ εἰδέναι αὐτοὺς τὸν κύριον· (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation-expanded - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,30c–31a

Lemma: Ps 21,30c

Ἁγία γὰρ καὶ ἄμωμος ἡ Χριστοῦ γεγονε ζωή. ἣν πεποίηται μετὰ σαρκὸς ἐπὶ τῆς γῆς· ὥστε καὶ ἱερὰν εἶναι τῶ θεῶ καὶ πατρί· μόνος γὰρ αὐτὸς οὐκ ἐποίησεν ἁμαρτίαν καίτοι καθἡμᾶς γεγονώς· καὶ σάρκα λαβὼν τὴν φιλαμαρτήμονα· σπέρμα δὲ θεοῦ νοηθεῖεν ἂν οἱ δι᾿ αὐτοῦ κεκλημένοι διὰ πίστεως〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754

Commentary fragment: quotation - Anonymous - Athanasius, exp. in Ps 21,31b–32a

Lemma: Ps 21,31b

Πάλιν τὰ ἔθνη σημαινει〈·〉 (→ Edition)

Vat. gr. 754